Του Κώστα Στούπα
Πέρυσι, με την απειλή του αντίκτυπου που θα είχε στις αγορές ένα Grexit, η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα προσπάθησε να εκβιάσει μια συμφωνία που η ίδια θεωρούσε επικοινωνιακά καλύτερη και έσπασε τα "μούτρα" της, κλείνοντας τις τράπεζες και φέρνοντας τα capital controls.
Η άγνοια των δεδομένων την οδήγησε σε μια ιστορική ήττα και την αντίστροφη μέτρηση της αποδοχής της στην κοινωνία.
Φέτος καθυστέρησαν την αξιολόγηση μερικούς μήνες, δίνοντας τη χαριστική βολή στην οικονομία και ενώ πήγαν στην Ουάσιγκτον οι κ.κ. Τσακαλώτος και Σταθάκης να αποφύγουν τα χειρότερα, γύρισαν με επιπλέον μέτρα 3,6 δισ. ευρώ, πέραν των 5,5 δισ. ευρώ.
Είναι προφανές πως δεν ξέρουν τι διαπραγματεύονται και γιατί διαπραγματεύονται.
Αρκετοί πιστεύουν ότι η εκτόξευση του, υπό τον κ. Τσίπρα, ΣΥΡΙΖΑ από το 4% στο 37% και την εξουσία είναι αποτέλεσμα της καλής ανάλυσης των οικονομικών και πολιτικών δεδομένων.
Τα δεδομένα δείχνουν πως είναι κυρίως θέμα τύχης και ευνοϊκών συγκυριών.
Ένα χρόνο και λίγους μήνες μετά την ανάληψη της εξουσίας τον περασμένο Φεβρουάριο, η κυβέρνηση και ο κ. Τσίπρας καταρρέουν στα μάτια της κοινής γνώμης και τα αδιέξοδα που δημιουργούνται είναι τόσα που το ερώτημα πλέον που τίθεται είναι ποιο από αυτά θα αποτελέσει την πρώτη αφορμή της πτώσης της κυβέρνησης.
Ο κ. Τσίπρας και το κόμμα του πολιτικά έχουν αυτοκτονήσει, απλά η έλλειψη επίγνωσης της κατάστασής τους συντηρεί την ψευδαίσθηση πως μπορεί να αποκτήσουν τον έλεγχο της κατάστασης.
Αν ο κ. Τσίπρας είχε ψηφίσει τον κ. Δήμα για πρόεδρο της Δημοκρατίας στα τέλη του 2014 θα είχαμε αποφύγει τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015. Η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου θα είχε κλείσει την αξιολόγηση κάπου παραπάνω από το e-mail Χαρδούβελη και οι εκλογές θα γίνονταν είτε πρόωρα μέσω κάποιου συμβιβασμού το Σεπτέμβρη του 2015, είτε κανονικά τον προσεχή Μάη-Ιούνη.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο:
α) Η Ελλάδα θα είχε βγει από το μνημόνιο.
β) Οι τράπεζες θα είχαν αποφύγει την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση που εκμηδένισε τη συμμετοχή του κράτους και των παλιών μετόχων, δεν θα είχαμε capital controls.
γ) Το 2015 θα είχε κλείσει με αύξηση του ΑΕΠ 2-3%.
Στο τέλος της τετραετίας, δηλ. σε ένα μήνα, θα είχε παραλάβει τη χώρα σε καλύτερη κατάσταση και θα είχε την ευκαιρία αν προσαρμοζόταν στην πραγματικότητα να έδρεπε τους καρπούς μιας προσπάθειας το κόστος της οποίας πολιτικά θα είχαν πληρώσει άλλοι.
Η δεύτερη καλύτερη ευκαιρία ήταν το Φεβρουάριο του 2015 αντί να αφήσει τη διαπραγμάτευση να σέρνεται, να την είχε κλείσει στο πλαίσιο του e-mail Χαρδούβελη και να άφηνε την οικονομία να πάρει εμπρός, όπως έδειχνε ότι συνέβαινε.
Η τρίτη ευκαιρία ήταν αν έκλεινε την αξιολόγηση τον Οκτώβρη του 2015, αμέσως μετά τις εκλογές του περασμένου Σεπτεμβρίου. Κάθε επόμενη φορά από τις παραπάνω η δύναμη της οικονομικής αντίδρασης μειωνόταν.
Τώρα ευελπιστεί πως το Πάσχα θα έχει πάρει μια αξιολόγηση η οποία θα αλλάξει άρδην το κλίμα στην οικονομία.
Τώρα είναι αργά. Όταν η κυβέρνηση Σαμαρά κέρδισε τις εκλογές του 2012 οι καταθέσεις άρχισαν να επιστρέφουν στις τράπεζες από την επομένη των εκλογών.
Ένα χρόνο μετά τις εκλογές του Ιανουαρίου του 2015 που κέρδισε για πρώτη φορά ο κ. Τσίπρας, οι καταθέσεις στις τράπεζες, παρά την ύπαρξη των capital controls, συνεχίζουν να μειώνονται.
Αυτό είναι το ουσιαστικότερο δείγμα της εμπιστοσύνης που εμπνέει η κυβέρνηση στην οικονομία.
Ένα άλλο ιδιαίτερα ανησυχητικό σημάδι που ενδεχομένως κάποιοι ανίδεοι εκλαμβάνουν σαν θετική εξέλιξη, είναι η μείωση του ELA τους τελευταίους μήνες.
Ο ELA είναι ο μηχανισμός που καλύπτει τη διαφορά ιδίων κεφαλαίων και καταθέσεων = με χορηγήσεις των τραπεζών.
Όταν μειώνονται ταυτόχρονα καταθέσεις και ELA σημαίνει πως μειώνονται οι χορηγήσεις στην οικονομία, δηλ. οι τράπεζες τραβούν χρήματα από την οικονομία, ενώ θα έπρεπε να κάνουν το αντίστροφο.
H υγιής μείωση του ELA μπορεί να γίνει μόνο με την επιστροφή των καταθέσεων ή την ανάλογη κεφαλαιακή ενίσχυση των τραπεζών.
Αυτοί είναι δυο μόνο από τους αρνητικούς δείκτες που καλπάζουν αυτήν την περίοδο.
Όπερ, χαιρέτα μας τον πλάτανο...