Κάθε φορά που σκεφτόμαστε απλοϊκά ότι πιάσαμε πάτο, το μέλλον μας επιφυλάσσει πολύ χειρότερες εξελίξεις από δυο-τρία, ίσως και τέσσερα μνήμονια…
Σταμάτης Ζαχαρός
Οι Έλληνες ιστορικά δεν είχαν τη φήμη ότι είναι αριστεροί ριζοσπάστες. Εντάξει ίσως κάποιοι να ήταν αλλά δεν επρόκειτο για την πλειοψηφούσα αντίληψη. Ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία εκμεταλλευόμενος τα πολιτικά αδιέξοδα των λαϊκίστικων κομμάτων που διακυβέρνησαν προηγουμένως τη χώρα. Βάσισε την στρατηγική του στην εδραιωμένη πεποίθηση των Ελλήνων ότι δεν μπορεί να μας συμβεί τίποτε χειρότερο. Άποψη που συνεχίζει να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής.
Όταν ξεκίνησε να ακούγεται δειλά-δειλά το συγκεκριμένο επιχείρημα, η κατάσταση ήταν πολύ διαφορετική στην Ελλάδα. Πρώτ’ απ’ όλα οι τράπεζες ήταν ανοιχτές. Κανονικά ανοιχτές. Όποιος ήθελε να πάρει τα λεφτά του, πήγαινε και τα έπαιρνε. Τώρα, ακόμη και με το καθεστώς των capital controls, τα λεφτά που μπορεί να πάρει κανείς είναι διαθέσιμα λόγω της φιλευσπλαχνείας της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας. Καταπατώντας διάφορες κόκκινες γραμμές της, δάνεισε στην Ελλάδα σχεδόν 90 δισ. ευρώ για να καλυφθούν οι ανάγκες ώστε να μην δημιουργηθεί πανικός.
Πρίν “τα χειρότερα”, τα δημόσια νοσοκομεία είχαν ελλείψεις και το φαγοπότι συνεχίζονταν. Τώρα τα νοσοκομεία έχουν φθάσει σε τόσο δραματικό σημείο ώστε να μην γίνονται ούτε χημειοθεραπείες. Σε πολλά εξ’ αυτών δεν υπάρχει ούτε διοίκηση αλλά ούτε και τσιρότο. Η Κυβέρνηση έφτασε στο εξωφρενικό σημείο να εκβιάζει τους κλινικάρχες ώστε να παραδώσουν το 1/4 των ιδρυμάτων τους για δημόσια χρήση. Είναι αρκούντως ασαφές το που πηγαίνουν τόσα λεφτά που πληρώνουν οι Έλληνες για φόρους.
Μιλώντας για φόρους, ο ΦΠΑ βρίσκονταν στο 18% πριν την κρίση. Ο γίγας της Οικονομίας Γ. Παπακωνσταντίνου του έδωσε μια γερή ώθηση και η Κυβέρνηση της αριστεράς, συνεπής με την κοινωνικά ευαίσθητη θέση της το αυξάνει περαιτέρω στο 24%. Πιθανον για να τιμωρήσει όλους όσοι καταναλώνουν αδιακρίτως. Αυξάνει επίσης και τους συντελεστές φορολόγησης αλλά και τις εργοδοτικές εισφορές. Τα χρήματα για να τρέφονται μεταξύ άλλων τα κομματόσκυλα και οι κρατικοδίαιτοι, δεν είναι ποτέ αρκετά.
Το επενδυτικό περιβάλλον ουδέποτε ήταν καλό στην Ελλάδα. Οι Κυβερνήσεις δεν ήθελαν υγιείς επιχειρήσεις. Προτιμούσαν νοσηρές καταστάσεις που τους έδιναν το δικαίωμα να συναλλάσσονται μαζί τους. Τώρα απλώς δεν υπάρχουν επιχειρήσεις. Κάποια υπολείμματα μιας πάλαι ποτέ υπό ανάπτυξη οικονομίας δίνουν δουλειά στους λίγους αφελείς του ιδιωτικού τομέα. Ακόμη και έτσι οι επιχειρήσεις αυτές δαιμονοποιούνται. Σχεδόν το σύνολο των λαϊκιστών πολιτικών έχει μπει στον πειρασμό να κατακεραυνώσει το κεφάλαιο. Οι original “αντιρρησίες επένδυσης” που βρίσκονται στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση.
Μετανάστες υπήρχαν στη χώρα εδώ και χρόνια. Όπως και η Αμυγδαλέζα. Τώρα όμως υπάρχουν πολλές χιλιάδες αγνώστου ταυτότητας μετανάστες και πρόσφυγες όπως και πολλές Αμυγδαλέζες. Μαζί τους και αστυνομικοί από την ΠΓΔΜ, Τούρκοι παρατηρητές αλλά και “ελευθέρας βοσκής” αλληλέγγυοι. Κυρίως υπάρχουν οι εικόνες ντροπής που αφορούν στην αξιοπρέπεια αυτών των ανθρώπων οι οποίοι νόμισαν ότι μπορούν να προσφύγουν για βοήθεια σε ένα ευνομούμενο κράτος.
Όσοι ασχολούνται με τις τρισκατάρατες αγορές, έχουν εμπεδώσει την έννοια του stop loss. Οι επενδυτές βάζουν ένα όριο στη χασούρα ακριβώς διότι γνωρίζουν ότι πάντα υπάρχουν και χειρότερα. Η κοινωνία είναι τόσο βαθύτατα απογοητευμένη από το έλλειμμα πολιτικής που δεν μπορεί να φανταστεί πόσο χειρότερα μπορούν να πάνε τα πράγματα. Βλέποντας το βιοτικό επίπεδο να διολισθαίνει δεν μπορεί να φανταστεί ότι κάτι χειρότερο μπορεί να συμβεί. Θεωρεί ότι έχουμε πιάσει πάτο. Δυστυχώς για τους πεσιμιστές, η χώρα συνεχίζει να βρίσκεται στην ελίτ των 30 χωρών με την μεγαλύτερη ανθρώπινη ανάπτυξη στον κόσμο.
Δείτε το αλλιώς. Θυμηθείτε πόσο δυσβάσταχτα έμοιαζαν τα μέτρα του πρώτου μνημόνιου, τότε που κόπηκε ο 13 και 14ος μισθός (για να αντικατασταθεί με ένα επίδομα) και η κοινωνία αντιδρούσε για το γεγονός ότι δεν θα υπάρξουν αυξήσεις στους μισθούς των Δημοσίων Υπαλήλλων. Τότε που η αύξηση του ΦΠΑ σε 21% έμοιαζε ανήκουστη. Πάντοτε υπάρχουν χειρότερα και όσο εθελοτυφλούμε απέναντι στην κατάντια της χώρας, αποδίδοντάς την σε συνωμοσίες και φανταστικούς ή μη εχθρούς, θα βρισκόμαστε σε ιδανικό σημείο για να το διαπιστώσουμε.