Του Σάκη Μουμτζή
Συγγραφέα
Τις τελευταίες μέρες επανήλθαν στην επικαιρότητα οι προτάσεις για κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Φορείς αυτών των προτάσεων τα κόμματα του κεντρώου και κεντροαριστερού χώρου και αποδέκτης -θεωρητικά- ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο τελευταίος βέβαια έχει καταστήσει σαφές πως δεν εμπλέκεται σε τέτοιες διεργασίες. Και είναι λογικό, καθώς τα εθνικο-ενωτικά σχήματα βρίσκονται έξω από τη συγκρουσιακή λογική του.
Με αυτό ως δεδομένο, η συγκεκριμένη πολιτική δήλωση των κομμάτων του κέντρου είναι πιο πολύ μια αποσαφήνιση θέσεων παρά μια πρόταση για να υλοποιηθεί.
Τα κόμματα αυτά -και κυρίως το ΠΑΣΟΚ, που πλήρωσε ακριβά τα πεπραγμένα της περιόδου 2010-2014- γνωρίζουν πως αν δεν συμμετάσχει και η Νέα Δημοκρατία στο εγχείρημα της κυβέρνησης εθνικής ενότητας και παραμείνει στην αντιπολίτευση, θα καρπωθεί μόνο αυτή τη δυσαρέσκεια από τα επαχθή μέτρα. Ενώ τα κόμματα που θα συμμετάσχουν θα υποστούν τη φθορά από τη συγκυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ, εξαιτίας ενός μνημονίου που δεν είναι δικό τους.
Συγχρόνως, με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουν να πάρουν θέση πάνω στη στρατηγική των συμμαχιών που θα δημιουργήσει εσωκομματικά προβλήματα λόγω των διαφορετικών εκτιμήσεων που υπάρχουν σε όλα σχεδόν τα κόμματα. Βέβαια η ασάφεια, σαν πολιτικό εργαλείο, λίγες φορές απέδωσε καθώς μπορεί να παρακάμπτει προβλήματα, αυτά όμως εξακολουθούν και υπάρχουν.
Ένας πρόσθετος λόγος που τα τρία κόμματα του κεντρώου χώρου -ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και Ένωση Κεντρώων- προτείνουν το σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας είναι και η θεμιτή προσπάθειά τους να αποφευχθούν οι εκλογές, που εκ των πραγμάτων θα έθετε τα κόμματά τους υπό την πίεση του διπολισμού.
Αλλά επί της ουσίας, τι μπορεί να προσφέρει αυτού του είδους η κυβέρνηση; Τι αποτελέσματα μπορεί να έχει η συνύπαρξη στο κυβερνητικό σχήμα τόσο ετερόκλιτων δυνάμεων; Και δεν ανατρέχω στην προηγούμενη εμπειρία του σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας τον Νοέμβριο του 1989, γιατί ήταν άλλες οι συνθήκες.
Σήμερα η χώρα έχει κυβέρνηση με κοινοβουλευτική πλειοψηφία και πρόγραμμα -το αριστερό μνημόνιο- που πρέπει να εφαρμόσει και αρνείται πεισματικά να το κάνει επί επτά μήνες. Και μάλιστα ήταν ένα αχρείαστο μνημόνιο, καθώς προέκυψε από τους εγκληματικούς χειρισμούς της πρώτης συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Γιατί ο κεντρώος χώρος να επωμισθεί ευθύνες που δεν του αναλογούν, συμμετέχοντας σε κυβέρνηση εθνικής ενότητας; Γιατί να δώσει άφεση αμαρτιών στους φυσικούς αυτουργούς αυτού του εγκλήματος; Γιατί να προσφέρει χείρα βοηθείας σε αυτούς που ασταμάτητα -ακόμα και σήμερα- τους αποκαλούν τρόικα εσωτερικού; Και κυρίως γιατί να εμπλακεί σε μια αδιέξοδη περιπέτεια;
Εδώ ακριβώς βρίσκεται και το σημαντικότερο λάθος της πρότασης για κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Παραβλέπει τις θεμελιώδεις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των κομμάτων του ευρωπαϊκού τόξου και του ΣΥΡΙΖΑ σε όλες τις υπόλοιπες πτυχές της κυβερνητικής δραστηριότητας που βρίσκονται εκτός των μνημονιακών δεσμεύσεων, όπως η παιδεία, η δημόσια τάξη, ο πολιτισμός, το μεταναστευτικό. Οι μεγάλες αποκλίσεις σε συνδυασμό με τη δεδομένη κυβερνητική πλειοψηφία θα οδηγήσουν τη χώρα σε ακυβερνησία, που θα τη χρεωθούν και τα κόμματα του ευρωπαϊκού τόξου.
Επιπλέον ο ΣΥΡΙΖΑ με τη μέχρι τώρα συμπεριφορά του απέδειξε πως είναι παντελώς αναξιόπιστος. Το πιο πιθανόν είναι, όταν θα αισθανθεί πως το σωσίβιο της κυβέρνησης εθνικής ενότητας λειτούργησε υπέρ αυτού, να προκαλέσει εκλογές. Δεν πρέπει να λησμονούν οι ηγέτες του κεντρώου χώρου πως στο ιστορικό γονιδίωμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι εγγεγραμμένες οι συγκρούσεις και οι ρήξεις, και όχι η συνεννόηση και η συνεργασία.
Δημοσιεύτηκε στη "Μακεδονία" την Κυριακή 17 Απριλίου 2016