Ιστορικός - Δρ. Βαλκανικού Πολιτισμού
Άνοιξη του 1921, η φύση στην ύπαιθρο της Αμισού ήταν μαγευτική, οι ανθισμένες φουντουκιές και φιστικιές δημιουργούσαν ένα μαγευτικό μωσαϊκό χρωμάτων, ενώ η βροχή που είχε πέσει εκείνο το πρωί έκανε και τα καπνοχώραφα να αναδύουν μια γλυκιά μυρωδιά, μια υπόσχεση για το χρυσοφόρο προϊόν που ξεκινούσε τώρα η καλλιέργεια του.
Η ομορφιά της φύσης όμως σήμερα άφηνε ασυγκίνητο τον Δεσπότη που κοίταζε ανυπόμονος γύρω του…
Από τότε που τα καλέσματα του Κεμάλ είχαν βρει ανταπόκριση, οι τουρκικές συμμορίες καραδοκούσαν παντού, λες και δεν έφτανε ο καταναγκαστικός φόρος που είχε επιβάλλει η διοίκηση της Αμισού μετά από εντολή του Κεμάλ . Η πλούσια έδρα της μητρόπολης και της διοίκησης, που έβγαζε τα καλύτερα καπνά της Μικράς Ασίας μαζί με την Πάφρα και την Τραπεζούντα, ήταν πηγή εύκολου κέρδους για τους ληστοσυμμορίτες του, και η λεηλασία της φυσικό επακόλουθο.
Δεν το έβαζε όμως ο κάτω ο Δεσπότης… Αυτός οργάνωσε το αντάρτικο απέναντι στους Βούλγαρους κομιτατζήδες στην Μακεδονία, δίνοντας ταυτόχρονα θάρρος στους σκλαβωμένους από τους Τούρκους και απειλούμενους από τους Βουλγάρους Έλληνες. Δεν τρόμαζε τον Γερμανό Καραβαγγέλη ο συνταγματάρχης Κεμάλ, τα Ποντιακά αντάρτικα σώματα είχαν πολλαπλασιαστεί, και αν η συνεργασία με τους Κούρδους λειτουργούσε, ο Κεμάλ θα βρισκόταν αντιμέτωπος με δυο μέτωπα που θα τον εξανάγκαζαν να διασπάσει τις δυνάμεις του.
Κοίταξε γύρω του, ο Μουσταφά πασάς είχε αργήσει, τι να είχε συμβεί;
Από τότε που καταδίκασε τον Κεμάλ σε θάνατο σαν πρόεδρος του στρατοδικείου, οι Τούρκοι τον είχαν βάλει στο μάτι. Οι κεραυνοί που ο Κούρδος στρατηγός είχε εξαπολύσει εναντίον των Νεότουρκων και η αποκάλυψη της εγκληματικής φύσης τους, δεν ήταν κάτι που μπορούσαν να ανεχτούν. Κλέφτες τους είπε ουσιαστικά, εγκληματίες που κατάσφαξαν αθώους, και ανάγκασαν άλλους να εξισλαμιστούν με την βία, αντίθετα από τα προστάγματα της μουσουλμανικής θρησκείας.
Δεν φοβόταν ο Μουσταφά πασάς, η επιθυμία του να ελευθερώσει τον λαό του ήταν πιο δυνατή. Η συνθήκη των Σεβρών προέβλεπε και την δυνατότητα δημιουργίας Κουρδικού κράτους, χάρη στις ακούραστες προσπάθειες του Σαρίφ, του πρώην μέλους των Νεότουρκων που είχε φύγει απηυδισμένος από ότι είχε δει, και καταδικάζοντας τις σφαγές των Αρμενίων.
Αλλά ο Μουσταφά Πασάς είχε φτάσει…
Έπρεπε να συζητήσουν το τι θα έλεγε στην Σουλεϊμανίγια απευθυνόμενος στην φυλή του και στις άλλες κουρδικές φυλές για να τις πείσει να ξεσηκωθούν (η αγάπη των Κούρδων φυλάρχων για την εξουσία, έμπαινε πάνω από το έθνος, ακριβώς όπως συνέβαινε και στην περίπτωση των Ελλήνων πολιτικών).
Τελικά κατέληξαν στο τι θα έλεγε και ήταν σίγουροι ότι θα είχε αποτέλεσμα.
Εκεί που έδιναν τα χέρια αποχαιρετιζόμενοι, ακούστηκε θόρυβος. Μια ομάδα Νεότουρκων έσπρωχνε έναν δυστυχισμένο Αρμένιο, του ζητούσαν ουρλιάζοντας να τους οδηγήσει στον κρυμμένο θησαυρό που φαντάζονταν ότι είχε, τον κλωτσούσαν, ποιον να φοβηθούν;
Oι δύο άνδρες κρύφτηκαν πίσω από δυο φουντουκιές που ήταν τόσο κοντά η μια με την άλλη που θαρρούσες ότι ήταν ένα, μια φυσική κρυψώνα απ’ όπου και παρακολουθούσαν τους συμμορίτες να προχωρούν με το θύμα τους.
Ξάφνου, οι Τούρκοι γύρισαν πίσω και τους είδαν, ο ιδρώτας άρχισε να τρέχει από το μέτωπο τους...
…
-Όχι! φώναξε ο δεσπότης και τινάχτηκε. Κοίταξε γύρω του το σκοτεινό δωμάτιο της κατοικίας του στην Βιέννη και τότε κατάλαβε ότι έβλεπε όνειρο το παρελθόν…
Οι Τούρκοι είχαν γυρίσει πίσω γιατί είδαν ένα κοπάδι πρόβατα που περνούσε και σκέφτηκαν να φάνε πριν συνεχίσουν να βασανίζουν το θύμα τους. Άρπαξαν τον βοσκό και αφού βεβαιώθηκαν ότι ο ιδιοκτήτης ήταν Έλληνας, πήραν 5 πρόβατα για να τα σφάξουν και σκότωσαν τα υπόλοιπα.
-Στους αντάρτες θα τα πας γκιαούρη… είπαν στον δύσμοιρο βοσκό που πήγε να διαμαρτυρηθεί, το ξέρουμε.
-Φύγε, και ο Αλλάχ θα αποφασίσει αν θέλει να γλιτώσεις.
Και καθώς ο βοσκός άρχισε να τρέχει, πυροβολούσαν προς το μέρος του ώσπου σωριάστηκε κάτω.
Μερικά μέτρα πιο πέρα, ο Μουσταφά πασάς ξεκίνησε για να πάει στο Κουρδιστάν, αλλά ώσπου να φτάσει, το μέτωπο είχε σπάσει. Οι Τούρκοι είχαν στείλει στρατό γιατί είχαν μάθει ότι κάτι ετοιμαζόταν.
Αλλοίμονο στην κυβέρνηση της Ελλάδας που περίμενε παθητικά την αντίδραση των μεγάλων και δεν φρόντισε να δεχτεί την πρόταση του μητροπολίτη για το αντάρτικο των γηγενών, που είχε εκείνος οργανώσει.
-Τι να έγινε ο Μουσταφά πασάς… αναρωτήθηκε ο 60χρονος πια Δεσπότης (είχε μάθει ότι οι Άγγλοι κατέλυσαν το βασίλειο του Κουρδιστάν).
-Αχ! Κατάρα των εθνών να κρίνεται η μοίρα τους από τα συμφέροντα των μεγάλων…
-Αχ! Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα, αν είχαν ηγέτες.
Και αφού σηκώθηκε και έριξε λίγο νερό στο πρόσωπο του, είδε την εικόνα του τι θα μπορούσε να γίνει αν οι γηγενείς νικούσαν…
Πόντιοι, Κούρδοι και Αρμένιοι χορευτές να γιόρταζαν την ίδρυση του Κουρδιστάν ενώ οι εντεταλμένοι διαπραγματευτές της Αρμενίας και του Κουρδιστάν θα τελείωναν τις τελευταίες διατυπώσεις για την ρύθμιση των συνόρων...
Τα σχόλια μιας παρέας Σμυρναίων για τους αβάσταχτους Ελληνικούς φόρους τον έκαναν να χαμογελάσει πικρά με την φανταστική εικόνα, που θα μπορούσε όμως να ήταν πραγματική.
Οι γηγενείς θα νικούσαν, αν υπήρχε θέληση από την πλευρά της Ελληνικής κυβέρνησης.