Του Κωνσταντίνου Βέργου*
Όταν ο αναπληρωτής πρίγκηπας της Σαουδικής Αραβίας Mohammed bin Salman ανακοίνωσε ότι οι Σαουδάραβες πρίγκηπες θα πουλήσουν όλη τη συμμετοχή τους στο πετρέλαιο της χώρας και θα γίνουν… fund managers, πολλοί γέλασαν ή το θεώρησαν άλλη μια μεγαλόπνοη ανακοίνωση σχεδίου των πανίσχυρων Σαουδαράβων. Δεν πρόκειται για επένδυση, αλλά για απόδραση από ένα πλοίο που βουλιάζει!
Η αλήθεια δεν είναι γλυκιά, είναι πολύ πικρή. Και όχι μόνο για τη Σαουδική Αραβία. Έρχεται χρεοκοπία δεκάδων χωρών, και η Σαουδική Αραβία απλά θα είναι το κερασάκι στην τούρτα!
Η Σαουδική Αραβία έχει διπλό πρόβλημα. Αφενός αποτελεί ένα κράτος – χούντα, που διοικείται από μια βασιλική οικογένεια, όπου όχι μόνο οι γυναίκες καταπιέζονται, αλλά και η διαφθορά βασιλεύει. Κράτος – παρωδία, όπου οι πολιτικοί αντίπαλοι εκτελούνται στις πλατείες με συνοπτικές διαδικασίες και πλέον αναλαμβάνει υπεργολαβίες επεμβάσεων σε γειτονικές δημοκρατικότερες χώρες, όπως την Υεμένη ή (με έμμεση υποστήριξη ισλαμο-κανιβάλλων) στη Συρία, αλλά με δυσβάστακτο κόστος. 70 δισ. δολάρια ήταν οι αμυντικές δαπάνες της χώρας το 2015, ξεπέρασε σε πολεμικές δαπάνες τη Ρωσία, και είναι 3η σε πολεμικές δαπάνες παγκοσμίως! Αφετέρου, το 60% των εσόδων της είναι από πετρέλαιο, το οποίο έχει «χτυπήσει πάτο» σε τιμές. Η άλλοτε πλούσια Σαουδική Αραβία, λοιπόν, ήδη έχει βγει στη «γύρα» για ομόλογα αξίας πάνω από 25 δισ. δολαρίων να χρηματοδοτήσουν το χρέος της και τα αποθέματα μετρητών που μειώνονται κατά 2,5 δισ. κάθε μήνα(!) και θα μηδενιστούν σε 35 μήνες, απλά είναι στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Οι Σαουδάραβες πρίγκηπες, σαν τα ποντίκια, «παραδίδουν τα κλειδιά» των πετρελαιοπηγών στους Αμερικάνους και φεύγουν, με πρόσχημα την «αειφόρο ανάπτυξη», με επένδυση σε χρηματιστηριακές επενδύσεις πριν τη χρεωκοπία της χώρας! Όμως δεν είναι οι μόνοι!
Επιχειρηματίες της πλούσιας σε πετρέλαιο Αγκόλας εξαγόραζαν τις προς ιδιωτικοποίηση εταιρείες της σε μνημόνιο Πορτογαλίας, προ διετίας. Η Αγκόλα, όμως, χώρα της οποίας το 95% των εξαγωγών της είναι από πετρέλαιο, μετά την πτώση της τιμής του πετρελαίου, φαίνεται ότι θα είναι το επόμενο θύμα του ΔΝΤ. Η κυβέρνηση της Αγκόλας, μάλιστα, ζήτησε χτες από το ΔΝΤ με επιστολή πάνω από 1,5 δισ. δολάρια για δάνειο!
Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας, χώρας με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, που διαθέτει το 20% των παγκόσμιων αποθεμάτων, μόλις σήμερα αποφάσισε να ορίσει την Παρασκευή… επίσημη αργία για τις επόμενες… 9 εβδομάδες! Η χώρα το κάνει αυτό για να κάνει οικονομία στην… κατανάλωση ενέργειας! Αυτό, επειδή το 50% των ενεργειακών αναγκών της χώρας είναι υδροηλεκτρική ενέργεια και λόγω ξηρασίας υπάρχει πρόβλημα, ενώ η πτώση της τιμής του πετρελαίου έχει κάνει ακόμη πιο κρίσιμο για τη χώρα να εξάγει όλη την παραγωγή πετρελαίου ώστε να έχει συνάλλαγμα, το οποίο, επίσης, δραματικά τελειώνει! Είναι σαφές ότι είναι θέμα μηνών, αν όχι μηνών, η χώρα να στραφεί στο ΔΝΤ για δάνειο και αυτή, καθώς η χρεοκοπία της είναι θέμα χρόνου.
Οι τρεις αυτές αυτές χώρες είναι απλά οι κορυφές του παγόβουνου του τι ξημερώνει το 2016 για την παγκόσμια οικονομία, δείχνουν πόσο δραματικά έχει αλλάξει ο κίνδυνος χρεοκοπιών. Σειρά, μετά την Αγκόλα, ίσως έχει η επόμενη πετρελαιοπαραγωγός χώρα, η πανίσχυρη ως τώρα Νιγηρία, αλλά δεν θα είναι έκπληξη να δούμε χώρες με έκθεση όχι μόνο σε πετρέλαιο, όπως τον Καναδά, αλλά και σε μέταλλα, όπως την Αυστραλία, σε αντίστοιχους κινδύνους. Θυμηθείτε την πρόβλεψη του Forbes που προέβλεπε πιθανό κίνδυνο χρεοκοπίας στις χώρες αυτές άμεσα.
Οι χρεοκοπίες χωρών θα συνοδευτούν από καταρρεύσεις των συναλλαγματικών αγορών, καθώς τα νομίσματα τους θα γίνουν θρύψαλα, αλλά και χρεοκοπίες τραπεζών τόσο στις χώρες αυτές, όσο και σε γειτονικές και μεγάλες δυτικές χώρες.
Το τσουνάμι δεν είναι τοπικό, είναι παγκόσμιο! Τρεις ειδήσεις - χρεοκοπίες τριών σημαντικών χωρών (προσεχώς χωρών - ζόμπι) μεσαίου μεγέθους είναι ένα ηχηρό καμπανάκι ότι έρχονται τα χειρότερα. Πολύ συντομότερα από ό,τι περιμέναμε, η παγκόσμια οικονομία χειροτερεύει απότομα και δεν συζητάμε για τις προοπτικές για τα χρηματιστήρια…
* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.
Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.