Της Μελίνας Κονταξή
Ιστορικός - Δρ. Βαλκανικού Πολιτισμού
Ιστορικός - Δρ. Βαλκανικού Πολιτισμού
Το 1912 τα ακίνητα των βακουφιών (περιουσία που έχει αφιερωθεί σε θρησκευτικά η άλλα ιδρύματα) της μειονότητας ήταν 11555. Το 1936 δηλώθηκαν 8000 με τον δηλωτικό νόμο με τον οποίο οι Τούρκοι υποχρέωσαν τα μη μουσουλμανικά ιδρύματα να δηλώσουν την ύπαρξη και την περιουσία τους.
Το 1974 το Τουρκικό Ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε πως η απόκτηση περιουσίας από μη μουσουλμανικά ιδρύματα αποτελεί κίνδυνο για την χώρα και κρίθηκε ότι η περιουσία που δεν δηλώθηκε το 1936 δεν ανήκει στα ιδρύματα και στην ιδιοκτησία τίνος πέρασε τελικά; Του τουρκικού κράτους.
Ακόμα και με τον βελτιωτικό νόμο του 2008 για όσα βακούφια είχαν κηρυχτεί κατειλημμένα πριν το 2008 το καθεστώς δεν αλλάζει. Κατειλημμένα κηρύσσονταν τα βακούφια όταν πέθαιναν τα μέλη της επιτροπής διαχείρισης και δεν μπορούσαν να αλλαχθούν με νόμιμο τρόπο.
Από το 1960 η Γενική διεύθυνση Βακουφιών χαρακτήριζε ως κατειλημμένο μεγάλο αριθμό κοινοτικών -μη μουσουλμανικών- ιδρυμάτων και έλεγχε την περιουσία που τους ανήκε.
Το Τουρκικό κράτος δεν αναγνωρίζει ούτε την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου ούτε νομική προσωπικότητα στον πατριάρχη με αποτέλεσμα να έχει περιορισμένα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, δεν του ανήκει ούτε ο Πατριαρχικός οίκος.
Το 1923 στα πρακτικά της συνδιάσκεψης της Λωζάνης καταχωρήθηκαν δηλώσεις του αντιπροσώπου της Αγγλίας που έγιναν δεκτές από τον Βενιζέλο και τον Ινονού με τις οποίες κατοχυρώθηκε διεθνώς η ύπαρξη του Πατριαρχείου.
Μικρή σημασία είχε για τους Τούρκους.
Το 2008 και το 2010 το Ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρωπίνων δικαιωμάτων δικαίωσε το Πατριαρχείο μετά από προσφυγή του, καταδίκασε την Τουρκία για καταπάτηση του Ορφανοτροφείου στην Πρίγκηπο, το οποίο χαρακτήρισε οικουμενικό αναγνωρίζοντας έτσι και την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου και ζήτησε την επιστροφή του κτηρίου του ορφανοτροφείου στο Πατριαρχείο, πράγμα που τελικά έγινε.
Και η Τουρκία δεν μπορεί να αδιαφορήσει για τις αποφάσεις των διεθνών οργάνων όταν υπάρχει θέληση για να διεκδικηθεί η δικαιοσύνη και τα δικαιώματα των Ελλήνων και όχι μόνο (των μη μουσουλμάνων) που έκανε κουρελόχαρτο.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του υπουργείου εξωτερικών μέχρι και το 2015 η Τουρκία είχε ικανοποιήσει το 20% των αιτημάτων απορρίπτοντας το 70% ως απαράδεκτο.
Οι Τούρκοι συνεχίζουν και το 2016 να προσπαθούν να αρπάξουν εκκλησίες.
Αρχές Απριλίου του 2016 υπάλληλοι της τουρκικής υπηρεσίας Δασών μπήκαν στην Μονή του Σωτήρος στην Χάλκη, έδιωξαν τον φύλακα, για να την μετατρέψουν σε πυροσβεστική υπηρεσία. Από το 2007 χρονολογούνται οι προσπάθειες των Τούρκων να αρπάξουν την μονή.
Τώρα απειλούν να απαλλοτριώσουν και Αρμενικές εκκλησίες στις Κουρδικές περιοχές. Πήραν πάλι αέρα.
Η ικανοποίηση ορισμένων αιτημάτων μετά από την απόφαση διεθνών οργάνων και την πίεση που ασκήθηκε δείχνει ότι οι Τούρκοι όταν αναγκάζονται, συμμορφώνονται.
Πρέπει να δοθεί δημοσιότητα στο θέμα, να υπάρξει συνεργασία με τις μη μουσουλμανικές κοινότητες και τις μη Τουρκικές εθνότητες (Κούρδοι) για να αποκαλυφθεί η Τουρκία στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης.
Δυστυχώς δεν υπάρχει κυβέρνηση.
Το θέμα του Πατριαρχείου και της περιουσίας των ελληνικών ιδρυμάτων και των ιδιωτών είναι εθνικό και μας αφορά όλους.