Η δολοφονία ενός φρουρού ασφαλείας σε μια Βελγική πυρηνική εγκατάσταση μόλις δύο μέρες πριν την επίθεση στις Βρυξέλλες, σε συνδυασμό με αποδείξεις ότι πράκτορες του Ισλαμικού κράτους παρακολουθούσαν ερευνητές που εργάζονταν εκεί, έχει αναζωπυρώσει το φόβο περί πυρηνικής τρομοκρατίας από την πλευρά του ISIS. Κόντρα στην άποψη πολλών ειδικών ότι το Ισλαμικό κράτος δεν μπορεί να κατασκευάσει ούτε μία αυτοσχέδια πυρηνική βόμβα, ο Matthew Bunn, διευθυντής ερευνών στο πρότζεκτ «Διαχείριση του Ατόμου» στο Βelfer Center του Harvard, πιστεύει ότι η απειλή είναι πραγματική.
Τον Αύγουστο του 2014 ένας εργαζόμενος στον πυρηνικό αντιδραστήρα Doel-4 στο Βέλγιο άνοιξε μια βαλβίδα και άδειασε μια τουρμπίνα με λιπαντικό, πράξη που προκάλεσε ζημιά τουλάχιστον 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Αργότερα, οι Βελγικές αρχές ανακάλυψαν ότι ένας άντρας ονόματι Ilyass Boughalab, ο οποίος εργαζόταν εκεί, άφησε τη δουλειά του το 2009 για να ενταχθεί στις τάξεις του ISIS στη Συρία. Το Νοέμβρη ένας συλληφθείς από τις Βελγικές αρχές, ο Mohammed Bakkali, είχε στην κατοχή του βίντεο παρακολούθησης ενός ειδικού που εργαζόταν στο ερευνητικό κέντρο SCK-CEN, το οποίο είχε συλλεχθεί από δύο από τους βομβιστές αυτοκτονίας στις Βρυξέλλες. Ακόμα, στις 24 Μαρτίου ένας φρουρός βρέθηκε πυροβολημένος στο Εθνικό Ινστιτούτο Ραδιενεργών Στοιχείων στο Fleurus. O εισαγγελέας θεώρησε αβάσιμες τις υποψίες περί τρομοκρατίας, καθώς και τις αναφορές ότι η κάρτα πρόσβασης του φρουρού στις εγκαταστάσεις είχε κλαπεί και απενεργοποιηθεί βιαστικά.
Σε κάθε περίπτωση, οι ολοένα αυξανόμενες αποδείξεις αναδεικνύουν την πρόθεση του ISIS να προκαλέσει πυρηνικό χάος, είτε καταστρέφοντας πυρηνικές εγκαταστάσεις, είτε εμπλουτίζοντας μια κανονική βόμβα με ραδιενεργά υλικά, είτε κατασκευάζοντας μια πυρηνική βόμβα με υψηλές ποσότητες ουρανίου, με σκοπό να δημιουργηθεί σαμποτάζ διαστάσεων Φουκουσίμα στην κεντρική Ευρώπη. Πριν από αυτό όμως, αναφέρει ο Bunn, οι τρομοκράτες θα πρέπει να έχουν συλλέξει ειδικές γνώσεις σχετικά με την εξουδετέρωση των δρακόντειων μέτρων ασφαλείας των εγκαταστάσεων. Άλλωστε, λίγο πριν την επίθεση στις Βρυξέλλες το SCK-CEN παρέταξε στρατεύματα σε 4 βελγικά πυρηνικά ερευνητικά κέντρα.
«Βρώμικες βόμβες»
Σύμφωνα με τον Bunn, «τα ραδιενεργά υλικά βρίσκονται απροστάτευτα σε πολλές τοποθεσίες, όπως νοσοκομεία και βιομηχανικούς χώρους, από όπου είναι πολύ πιο εύκολο να κλαπούν σε σχέση με το SCK-CEN». Με τη χρήση τέτοιων υλικών ένας τρομοκράτης μπορεί να δηλητηριάσει μια ολόκληρη περιοχή, αυξάνοντας το κόστος καθαρισμού και τον κίνδυνο για τους επιζώντες και τους απογόνους τους. Το 1987 τέσσερεις άνθρωποι πέθαναν στη Goiania της Βραζιλίας λόγω έκθεσης σε καισιανό άλας, που βρισκόταν σε απορρίμματα ιατρικού εξοπλισμού. Mάλιστα, σε μια έκθεση της Nuclear Threat Initiative σημειώνεται ότι τα απαραίτητα ραδιενεργά υλικά για την κατασκευή «βρώμικης βόμβας» υπάρχουν «σε χιλιάδες τοποθεσίες σε περισσότερες από 100 χώρες ανά τον κόσμο», ενώ τα προηγούμενα δύο χρόνια αναφέρθηκαν 325 περιστατικά κλοπής,απώλειας ή ανεξέλεγκτης χρήσης ραδιενεργών υλικών. Ένα ραδιενεργό στοιχείο που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι το Cs-137 ή καίσιο, παραπροϊόν της σχάσης, που χρησιμοποιείται στις θεραπείες ακτινοβολίας για τον καρκίνο και υπάρχει σε μέρη πολύ ευκολότερα προσβάσιμα από το SCK-CEN.
Ο πιο τρομακτικός εφιάλτης όμως παίρνει τη μορφή πυρηνικής βόμβας εμπλουτισμένης με ουράνιο. O Bunn στην αναφορά του, βέβαια, δηλώνει ότι θα ήταν πολύ δύσκολο για τους βομβιστές της επίθεσης στις Βρυξέλλες να κλέψουν το υλικό αυτό από τις εγκαταστάσεις του SCK-CEN. Παρ’όλα αυτά, σημειώνει ότι οι Times εσφαλμένα θεώρησαν αβάσιμη την υποψία ότι το SCK-CEN ήταν ο απώτερος στόχος των τζιχαντιστών, θεωρώντας ότι η κατασκευή πρόχειρης αυτοσχέδιας βόμβας από τους τζιχαντιστές είναι παράλογη. Υπογραμμίζει, μάλιστα, ότι κυβερνητικές μελέτες των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων χωρών συμπεραίνουν ότι η ιδέα δεν είναι καθόλου εξωφρενική.
Σημείο-κλειδί στην αναφορά του Βunn είναι και το ότι σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας τα έτη 2013 και 2014 σημειώθηκαν 13 περιστατικά «παράνομης κατοχής, πώλησης ή διακίνησης» εμπλουτισμένου ουρανίου. Αυτό ενισχύει το επιχείρημα του ερευνητή ότι, παρά το ότι κανένα από αυτά τα περιστατικά δεν περιλάμβανε ποσότητα μεγαλύτερη από 1 χιλιόγραμμο, που είναι απαραίτητη για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, και μόνο η ύπαρξη ενδείξεων για απόπειρα πώλησης και διακίνησης ραδιενεργών υλικών δείχνει ότι υπάρχει αυξημένη ζήτηση. Βέβαια, είναι άγνωστο το κατά πόσο αυτές οι απόπειρες στέφονται με επιτυχία, γι΄αυτό και δεν μπορεί να γίνει λόγος για «παράνομη πυρηνική αγορά».
Είναι δύσκολο να προβλέψουμε πόσο επιτυχημένη θα ήταν η επίθεση δύο ενόπλων σε μία εγκατάσταση σαν το SCK-CEN, ακόμα και αν είχαν απαγάγει κάποιον ερευνητή. Παρ’όλα αυτά, το ενδιαφέρον του ISIS για ραδιενεργά υλικά – και ίσως και την κατασκευή πυρηνικής βόμβας – φαίνεται να αυξάνεται ραγδαία.
militaire.gr