«Ολα τα πολιτικά σενάρια είναι ανοικτά... εκτός από αυτό των εκλογών». Αυτό έλεγε στέλεχος της κυβέρνησης ερωτώμενο αμέσως μετά τη συμφωνία στις Βρυξέλλες ποιος θα είναι ο επόμενος βηματισμός του Αλέξη Τσίπρα. Οπως όλα δείχνουν, κι εφόσον δεν προκύψουν απρόβλεπτες και δυσάρεστες καταστάσεις για την ελληνική οικονομία, το Μέγαρο Μαξίμου σχεδιάζει την επόμενη ημέρα χωρίς καν να σκέφτεται εκλογές αλλά βάζοντας ως προτεραιότητες τη βελτίωσης καθημερινότητας που θα έρθει μέσω της ανάπτυξης. Ωστόσο, φουντώνουν τα σενάρια για ριζικό ανασχηματισμό που θα κάνει ο Αλέξης Τσίπρας στις αρχές Ιουνίου, αν και κάποιοι επιμένουν ότι θα μετατεθούν οι όποιες αποφάσεις το φθινόπωρο ώστε να δοθεί η εικόνα μιας νέας κυβέρνησης που θα θελήσει να ολοκληρώσει την τετραετία. Αλλωστε, θα ήθελε ο πρωθυπουργός να κάνει τις αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα μετά το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ (το οποίο ακόμη δεν έχει οριστεί) ώστε να κρατά σε αγωνία τα στελέχη της κυβέρνησης αλλά κι εκείνους που θα ήθελαν να αναλάβουν κάποιον υπουργικό θώκο. Αλλωστε, όπως γνωρίζουν όλοι... ο ανασχηματισμός ποτέ δεν ανακοινώνεται και είναι πάντα στη διακριτική ευχέρεια του πρωθυπουργού ποιους θα αλλάξει και ποιους θα κρατήσει στην κυβέρνηση.
Νέα πνοή με έναν σαρωτικό ανασχηματισμό της κυβέρνησης, θέλει να δώσει ο πρωθυπουργός μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Παρά το γεγονός ότι κάποιες πληροφορίες έκαναν λόγο για άμεσες αλλαγές υπουργών και υφυπουργών φαίνεται ότι μετατίθενται οι αποφάσεις για μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, στις 24 Μαΐου. Υπάρχει ωστόσο και το σενάριο της αναβολής του ανασχηματισμού ώστε να μην «καεί» το χαρτί αυτήν την περίοδο. Ενδεχομένως η νέα πνοή να δοθεί τον Σεπτέμβριο.
Καθώς τα σενάρια περί πρόωρων εκλογών «βούλιαξαν» με το προσύμφωνο των Βρυξελλών, ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με πληροφορίες, θέλει να δώσει έναν διαφορετικό άνεμο ανανέωσης στο κυβερνητικό σχήμα, ώστε να προωθηθούν το ταχύτερο οι μεταρρυθμίσεις που θα οδηγήσουν τη χώρα στην ανάπτυξη. Με συγκεκριμένες κινήσεις θα επιχειρήσει να μεταθέσει όλο το κέντρο βάρους της κυβερνητικής προσπάθειας στον τομέα της ανάπτυξης, αναβαθμίζοντας το συγκεκριμένο υπουργείο. Ετσι θα θελήσει να στείλει ένα μήνυμα στην κοινωνία ότι πλέον κάθε προσπάθεια θα έχει αναπτυξιακό πρόσημο και βεβαίως να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας από τα «καταραμένα» τους τελευταίους 16 μήνες υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας.
Εκτός από τις ουσιαστικές αλλαγές ο κ. Τσίπρας ποντάρει και στους συμβολισμούς που θα έχει μια μεγάλη ανατροπή στο κυβερνητικό σχήμα, το οποίο θα επιχειρήσει να υλοποιήσει τη συμφωνία με τους δανειστές. Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο εταίρος του στην κυβέρνηση, Πάνος Καμμένος, έχουν μιλήσει για ολοκλήρωση της τετραετίας όπου κι εκεί θα κριθούν. Ετσι, λοιπόν θα επιχειρήσουν να φτιάξουν το κατάλληλο «μείγμα» υπουργών που θα «σηκώσει τα μανίκια» για να προωθήσει μια ευρύτερη αναπτυξιακή πολιτική ώστε να έρθουν επενδύσεις, να μειωθεί η ανεργία, να αυξηθούν τα πλεονάσματα και να βελτιωθεί η καθημερινότητα.
Με τον δημοσιονομικό κόφτη να επικρέμαται πάνω από το κεφάλι της Ελλάδας ουσιαστικά από το 2018, όπου πρέπει να επιτευχθεί στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, ο πρωθυπουργός θέλει να δημιουργήσει μια «ισχυρή ομάδα» που θα προωθήσει αναπτυξιακές πολιτικές. Θέλει, όμως, και υπουργούς... καμικάζι που θα επιχειρήσουν να αλλάξουν το αρνητικό κλίμα που έχουν δημιουργήσει τα συνεχή οικονομικά μέτρα που πλήττουν όλους τους Ελληνες. Ομως, βασικός λόγος του ανασχηματισμού που σχεδιάζεται στο Μέγαρο Μαξίμου, είναι και τα πολλά φαινόμενα δυσλειτουργίας της κυβερνητικής μηχανής. Συγκρούσεις μεταξύ υπουργών, αλληλοκατηγορίες, διαχειριστική ανεπάρκεια, αδυναμία ορισμένων να προχωρήσουν με τον βηματισμό που θέλει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κάνουν επιτακτική την ανάγκη αλλαγών.
Παράλληλα με τις «διορθώσεις» που θα γίνουν, δεν αποκλείεται ο κ. Τσίπρας να προωθήσει και το άνοιγμα σε νέους χώρους, κυρίως προς το κέντρο, με την υπουργοποίηση στελεχών που βρίσκονται εκτός ΣΥΡΙΖΑ, αλλά που μπορούν να σηματοδοτήσουν τη νέα πνοή που θέλει να δώσει. Ετσι, λοιπόν, μετά το Eurogroup της 24ης Μαΐου, αναμένονται οι αλλαγές στην κυβέρνηση με έναν ανασχηματισμό που δεν θα είναι μεν δομικός, δηλαδή δεν θα αλλάξουν τα υπουργεία, αλλά εκτιμάται ότι θα υπάρχουν μεγάλες αλλαγές στα πρόσωπα υπουργών και υφυπουργών.
Αναλυτικά, τα σενάρια που «παίζουν» για τον σχεδιασμό του Αλέξη Τσίπρα είναι τα εξής:
Το νέο υπουργικό συμβούλιο
• Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δεν θα είναι πιθανότατα ο Πάνος Σκουρλέτης αλλά και ο αναπληρωτής Γ. Τσιρώνης. Ο πρώτος σίγουρα θα αναλάβει άλλο υπουργείο.
• Δύσκολα θα αποχωρήσει από το Πολιτισμού ο Αρ. Μπαλτάς αν και υπάρχουν πολλές αρνητικές γνώμες στο χώρο για το πρόσωπό του και τις επιλογές του. Γρίφος παραμένει ο Σταύρος Κοντονής ο οποίος προσπαθεί να βάλει τάξη στο χάος του ποδοσφαίρου, πολλές φορές χωρίς μεγάλη επιτυχία παρά τις καλές του προθέσεις.
• Σίγουρη θεωρείται η αποχώρηση του Θοδωρή Δρίτσα από το υπουργείο Ναυτιλίας, κυρίως μετά τα όσα έγιναν με τον ΟΛΠ. Δεν αποκλείεται να πάει εκεί κάποιος από τους κ. Κατρούγκαλο ή Σκουρλέτη.
• Αμετακίνητος θεωρείται ο Χρήστος Σπίρτζης από το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, αν και η κόντρα του με το ΤΑΙΠΕΔ έχει προκαλέσει εκνευρισμό στο Μαξίμου.
• Εκτός κυβέρνησης μένει ο Βαγγέλης Αποστόλου στο οποίο χρεώνεται η κακή εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ στον αγροτικό τομέα και η αδυναμία του να διαχειριστεί τον τομέα αυτό. Ισως αναβαθμιστεί ο υφυπουργός Μ. Μπόλαρης.
• Πιθανή θεωρείται η μετακίνηση του Νίκου Τόσκα από το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ειδικά μετά την έντονη δυσφορία που εκφράστηκε για το πρόσωπό του μετά τα επεισόδια στο Σύνταγμα και τους τραυματισμούς. Ο κ. Τόσκας μπορεί να μετακινηθεί με «καραμπόλα» στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας.
Οι γρίφοι του Αλ. Τσίπρα
• Ο μεγάλος γρίφος είναι το υπουργείο Οικονομικών και αν θα παραμείνει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος στη θέση του μετά την ολοκλήρωση αυτής της φάσης της διαπραγμάτευσης. Τα σενάρια των προηγούμενων ημερών έκαναν λόγο για «ρήγμα» στις σχέσεις του υπουργού με το Μαξίμου και για έντονη δυσφορία του κ. Τσακαλώτου στην υλοποίηση μέτρων που κρίνονται υφεσιακά και άδικα, ειδικά η αύξηση έμμεσων φόρων 1,8 δισ. ευρώ. Αλλωστε ο υπουργός αποτελεί εξέχων μέλος της κίνησης των «53» που κινούνται αυτόνομα εντός του ΣΥΡΙΖΑ και ασκούν σκληρή κριτική στην κυβέρνηση.
Παρά το γεγονός ότι ο κ. Τσακαλώτος πιστώνεται την ολοκλήρωση της αξιολόγησης χωρίς... δράματα, δεν αποκλείεται να ζητήσει ο ίδιος να αποχωρήσει, ώστε να μη χρεωθεί την υλοποίηση των σκληρών μέτρων. Αν συμβεί αυτό, το ακλόνητο φαβορί να πάρει τη θέση του είναι ο Γιώργος Χουλιαράκης, ο οποίος έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του Μαξίμου, ενώ έχει βρει ικανοποιητικούς διαύλους επικοινωνίας με τους Θεσμούς, οι οποίοι φαίνεται να του έχουν εμπιστοσύνη.
Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι από την πλευρά των δανειστών εκφράζεται η άποψη ότι ο κ. Τσακαλώτος πρέπει να μείνει, καθώς έχει αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μετά την «περιπέτεια Βαρουφάκη». Επίσης, από πολλούς κυβερνητικούς κύκλους, πλην εκείνων που ο υπουργός έχει κοντραριστεί, τονίζεται με έμφαση ότι «η ομάδα που ολοκλήρωσε τη διαπραγμάτευση πρέπει να επιβραβευτεί». Δεδομένη θεωρείται η απομάκρυνση του αρμόδιου για το φορολογικά Τρύφωνα Αλεξιάδη, ο οποίος προκάλεσε πολλές αρνητικές εντυπώσεις με την «παρέλασή» του από τα τηλεπαράθυρα, αλλά και με αλλοπρόσαλλες δηλώσεις. Του χρεώνεται επίσης το γεγονός ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί βρίσκονται υπό διάλυση.
• Πριν από μερικές ημέρες το Μαξίμου εκθείασε τη διαπραγματευτική ομάδα, μεταξύ των οποίων και τον Γ. Κατρούγκαλο, ωστόσο, θεωρείται απίθανο να παραμείνει στο ίδιο πόστο, καθώς έχει γίνει ο «αερόσακος» για την κυβέρνηση. Ο υπουργός θα ήθελε να μετακινηθεί σε μη παραγωγικό υπουργείο και να μειώσει την ένταση των αντιδράσεων στο πρόσωπό του, πάντως, αποκλείεται να μείνει εκτός υπουργικού συμβουλίου ο Γ. Κατρούγκαλος. Πιθανή θεωρείται και η αποχώρηση της Θ. Φωτίου από το υπουργείο ώστε να δοθεί μια ευκαιρία σε άλλους βουλευτές. Φεύγουν και οι Τ. Πετρόπουλος, ίσως και η Ρ. Αντωνοπούλου από τον τομέα της ανεργίας, ώστε να δοθεί νέα πνοή στο κρίσιμο στοίχημα που βάζει η κυβέρνηση.
• Στο υπουργείο Ανάπτυξης, που θα σηκώσει το ουσιαστικό και επικοινωνιακό βάρος των προσπαθειών της κυβέρνησης τους επόμενους μήνες κυριαρχεί η «ήρεμη δύναμη» του Γ. Σταθάκη. Δεν αποκλείεται, ωστόσο, να υπάρξει αλλαγή προσώπων, ώστε να δοθεί η εικόνα της επανεκκίνησης που θέλει το Μαξίμου. Ακούγεται το όνομα του στενού συνεργάτη του πρωθυπουργού, Νίκου Παππά. Στην περίπτωση αυτή ο κ. Σταθάκης θα αναλάβει άλλο υπουργείο, ίσως και το πρώτο τη τάξει, το υπουργείο Εσωτερικών. Ο Αλέξης Χαρίτσης, αρμόδιος για το ΕΣΠΑ φαίνεται να μένει, όπως και η Θ. Τζάκρη στο υφυπουργείο Βιομηχανίας όπου ακούγονται καλά λόγια για τη δουλειά της, αν και υπάρχει «σκιά» στη συνεργασία της με τον κ. Σταθάκη. Η έτερη υφυπουργός για τον τουρισμό, Ελενα Κουντουρά, δύσκολα θα αλλάξει εν μέσω της τουριστικής σεζόν, ενώ δεν θέλει το Μαξίμου να απομακρύνει στέλεχος των ΑΝΕΛ λόγω ισορροπιών.
• Στο υπουργείο Εσωτερικών ο Παν. Κουρουμπλής φαίνεται να μην είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένος, αν και πρώτος τη τάξει υπουργός. Αλλωστε, οι αρμοδιότητες έχουν μοιραστεί στους κ. Μουζάλα και Βερναρδάκη. Δεν αποκλείεται ο κ. Κουρουμπλής να ζητήσει να μετακινηθεί σε παραγωγικό υπουργείο, ίσως και στο Υγείας που γνωρίζει πολύ καλά και από το οποίο δεν ήθελε να φύγει. Νέο υφυπουργό στη θέση του Γ. Μπαλάφα θα αναζητήσει ο πρωθυπουργός στη «δεξαμενή» των νέων σε ηλικία βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ. Επικεφαλής στο Εσωτερικών ακούγεται ότι θα πάει ο Πάνος Σκουρλέτης, ενώ φαίνεται να παραμένει ο Χρ. Βερναρδάκης, αν και μπορεί να πάει στη θέση του άλλο πρωτοκλασάτο στέλεχος που θα αναλάβει τις αλλαγές στο δημόσιο τομέα.
• Σίγουρη θεωρείται η μετακίνηση του Γιάννη Μουζάλα από τον τομέα της Μεταναστευτικής Πολιτικής, παρά την καλή εικόνα που έχει στην κυβέρνηση. Η αντίθεση του Π. Καμμένου στο πρόσωπό του παραμένει, οπότε θα αποχωρήσει για να αναλάβει άλλος, πιθανότατα ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Οδυσσέας Βουδούρης. Στα ονόματα ? εκπλήξεις για τη θέση αυτή και του πρώην προέδρου της Δημοκρατικής Αριστεράς, Φώτη Κουβέλη.
• Γρίφος για τον Αλέξη Τσίπρα το υπουργείο Παιδείας, όμως, ο Νίκος Φίλης έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων τόσο στον χώρο της Παιδείας όσο και στον χώρο της Εκκλησίας. Αν και δεν αποκλείεται να αναλάβει άλλο υπουργικό θώκο, θεωρείται σίγουρο ότι δεν θα μείνει στον εν λόγω τομέα αφού δάσκαλοι και καθηγητές πνέουν μένεα εναντίον του, ενώ έχει σφοδρή κόντρα με μερίδα εκκλησιαστικών παραγόντων. Πιθανή είναι και η αποχώρηση της Σ. Αναγνωστοπούλου, του Θ. Πελεγρίνη και του Κ. Φωτάκη, ενώ επικεφαλής στο υπουργείο θα μπορούσε να πάει ο Π. Κουρουμπλής.
• Στο υπουργείο Υγείας δεδομένη θεωρείται η μετακίνηση του Π. Πολάκη και ενδεχομένως και του υπουργού Ανδρέα Ξανθού. Ο πρώτος έχει απασχολήσει αρνητικά τη δημοσιότητα, ενώ ο δεύτερος χρεώνεται την όχι και τόσο καλή εικόνα στα νοσοκομεία, που όμως δεν είναι ο ίδιος υπεύθυνος αλλά η υποχρηματοδότηση. Στο υπουργείο μπορεί να μετακινηθεί ο Π. Κουρουμπλής ή να υπάρξει η έκπληξη στο πρόσωπο της πρώην υπουργού του Γ. Παπανδρέου, Μαριλίζας Ξενογιαννακοπούλου. Ακούγεται όμως και το όνομα της γιατρού και νυν κυβερνητικής εκπροσώπου Ολγας Γεροβασίλη, αν και ο Αλ. Τσίπρας θεωρεί ότι έχει κάνει καλή δουλειά στον τομέα της επικοινωνιακής διαχείρισης του κυβερνητικού έργου, ειδικά με την επαναφορά της ενημέρωσης των δημοσιογράφων.
Ποιοι μένουν... ακλόνητοι
Ακλόνητοι στις θέσεις τους θα παραμείνουν, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, ο Γ. Δραγασάκης από την αντιπροεδρία, πιθανότατα ο Νίκος Παππάς που έχει αναλάβει την υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών και πρέπει να την τελειώσει. Αμετακίνητος φαίνεται και ο αρμόδιος για υποθέσεις διαφθοράς, Δημ. Παπαγγελόπουλος, ενώ δύσκολα θα φύγει και ο Ν. Παρασκευόπουλος από το Δικαιοσύνης, αν και ακούγονται διάφορα ονόματα πρωτοκλασάτων που θα μπορούσαν να τον αντικαταστήσουν.
«Τιμητική αποστρατεία» για τον αρμόδιο για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Αλ. Φλαμπουράρη, τη θέση του οποίου θα μπορούσε να πάρει άλλο κορυφαίο στέλεχος. Δύσκολα θα φύγει και ο Τέρενς Κουίκ, επιλογή του Π. Καμμένου, εκτός κι αν μετακινηθεί σε άλλο υπουργείο δια της αναβαθμίσεως. Θα μπορούσε να γίνει κυβερνητικός εκπρόσωπος ως πρώην δημοσιογράφος, αν και ο Αλ. Τσίπρας θέλει για τη θέση αυτή στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ. Αν φύγει η Ολγα Γεροβασίλη θα μπορούσε να πάρει τη θέση της ο Ν. Ξυδάκης ή ακόμη και ο Θεσσαλονικιός Αλ. Τριανταφυλλίδης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο της διεύρυνσης που θα επιχειρήσει ο κ. Τσίπρας δεν αποκλείεται να πάρουν καρέκλα στο Υπουργικό Συμβούλιο η πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας και πρώην υπουργός Λ. Κατσέλη αλλά και ο πρώην υπουργός Ν. Χριστοδουλάκης, χωρίς να αποκλείονται κι άλλες εκπλήξεις από τον χώρο της Κεντροαριστεράς, όπως ο... Δ. Ρέππας.
Οσο για τους βουλευτές που «ράβουν κοστούμι» οι πληροφορίες λένε ότι κοντά σε υπουργοποίηση είναι οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι Σωκράτης Φάμελλος (ίσως κυβερνητικός εκπρόσωπος), Φωτεινή Βάκη και οι βουλευτές Συρμαλένιος, Σαντορινιός, Αραχωβίτης, Μπάρκας και Ηγουμενίδης για θέσεις υφυπουργών.
«Καραμπόλες» σε Εξωτερικών και Αμυνας;
Δύο υπουργεία «γρίφοι» στα οποία μπορεί να προκύψουν «καραμπόλες» είναι αυτά του Εξωτερικών και Αμυνας. Ο Πάνος Καμμένος θα ήθελε να παραμείνει... στρατάρχης εκτός κι αν του ζητήσει ο Αλ. Τσίπρας να πάει στο Εξωτερικών. Δύσκολο, όμως, να φύγει από εκεί ο Ν. Κοτζιάς που διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με τον πρωθυπουργό και του χρεώνονται επιτυχίες στον τομέα της διπλωματίας. Μάλλον φεύγει ο Δ. Βίτσας από το Πεντάγωνο και μπορεί να μετακινηθεί στο Δημόσιας Τάξης. Υπάρχει όμως και η σκέψη να πάει στο Μεταναστευτικής Πολιτική,ς το οποίο έχει χρεωθεί ανεπίσημα τώρα. Σίγουρη είναι η απομάκρυνση από το Εξωτερικών του Δ. Μάρδα, ο οποίος έχει μπει στο στόχαστρο με τις δηλώσεις του για τους Σύρους «επενδυτές» ή για μεγαλεπήβολα σχέδια για το «θερινό Νταβός» κ.λπ. Μάλλον θα αποχωρήσουν και οι κ. Ν. Ξυδάκης και Γ. Αμανατίδης.