Του Θεόδωρου Κατσανέβα
Εκατόν τριάντα χρόνια πέρασαν από τη σημαδιακή εξέγερση των εργατών του Σικάγου την Πρωτομαγιά 1886 που λειτούργησε ως ο σπινθήρας για διεθνείς κινητοποιήσεις των δυνάμεων της εργασίας. Ύστερα από συγκρούσεις, αιματοκυλίσματα και τεράστιες ανατροπές στην παγκόσμια ιστορία, θεσπίστηκαν εργατικές κατακτήσεις όπως, το οκτάωρο, η προστασία από απολύσεις, ο έλεγχος της εργοδοτικής αυθαιρεσίας,το δικαίωμα της απεργίας, η κοινωνική ασφάλιση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κοινωνική πρόνοια και τα επιδόματα ανεργίας, η καθιέρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων κλπ.
Σήμερα 130 χρόνια μετά, η εργοδοτική αυθαιρεσία έχει επανέλθει με όλη της την αγριότητα στο προσκήνιο, με την εργατική τάξη να έχει υποστεί στρατηγική ήττα. Η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης που αποτελούσε αν μη τι άλλο το φόβητρο του άγριου καπιταλισμού, η εξέλιξη της τεχνολογίας και η παγκοσμιοποίηση των αγορών που επιτρέπουν ευέλικτες και από απόσταση συνθήκες εργασίας όπως και μεταφορές κεφαλαίων από χώρα σε χώρα, η ηθική παρακμή των εργατοπατέρων του συνδικαλιστικού κινήματος, η συστηματική παραπλάνηση της κοινής γνώμης από τα διαπλεκόμενα με το κεφάλαιο ΜΜΕ, έχουν οδηγήσει στην ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων μεταξύ του κεφαλαίου και της εργασίας, συντριπτικά υπέρ του πρώτου.
Από το 1886 μέχρι σήμερα, έχουν μεσολαβήσει καταλυτικές αλλαγές στην τεχνολογία και την οικονομία, με συνακόλουθες μεταλλάξεις στη δομή των κοινωνιών και των εργασιακών σχέσεων. Το κυρίαρχο βιομηχανικό κεφάλαιο του 18ου μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα, υποκαταστάθηκε από το περισσότερο ευέλικτο χρηματιστηριακό κεφάλαιο του σύγχρονου παρασιτικού καζινο-καπιταλισμού. Η οικονομία της φούσκας των χρηματιστηριακών συναλλαγών, έχει σήμερα δέκα φορές μεγαλύτερο κύκλο εργασιών σε σχέση με την πραγματική οικονομία της βιομηχανίας και της παραγωγής γενικότερα.( βλέπε Ιστόγραμμα)
Ο άγριος κλεπτοκρατικός καζινο-καπιταλισμός, λειτουργεί μέσα από μεθοδευμένο ανεβοκατέβασμα των χρηματιστηρίων. Δεν παράγει τίποτα εκτός από τεράστια άκοπα κέρδη για τους μεταπράτες-χρηματιστές, οι οποίοι τα μεταφέρουν σε φορολογικούς παράδεισους όπου και τα κρύβουν επιμελώς. Έτσι εξηγείται ότι, όλες σχεδόν οι χώρες του κόσμου έχουν ελλείμματα στο ισοζύγιο πληρωμών τους. Τα αντίστοιχα πλεονάσματα βρίσκονται κρυμμένα στους φορολογικούς παράδεισους που προστατεύονται από την τεράστια πολιτικοικονομική ισχύ του χρηματιστηριακού κεφαλαίου.
Με δεδομένη την αλματώδη εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας, οι οικονομικές κρίσεις όπως και οι χαμηλές επιδόσεις του δυτικού καπιταλισμού, δε θα έπρεπε να υπάρχουν Οι συνθήκες, οι αμοιβές και οι ώρες εργασίας, λογικά θα έπρεπε να είχαν μειωθεί, όπως είχαν προβλέψει αναλυτές σαν το Jeremy Rifkin και άλλοι. Όμως, το αντίθετο ακριβώς συμβάλει. Αυτό δεν μπορεί παρά να οφείλεται στις οικονομικές φούσκες που παράγονται από τα μη παραγωγικά υπερκέρδη του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, τα οποία εκρήγνηνται σαν τα μπαλόνια όταν παραφουσκώσουν.
Εξέλιξη χρηματιστηριακού τομέα σε σχέση με τον μη χρηματιστηριακό τομέα (πραγματική οικονομία)
Κόκκινη γραμμή : Χρηματιστηριακός τομέας. Κίτρινη γραμμή : Μη χρηματιστηριακός τομέας
Πηγή Keen,S.(2012). Debuking economics.The naked emperor dethroned. Zed Books
Ειδικότερα ύστερα από την κατάργηση του νόμου Glass Steagal στις αρχές της δεκαετίας του 1990 στις ΗΠΑ που επέβαλε παλαιότερα το διαχωρισμό των εμπορικών από τις χρηματιστηριακές τράπεζες, το χρηματιστηριακό κεφάλαιο, έχει επικρατήσει ολοσχερώς στον δυτικό κόσμο και επιβάλλει τους δικούς του κανόνες.
Απέναντι στις εξελίξεις αυτές, η 1η Μάη είναι σήμερα επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε. Όμως, με δεδομένες τις συντριπτικές ανατροπές στις παραγωγικές σχέσεις, η ταξική πάλη στη σύγχρονη εποχή θα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Η αντιπαλότητα σήμερα δεν μπορεί να βρίσκεται στην κλασική αντίθεση ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία όπως παλιά, αλλά ανάμεσα στη χρηματιστηριακή και στην πραγματική οικονομία. Ανάμεσα στην παγκοσμιοποίηση-σύμμαχο του χρηματιστηριακού κεφαλαίου και στις εθνικές οικονομίες ισότιμα συνεργαζόμενων κρατών.
Στην πραγματική οικονομία, συμμετέχουν οι εργάτες, οι υπάλληλοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες, αλλά και οι εργαζόμενοι επιχειρηματίες της πραγματικής παραγωγής. Απέναντι βρίσκονται οι σύγχρονοι ταξικοί τους εχθροί, οι κομπραδόροι του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, της φούσακας του καζινο-καπιταλισμού. Οι οποίοι μέσα από την πονηρή παγκοσμιοποίηση και τα συνακόλουθα χρηματοπιστωτικά και τραπεζικά τους εργαλεία, κατακλέβουν και υπονομεύουν την οικονομία της παραγωγής.
Με τα νέα αυτά δεδομένα, η 1η Μάη, η Πρωτομαγιά της πραγματικής οικονομίας του μόχθου απέναντι στην παρασιτική οικονομία του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, είναι σήμερα επίκαιρη όσο ποτέ άλλοτε. Η ανάγκη της πάλης των αδύναμων ενάντια στους ισχυρούς παραμένει ανοιχτή αλλά με ανακατάταξη ισορροπιών. Με δεδομένο ότι η ιστορία κάνει κύκλους, η ώρα που μια νέα εργατική Πρωτομαγιά, με ανασύνταξη στρατοπέδων και δυνάμεων, αργά ή γρήγορα δεν μπορεί παρά να έρθει ξανά.