Η παράδοση της εθνικής κυριαρχίας έγινε με συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ και το υπερταμείο υπερψηφίστηκε από τον Αλέξη Τσίπρα, τον Πάνο Καμμένο και τους συνοδοιπόρους τους. Ό,τι δεν κατάφεραν οι ξένοι επί Σαμαρά και Βενιζέλου πέρασε με την υποτιθέμενη... αριστερή κυβέρνηση.
Για την ιστορία όμως η γερμανική εταιρεία συμβούλων Roland Berger είχε εμπνευστεί πριν από 5 χρόνια το πρόγραμμα Eureka όπου θα μεταφέρονταν σ' ένα ταμείο τα περιουσιακά στοιχεία του ελληνικού κράτους και θα χρησιμοποιούνταν για την απομείωση του χρέους.
Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε την εξαγορά του Ταμείου από την ΕΕ καθώς και άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα. Το στέλεχος της RB που ήταν και ο εμπνευστής του σχεδίου, Markus Krall, είχε δηλώσει το 2011 στους Φακέλους, στους Παπαχελά και Παπαδημητρίου: «Δεν υπάρχει πουθενά επιτυχημένο παράδειγμα, όπου μία χώρα με σταθερές ισοτιμίες, και που θέλει αυτή η χώρα να παραμείνει σε αυτές τις σταθερές ισοτιμίες , να έχει απελευθερωθεί από τα χρέη της».
Με τις όποιες διαφορές το Υπερταμείο δεν διαφέρει από την λογική του σχεδίου Eureka. Αυτό τι ήταν; Ένα γερμανικό σχέδιο έξι σημείων που θα έλυνε το πρόβλημα υπερχρέωσης της Ελλάδας χωρίς να προκαλέσει τη χρεοκοπία της χώρας και το οποίο περιλαμβάνει την εξαγορά περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου από μία εταιρεία με έδρα το Λουξεμβούργο.
Το σχέδιο αυτό, με την ονομασία «Εύρηκα» καταρτίστηκε από συμβούλους της κυβέρνησης της Άγκελα Μέρκελ, με επικεφαλής τον Μάρτιν Βίτιγκ, τον διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου Roland Berger.
Σε πρώτη φάση το σχέδιο προβλέπει ότι η Ελλάδα θα συγκεντρώσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία της (τράπεζες, ακίνητα, λιμάνια, τηλεπικοινωνίες κλπ) σε έναν φορέα παρόμοιο με την Treuhandastalt η οποία δημιουργήθηκε το 1990 στη Γερμανία για να προωθήσει την ιδιωτικοποίηση περίπου 8.500 εταιρειών της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Η αξία αυτών των περιουσιακών στοιχείων υπολογίζεται στα 125 δισεκατομμύρια ευρώ, με βάση τις εκτιμήσεις που έχουν γίνει για ορισμένα από αυτά που περιλαμβάνονται στην «επίσημη» λίστα των προς ιδιωτικοποίηση εταιρειών.
Ο συγκεκριμένος φορέας στη συνέχεια θα εξαγοραστεί από ένα ευρωπαϊκό όργανο που θα χρηματοδοτείται από τις χώρες-μέλη της ΕΕ και θα μπορούσε να έχει την έδρα του στο Λουξεμβούργο. Το όργανο αυτό θα αναλάβει να προωθήσει τις ιδιωτικοποιήσεις και να ολοκληρώσει το έργο του μέχρι το 2025.
Τα 125 δισ. ευρώ που θα «απελευθερωθούν» με τον τρόπο αυτό, θα χρησιμοποιηθούν από την Ελλάδα για την εξαγορά των υποχρεώσεών της προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το άμεσο αποτέλεσμα θα ήταν να μειωθεί το χρέος στο 88% του ΑΕΠ, από 145% που είναι σήμερα. Ταυτόχρονα, η έκθεση της ΕΚΤ στο ελληνικό χρέος θα πέσει στο μηδέν και τα επιτόκια του ελληνικού χρέους θα μειωθούν κατά 50%, επιτρέποντας στην Αθήνα να επιστρέψει στις αγορές.
Ο ευρωπαϊκός φορέας θα επενδύσει στη συνέχεια 20 δισεκατομμύρια ευρώ για την αναδιάρθρωση των περιουσιακών στοιχείων ώστε να αυξηθεί η αξία τους κατά 50 δισ. ευρώ περίπου. Το ποσό αυτών των επενδύσεων ενδέχεται να αυξηθεί κατά 10 με 15 δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία τα οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει επί του παρόντος. Με αυτήν την «ένεση» χρημάτων στην οικονομία η χώρα θα επιστρέψει στην ανάπτυξη. Υπολογίζεται μάλιστα ότι η ανάπτυξη τα επόμενα τρία ή τέσσερα χρόνια θα μπορούσε να φτάσει το 5%. Παράλληλα, η Ελλάδα θα ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα εξαγοράς του χρέους της, της τάξης του 1% του ΑΕΠ κατ' έτος, έτσι που μέχρι το 2018 το δημόσιο χρέος θα πέσει κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
Με τη λήξη της λειτουργίας του ευρωπαϊκού φορέα, το 2025, αν προκύψει κεφαλαιακό κέρδος αυτό θα επιστραφεί στην Ελλάδα. Αν υπάρξουν ζημίες, θα τις αναλάβει η Ελλάδα. Ωστόσο, οι οικονομολόγοι του Roland Berger υπολόγισαν πως ακόμη και στην απίθανη περίπτωση που δεν γίνει καμία ιδιωτικοποίηση το ελληνικό χρέος θα πέσει κάτω από το 70% του ΑΕΠ.
Το σχέδιο τέλος θα αποφέρει μηδενικά οφέλη στους κερδοσκόπους, που δεν πιστεύουν στη διάσωση της Ελλάδας ή της ευρωζώνης και ποντάρουν στην κατάρρευση όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και της Ιταλίας, καθώς τα spread θα υποχωρήσουν.
Διαβάστε μερικά από όσα είχε πει στους φακέλους ο Roland Berger για να καταλάβετε λίγο πολύ και τη λειτουργία του νυν υπερταμείου, γερμανικής έμπνευσης.
Αλ. Παπαχελάς: Mαζί μας έχουμε τον κ.Krall ο άνθρωπος ο οποίος στη Γερμανία είναι στέλεχος σε μια μεγάλη εταιρεία, και όπως ίσως έχετε ακούσει, κατήρτισε ένα πρόγραμμα με το όνομα Eureka. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο προβλέπει ότι περίπου 125 δις. (τόση θα ναι η αξία τους) περιουσιακών στοιχείων της Ελλάδος, θα τεθούν σε ένα ειδικό ταμείο, με βάση το οποίο η Ελλάδα θα μπορέσει να ξεπληρώσει το χρέος της. Μπορείτε να εξηγήσετε στον κόσμο με απλά λόγια πως θα δούλευε αυτό το σχέδιο και πως φτάνετε (γιατί είναι πραγματικά εξωφρενικό για μας αυτό το ποσό) στα 125 δις?
Markus Krall — Eμπνευστής σχεδίου «ΕΥΡΗΚΑ»: Αυτό που κάνει το Eureka είναι το εξής: Παίρνει όλη την Ελληνική κρατική περιουσία μέσα σε ένα μεγάλο ταμείο και από αυτό το μεγάλο ταμείο βγάζουμε τα πράγματα τα οποία δεν θα ιδιωτικοποιηθούν π.χ Αρχαιολογικούς χώρους, πολιτιστικά αγαθά και πράγματα της ασφάλειας του κράτους.
-
Παπαχελάς: Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει ένα σοβαρό πολιτικό ζήτημα εθνικής κυριαρχίας, που για πολλούς Έλληνες είναι πολύ σοβαρό. Και αυτό έχει δύο όψεις: Το ένα είναι ότι προφανώς ο Έλληνας πολίτης θέλει η ίδια η χώρα του να αποφασίζει πότε είναι προς το δικό του συμφέρον να πουλήσει κάτι ή να το δώσει εν πάση περιπτώσει προς αξιοποίηση και όχι να το κάνει κάποιος άλλος. Και δεύτερον, ουσιαστικά, με την πρόταση έτσι όπως την κάνετε, λέτε περίπου ότι η μισή Ελλάδα πρέπει αύριο το πρωί, με κάποιο τρόπο, να μεταβιβαστεί σε κάποια άλλη εταιρεία στο Λουξεμβούργο ή στις Βρυξέλλες ή κάπου αλλού, όπου ουσιαστικά θα έχει την ιδιοκτησία αυτών των περιουσιών. Αυτό όπως αντιλαμβάνεστε, πολλούς από μας τους Έλληνες, αν και αντιλαμβανόμαστε την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα, μας ενοχλεί πάρα πολύ σαν ιδέα.
Markus Krall: Έχω πλήρη κατανόηση γι’ αυτούς τους ενδοιασμούς. Οι ενδοιασμοί αυτοί είναι τελείως φυσικοί και θα πρέπει να τους λάβει κανείς υπόψη του. Δεν είναι εύκολο να πει κανείς ότι η Ελλάδα θα πρέπει να πουλήσει τα πάντα, διότι δεν είναι και αλήθεια αυτό. Τα περιουσιακά στοιχεία του κράτους, δεν είναι σωστό να πουληθούν κάτω από την αξία τους , να πουληθούν για μια μπουκιά ψωμί. Αυτή τη στιγμή, έχουμε τη πιθανότητα που οι αγορές περιμένουν, να γίνει μία πτώχευση της Ελλάδος και συνέπεια αυτού, να φύγει η Ελλάδα από το Ευρώ. Αυτή η πιθανότητα θα έφερνε οπωσδήποτε την απαλλοτρίωση των περιουσιών των μικρών αποταμιευτών και αυτό οδηγεί...
Παπαχελάς: Πώς το εννοείτε αυτό;
Markus Krall: Είναι μια απαλλοτρίωση της περιουσίας των μικρών καταναλωτών, διότι θα οδηγηθούμε σε μία υποτίμηση του νέου νομίσματος και η υποτίμηση αυτή θα πληρωθεί από εκείνους οι οποίοι έχουνε λογαριασμούς στην Ελλάδα, και αυτό σε σχέση με το status quo, είναι μια μεγάλη μείωση της περιουσία τους Ελληνικού πληθυσμού. Περιμένοντας λοιπόν αυτή τη πιθανότητα, έχουν βγάλει στο εξωτερικό τα λεφτά τους. Έχει πάρει μεγάλη έκταση η εξαγωγή χρήματος, και γι’ αυτό το λόγο είναι και μεγάλο το πρόβλημα για το οικονομικό σύστημα της Ελλάδος. Αν πετύχουμε μέσω της Eureka να καταφέρουμε πρώτον η Ελλάδα να μην πτωχεύσει και δεύτερον να μην εγκαταλείψει το ευρώ και να επιστρέψει η Ελλάδα στην οικονομική σταθερότητα και να επιστρέψουν τα χρήματα στην Ελλάδα που έχουν βγει έξω. Αυτά τα χρήματα θα πρέπει κάπου να τοποθετηθούν και θα τοποθετηθούν σε τέτοιες επενδύσεις, στις ιδιωτικοποιήσεις, και για το λόγο αυτό πιστεύω ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το μεγαλύτερο κομμάτι των ιδιωτικοποιήσεων να μην πάει σε διεθνείς επενδυτές, αλλά να πάει στο μεγαλύτερο μέρος της σε Έλληνες επενδυτές.
Μπάμπης Παπαδημητρίου — Δημοσιογράφος: Αυτή τη στιγμή δεν ξέρετε ποια είναι η αξία της περιουσίας του Ελληνικού κράτους, ούτε το ίδιο το Ελληνικό κράτος δεν τη γνωρίζει. Άρα θα χρειαστεί ένα διάστημα να δουλέψουν κάποιοι, για να πούνε ποια είναι αυτή η περιουσία και πόσο αξίζει.
Markus Krall : Δε θα είναι δυνατόν μέσα στους επόμενους 3 με 4 μήνες, (και έχουμε μόνο 3 με 4 μήνες το πολύ, γιατί μετά θα είναι πολύ αργά) να κάνουμε αυτή την αξιολόγηση της περιουσίας της Ελλάδος. Για το λόγο αυτό λέμε ότι είναι 75 έως 300 δις. Κάνουμε το πρόγραμμα έτσι, ώστε ανεξάρτητα από το ποιο είναι το ποσόν στην πραγματικότητα, να λειτουργεί το πρόγραμμα. Που σημαίνει ότι αν είναι λιγότερο, τότε λειτουργεί μέσω μιας στρατηγικής την οποία έχουμε και αυτή προβλέψει, και από την άλλη πλευρά υπάρχει η δυνατότητα η περιουσία αυτή να είναι πολύ μεγαλύτερη από τα αρχικώς λεχθέντα 125 δις και για το λόγο αυτό, η πρόταση μας προβλέπει ότι εάν αυτά τα χρήματα από την ιδιωτικοποίηση ξεπερνάνε τα 125 δις (είναι 150 δις, είναι 200 δις) αυτά τα παραπάνω, θα επιστραφούν πλήρως εις την Ελλάδα.
Παπαχελάς: Πιστεύετε ότι υπάρχει ενδιαφέρον; Ότι τα ακίνητα και η άλλη περιουσία του Ελληνικού κράτους θα βρουν αγοραστές;
Markus Krall : Yπάρχουν αγοραστές, και μάλιστα για δύο λόγους: Δεν είναι μόνο πρόγραμμα ιδιωτικοποίησης, αλλά έχει και μια δεύτερη παράμετρο. Η δεύτερη παράμετρος είναι η Ε.Ε που αγοράζει αυτή την περιουσία, θα κάνει και μια επένδυση πάνω σε αυτή τη περιουσία. Έτσι λοιπόν παίρνει 15 δις, επενδύει κάτι, και γίνεται 35 δις.
Μπάμπης Παπαδημητρίου : Όλα αυτά, για να μας δώσουν αυτοί που θα πάρουν τη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας, 125 δις. Αυτά, πότε θα τα πάρει η Ελλάδα;
Markus Krall: Εάν ληφθεί αυτή η απόφαση από την Ευρώπη και από την Ελλάδα, τότε θα πάρει η Ελλάδα αμέσως τα 125 δις και θα μειώσει αντίστοιχα το χρέος της. Αυτό οδηγεί πάλι στην δυνατότητα να έχει η χώρα πρόσβαση στις διεθνείς αγορές, γιατί θα έχει μειωθεί το χρέος της κατά 40% και θα έχει μειωθεί αντίστοιχα και η επιβάρυνση από τόκους.
Παπαχελάς: Ξέρετε καλά τη Γερμανική κυβέρνηση, νομίζω ότι η εταιρεία σας συμβουλεύει την κυβέρνηση Μέρκελ αν θυμάμαι καλά, εάν αυτή τη στιγμή ήταν μόνο θέμα της κ.Μέρκελ και του κ.Σοιμπλε να αποφασίσουν τι θα κάνουν με την Ελλάδα, αν αύριο το πρωί έπρεπε να αποφασίσουν, τι θα έκαναν πιστεύετε;
Markus Krall: Η Γερμανική κυβέρνηση ήταν βεβαίως πελάτης μας σε πολλά θέματα, αλλά όχι για το θέμα αυτό και η Γερμανική κυβέρνηση δεν ζήτησε τη συμβουλή μας σε αυτό το θέμα.
Αλέξης Παπαχελάς: Αν και ο κ.Σόιμπλε είπε ότι είναι πολύ κοντά σαν σκέψη με αυτό που έχει και αυτός στο νου του για την Ελλάδα.
Markus Krall — Eμπνευστής σχεδίου «ΕΥΡΗΚΑ»: Η Γερμανική κυβέρνηση είναι σε θέση να δει ότι το Eureka έχει πλεονεκτήματα σε σχέση με ένα κούρεμα. Είναι δύσκολο να πεις στον Γερμανό φορολογούμενο ότι οι εγγυήσεις δεν είναι πια εγγυήσεις αλλά είναι ζημιές, ότι είναι χασούρες τρόπων τι να, και αυτό είναι δύσκολο να το πει και στην περίπτωση του κουρέματος θα έπρεπε να το πει αυτό το πράγμα. Συγχρόνως, γνωρίζει η κυβέρνηση ότι υπάρχει μια εναλλακτική λύση στην οποία δεν χρειάζεται να το πει αυτό και συγχρόνως η κατάσταση που διαμορφώνεται θα είναι πλεονεκτικότερη για την Ελλάδα. Και γι’ αυτό το λόγο πιστεύω ότι η Γερμανική κυβέρνηση, αν τη ρωτούσε η Ελληνική κυβέρνηση και τις έλεγε “θέλουμε το Eureka”, θα το ήλεγχε σε βάθος και δεν θα έλεγε αμέσως όχι, δε θα το απέρριπτε αμέσως, και η Γερμανική κυβέρνηση δεν το πρότεινε αφ’εαυτίς αυτή τη στιγμή και αυτό εξηγείται, κατά τη δική μου σκέψη και αξιολόγηση (δεν έχω πληροφόρηση από μέσα, είναι η γνώμη μου), με το ότι πολιτικά αυτό το πράγμα πρέπει να εξηγηθεί απέναντι στους Έλληνες πολίτες, όχι από τη Γερμανική πλευρά, αλλά η εξήγηση αυτή μπορεί να έρθει μόνο από την Ελληνική πλευρά.
Μπάμπης Παπαδημητρίου: Η ιδέα του Eureka ή κάτι παρόμοιο, έχει εφαρμοστεί αλλού; Εσείς την έχετε προτείνει κάπου και γνωρίζετε τα αποτελέσματα?
Markus Krall — Eμπνευστής σχεδίου «ΕΥΡΗΚΑ»: Το πρόγραμμα αυτό, με τη μορφή αυτή, όπως το προτείνουμε εδώ, με τον συνδυασμό μέτρων όπως εδώ τον προτείνουμε, δεν έχει υλοποιηθεί πουθενά αλλού. Αλλά και η κατάσταση είναι μοναδική αυτή τη στιγμή. Είναι μια χώρα η οποία έχει χρέη και σύγχρονων βρίσκεται σε ένα σύστημα σταθερών ισοτιμιών, μέσα σε μια κοινότητα. Θα ήθελα να πω, ότι την εναλλακτική λύση την οποία αυτή τη στιγμή δοκιμάζετε στη χώρα σας, επίσης δεν την έχουν δοκιμάσει πουθενά. Δεν υπάρχει πουθενά επιτυχημένο παράδειγμα, όπου μία χώρα με σταθερές ισοτιμίες, και που θέλει αυτή η χώρα να παραμείνει σε αυτές τις σταθερές ισοτιμίες , να έχει απελευθερωθεί από τα χρέη της.
Αλέξης Παπαχελάς: Είχατε συναντήσεις με κάποιους έλληνες πολιτικούς αυτές τις μέρες που είσαστε εδώ; Αναρωτιέμαι αν είχατε και με την κυβέρνηση και με την αντιπολίτευση και ποια ήταν η αντίδραση σε σχέση με το πρόγραμμα, και βεβαίως να ρωτήσω και μία κλασσική ερώτηση: υποθέτω ότι θα υπάρχει μια μεγάλη αμοιβή για σας σε περίπτωση που προχωρήσει αυτό το πρόγραμμα, εφόσον το αναλάβετε.
Markus Krall — Eμπνευστής σχεδίου «ΕΥΡΗΚΑ»: Ούτε περιμένουμε μια αμοιβή ούτε θέλουμε να λάβουμε μια αμοιβή. Κάναμε αυτή τη πρόταση χωρίς να μας έχει ρωτήσει κανείς. Παρ όλ αυτα, το βάλαμε στη δημόσια συζήτηση. Όταν δεν υπάρχει κάποια εντολή να κάνεις κάτι, δεν πληρώνεσαι κιόλας. Αν το πρόγραμμα αυτό υλοποιηθεί, θα έχουμε κέρδος στη φήμη μας, διότι είμαστε πεπεισμένοι ότι θα έχει επιτυχία. Θυμίστε μου ποιο ήταν το άλλο ερώτημα σας...
Παπαχελάς: Κατά πόσον έχετε ένα πράσινο φως από τους πολιτικούς εδώ, τις κυβέρνησης ή της αντιπολίτευσης.
Markus Krall — Eμπνευστής σχεδίου «ΕΥΡΗΚΑ»: Πράσινο φως δε θα έλεγα. Οι συζητήσεις που είχαμε μέχρι τώρα όμως, ήταν ενθαρρυντικές. Η αντίδραση των πολιτικών σε επίσημες και ανεπίσημες συζητήσεις, ήταν θετική. Ήταν κάποιοι στην αρχή κάπως δύσπιστοι κατά πόσον θα λειτουργήσει το σύστημα έτσι όπως το προτείνουμε, και υπάρχει και κάποια ανησυχία κατά πόσον το πρόγραμμα αυτό θα βρει ανταπόκριση στον κόσμο εάν το προτείνει η πολιτική.