Ο δισεκατομμυριούχος Τζωρτζ Σόρος θεωρεί τα εθνικά σύνορα ως εμπόδιο στα σχέδιά του για ένα παγκόσμιο κράτος και με την τακτική του στρέφεται διαρκώς κατά της Ρωσσίας θέλοντας να πυροδοτήσει εκεί μια «πολύχρωμη επανάσταση».
Τα παρακάτω κείμενα είναι από τις συνεντεύξεις του Τζωρτζ Σόρος στον Γκρέγκορ Πέτερ Σμιτς, ανταποκριτή του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, που έγιναν τον Δεκέμβριο του 2013 και εκδόθηκαν στα ελληνικά τον επόμενο χρόνο με τίτλο Το στοίχημα για την Ευρώπη: Διάλυση ή αναγέννηση;, σε μετάφραση Σώτης Τριανταφύλλου, από τις εκδόσεις Πατάκη.
ΤΖΩΡΤΖ ΣΟΡΟΣ - ΣΥΝΟΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΓΚΡΕΓΚΟΡ ΠΕΤΕΡ ΣΜΙΤΣ
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Καλά, σοβαρολογείτε τώρα; Αν η Γερμανία εγκαταλείψει την ευρωζώνη, η ευρωζώνη θα διαλυθεί, με απρόβλεπτες συνέπειες.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΟΡΟΣ: Σοβαρολογώ. Από αυστηρά οικονομική άποψη, τα μεγαλύτερα προβλήματα που θα προκαλούσε η έξοδος της Γερμανίας από το ευρώ θα αφορούσαν την ίδια τη Γερμανία. Αν η Γερμανία εγκατέλειπε το Ευρώ, το ενιαίο νόμισμα θα υποτιμάτο και οι χώρες-οφειλέτες θα επανακτούσαν την ανταγωνιστικότητα τους. Από την άλλη πλευρά, το γερμανικό μάρκο θα έφτανε στα ύψη. Αυτό θα ενίσχυε τη διαδικασία προσαρμογής των άλλων χωρών αλλά η Γερμανία θα συνειδητοποιούσε, επιτέλους, πόσο οδυνηρό είναι να έχεις υπερτιμημένο νόμισμα. Το εμπορικό της ισοζύγιο θα γινόταν αρνητικό και θα αυξανόταν η ανεργία. Οι γερμανικές τράπεζες θα υφίσταντο μεγάλες απώλειες στην αγορά συναλλάγματος και θα χρειάζονταν εισροή δημοσίων κονδυλίων. Παραλλήλως, η γερμανική κυβέρνηση θα θεωρούσε πιο θεμιτό από πολιτική άποψη να διασώσει τις γερμανικές τράπεζες παρά την Ελλάδα ή την Ισπανία. Θα υπήρχαν κι άλλες ανταμοιβές: οι Γερμανοί συνταξιούχοι θα μπορούσαν να αποσυρθούν στην Ισπανία και να ζουν σαν βασιλιάδες, βοηθώντας στην ανάκαμψη της ισπανικής αγοράς αυτοκινήτων.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Πότε άρχισαν να αλλάζουν στάση οι Γερμανοί πολιτικοί;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΟΡΟΣ: Η παρόρμηση για μια ευρωπαϊκή ολοκλήρωση κορυφώθηκε με τη γερμανική επανένωση και τη θέσπιση του Ευρώ. Κατά κάποιον τρόπο το ευρώ ήταν το τίμημα που απαίτησε ο Φρανσουά Μιττεράν για να στηρίξει την επανένωση : υπήρξε δηλαδή μια συμφωνία μεταξύ Κολ και Μιττεράν – σε αντάλλαγμα για τη γαλλική υποστήριξη η Γερμανία θα συμφωνούσε στο ενιαίο νόμισμα. Όταν αμφότεροι οι στόχοι επετεύχθησαν, οι συνθήκες άλλαξαν. Η επανένωση απεδείχθη πολυδάπανη για τη Γερμανία, εφόσον η ανατολικογερμανική οικονομία ήταν εξαιρετικά δυσλειτουργική – έτσι η Γερμανία επιβαρύνθηκε με χρέη και αναγκάστηκε να σφίξει το ζωνάρι. Έτσι, η παλιά γενναιοδωρία που προώθησε τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης χάθηκε.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Πώς μπορούμε να απαλλαγούμε;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΟΡΟΣ: Πρέπει να παραδεχτούμε απλώς ότι οι κανόνες που διέπουν το ευρώ δεν είναι πλέον αποτελεσματικοί και οφείλουν να αλλάξουν. Στη διάρκεια της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης οι κανόνες της ΕΕ άλλαζαν διαρκώς, αναθεωρούνταν και βελτιώνονταν. Τώρα, αντιθέτως, προσπαθούμε να εφαρμόσουμε ένα σύνολο από εμφανώς ελαττωματικούς κανόνες που δεν μπορούν να υποστούν καμία προσποίηση, ακριβώς επειδή οποιαδήποτε αλλαγή στην ευρωπαϊκή συνθήκη φαντάζει αδιανόητη.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Θέλετε να πείτε ότι θα απορρίπταμε οποιαδήποτε αλλαγή;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΟΡΟΣ: Θέλω να πω κάτι χειρότερο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες – ιδιαίτερα η κ. Μέρκελ – είναι απρόθυμοι να συζητήσουν λύσεις που δεν εντάσσονται στις υπογεγραμμένες συνθήκες. Αν το έκαναν, θα καθιστούσαν πολιτικά εφικτή και ακόμα πιο δημοφιλή μια αλλαγή στις συνθήκες που έχουν υπογραφεί. Έχοντας εντρυφήσει στο συγκεκριμένο ζήτημα, βλέπω δύο εναλλακτικές – αμφότερες είναι προτιμότερες από τη σημερινή κατάσταση. Η μία είναι η Γερμανία να δεχθεί την ηγεμονική της θέση, τις ευθύνες και τις υποχρεώσεις που συνοδεύουν αυτή την ηγεμονία, ούτως ώστε να γίνει μια αγαθή ιμπεριαλιστική δύναμη στην Ευρώπη, όπως ήταν οι ΗΠΑ μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Η έτερη εναλλακτική είναι η Γερμανία να εγκαταλείψει το ευρώ, επιτρέποντας στην υπόλοιπη Ευρώπη, στις χώρες-οφειλέτες, να αποκτήσουν τον έλεγχο του. Εφόσον το συσσωρευμένο χρέος μετριέται σε ευρώ, έχει σημασία ποιος παραμένει υπεύθυνος για το νόμισμα. Αν έφευγε η Γερμανία, σίγουρα θα σημειωνόταν υποτίμηση του ευρώ. Οι χώρες-οφειλέτες θα ανακτούσαν την ανταγωνιστικότητά τους και το χρέος τους θα συρρικνωνόταν σε πραγματικούς όρους. Κι αν ήλεγχαν την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δεν θα υπήρχε πλέον κίνδυνος αθέτησης.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Μήπως όμως οι επενδυτές θα θεωρούσαν ανίσχυρη μια ευρωζώνη χωρίς τη Γερμανία;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΟΡΟΣ: Καθόλου. Θα είχε πιο ευμενή αντιμετώπιση, γιατί θα τη συνέκριναν με τη Βρετανία όσον αφορά όλα τα αντικειμενικά κριτήρια ισχύος, όπως αναλογία χρέους-ΑΕΠ, προοπτικές ανάπτυξης κ.ο.κ. Έτσι, θα μπορούσε να εκδώσει ομόλογα με επιτόκια παρόμοια με εκείνα των βρετανικών κρατικών ομολόγων. Σε αυτή την περίπτωση, οι χώρες-δανειστές θα υποστούν απώλειες στις αξίες και στις επενδύσεις που εκφράζονται σε ευρώ και θα συναντήσουν σκληρότερο εσωτερικό ανταγωνισμό από άλλα μέλη της ευρωζώνης. Η έκταση των απωλειών των χωρών-δανειστών θα εξαρτηθεί από την έκταση της υποτίμησης, κι αυτό θα λειτουργεί ως κίνητρο για ελεγχόμενη υποτίμηση. Έτσι το ευρώ χωρίς τη Γερμανία θα ήταν σταθερό νόμισμα. Πράγματι κάτι τέτοιο θα προκαλούσε σοκ στη Γερμανία, θα ανακούφιζε όμως τις υπόλοιπες χώρες. Όπως είπα, οποιαδήποτε από τις δύο εναλλακτικές θα ήταν προτιμότερη, ακόμα και για τη Γερμανία, από τη σημερινή πορεία των πραγμάτων. Αλλά η Γερμανία δεν το βλέπει έτσι∙ άρα,οι εναλλακτικές αυτές δεν λαμβάνονται καν υπόψη.
ΕΡΩΤΗΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ: Όμως δεν θα ωφελούσε τις άλλες χώρες του ευρώ το να γίνουν πιο ανταγωνιστικές;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΟΡΟΣ: Πράγματι, θα ωφελούσε. Αλλά, ενώ η Γερμανία τις προτρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο, η πολιτική στάση που υιοθετεί απέναντι στην κρίση του ευρώ καθιστά την επίτευξη της ανταγωνιστικότητας δυσκολότερη, ακόμα και αδύνατη. Οι λεγόμενες «περιφερειακές» χώρες έχουν συσσωρεύσει πολύ μεγάλα χρέη, άρα έχουν μειονέκτημα ως προς την ανταγωνιστικότητα. Αυτό το μειονέκτημα γίνεται όλο και πιο εμφανές εφόσον η Γερμανία εφαρμόζει τιμωρητική πολιτική. Τα πριμ υψηλού κινδύνου που πρέπει να πληρώνουν οι λεγόμενες περιφερειακές χώρες σημαίνουν ετήσια δαπάνη επιπλέον ποσοστού του ΑΕΠ τους μόνο και μόνο για να ευθυγραμμίζονται με τη Γερμανία.
Από το ΒΙΒΛΙΟ: «ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ»
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΠΑΤΑΚΗ, 2014
[ΣΕΛΙΔΕΣ 91 / 53,54 / 62-64 / 70-71]