Μη βεβαιωμένες επιστροφές φόρων έως 1,3 δισ. ευρώ, δαπάνες προσφυγικού που τελούν υπό… εξαίρεση, κονδύλια του ΕΣΠΑ που πρέπει να δαπανηθούν πριν αλλάξει ο... χρόνος, ληξιπρόθεσμες οφειλές, φοροδοτική ικανότητα και ύφεση 1,3% το α' τρίμηνο. Ο λόγος για τις πηγές κινδύνου ενεργοποίησης του "κόφτη" δαπανών. Δηλαδή του μηχανισμού αυτόματης περικοπής μισθών-συντάξεων από το 2018 αν υπάρξουν αποκλίσεις από το πρωτογενές πλεόνασμα.
Ο μηχανισμός τελεί υπό διαπραγμάτευση/οριστικοποίηση μέσα από συνεχείς διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν χώρα και μέσα στο Σαββατοκύριακο, με στόχο να πλαισιώσει τα υπόλοιπα 17 προαπαιτούμενα που φέρνουν καταιγίδα έμμεσων φόρων, περικοπών ειδικών μισθολογίων, ανατροπών σε "κόκκινα" και ενήμερα δάνεια, καθώς και ενεργοποίηση του νέου υπερταμείου.
Και τα 18 προαπαιτούμενα επιχειρείται να ψηφισθούν από τη Βουλή με εφαρμοστικό πριν το Eurogroup της 24ης Μαΐου προκειμένου να ξεκλειδώσουν τα πακέτα των υποδόσεων έως 10,7 δισ. ευρώ που θα λάβει η Ελλάδα τους επόμενους μήνες, όπως ξεκαθάρισε χθες αξιωματούχος από τις Βρυξέλλες…
Οι παγίδες
Η κυβέρνηση, φέρνοντας μέτρα 5,8 δισ. ευρώ έως και το 2018, επιχειρεί να διασφαλίσει ότι δεν θα ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός. Και χθες ο κοινοτικός αξιωματούχος έκανε λόγο και για μέτρα "μαξιλάρι" που υπολογίζει σε περίπου 1 δισ. ευρώ επιπλέον έως και το 2018 και προκύπτουν από διαρθρωτικές παρεμβάσεις (π.χ. πάταξη φοροδιαφυγής) επιβεβαιώνοντας σχετικό δημοσίευμα του Capital.gr.
Μόνο που υπάρχουν και αντίστροφες "δυνάμεις". Ήδη, εντός και εκτός Ελλάδος καταμετρώνται οι "παγίδες" που προκύπτουν για το πλεόνασμα από την ίδια την οικονομία, "θολά" ακόμη σημεία της συμφωνίας, αλλά και "φαντάσματα" του παρελθόντος:
Το "φάντασμα" των μη βεβαιωμένων επιστροφών φόρων που δεν προσμετρούνταν -μέχρι πρότινος- σε έλλειμμα και χρέος, επέστρεψε πριν από λίγες εβδομάδες. Η Eurostat άλλαξε τρόπο υπολογισμού και αναδρομικά τον Μάρτιο προσμέτρησε μισό δισ. επιπλέον στο 2015 βαραίνοντας ισόποσα τον προϋπολογισμό, με άγνωστο ακόμη τι θα γίνει για τα έως 1, 3 δισ. ευρώ επιπλέον "αφανή" φέσια που... απομένουν. Το 2015 κόστισε ήδη 563 εκατ. ευρώ στη δημοσιονομική επίδοση μειώνοντας ισόποσα το πρωτογενές πλεόνασμα (στο 0,7% του ΑΕΠ πέρυσι). Το ζήτημα που προκύπτει τώρα είναι τι θα γίνει φέτος, αφού ο "κουβάς" των μη βεβαιωμένων οφειλών προς ιδιώτες ήταν συνολικά 1,85 δισ. ευρώ στην τελευταία "έρευνα" που έκαναν οι θεσμοί. Και έκτοτε νέα δεν... υπήρχαν.
Στο προσφυγικό, ένας άλλος μηχανισμός εκκρεμεί. Αφορά τη λογιστική "αφαίρεση" από τις κρατικές δαπάνες αυτών που σχετίζονται με το προσφυγικό (σίτισης, υποδομών, περίθαλψης κ.λπ.) που ήδη σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ κόστισαν στο κράτος, στους φορολογούμενους και στο… πλεόνασμα του 2015 περίπου 600 εκατ. ευρώ με τα σύνορα ανοικτά και την Ελλάδα χώρα διέλευσης και όχι παραμονής. Η αφαίρεση θα γίνεται μόνο αν δεν καλύπτονται από κονδύλια της ΕΕ και αν μπορεί να αποδείξει το κράτος τι δαπάνησε. Αλλά ο μηχανισμός δεν έχει αποφασιστεί και τα αιτήματα προς τους αρμόδιους φορείς της κρατικής μηχανής να τηρούν ξεχωριστό "λογαριασμό" μένει να φανεί αν θα αποδώσουν...
Στο πεδίο των δύο ΕΣΠΑ η κυβέρνηση καλείται να δαπανήσει ποσά που έχει λάβει προκαταβολικά ως αποπληρωμές για το πρόγραμμα που λήγει για να μην τα επιστρέψει. Καλείται επίσης και να "κλείσει" το πρόγραμμα με τρόπο που δεν θα την αναγκάσει χρηματοδοτήσει έργα από κρατικό χρήμα.
Αλλά και στις ληξιπρόθεσμες οφειλές του κράτους προς ιδιώτες (προμηθευτές, συμβασιούχους, φαρμακευτικές, κλινικές κ.λπ.) ένα νέο κύμα έχει ήδη δημιουργηθεί, το οποίο αν δεν "μαζευτεί" θα ξεπεράσει την πρόβλεψη που υπάρχει στον προϋπολογισμό του 2016.
Υπάρχει και το πεδίο της πραγματικής οικονομίας. Της φοροδοτικής ικανότητας πολιτών και επιχειρήσεων αλλά και του κανόνα περί ύφεσης: 100 ευρώ φόρων προκαλούν ύφεση 50 ευρώ εκτιμά ο ΟΟΣΑ και σύμφωνα με αυτόν τον κανόνα μένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί το ΑΕΠ βάσει του οποίου θα υπολογισθούν τα πλεονάσματα.
Πάντως, το ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο υποχώρησε κατά 1,3% και πρέπει να "σταθεροποιηθεί" σε πτώση 0,7% στο σύνολο του έτους για να μην ανατραπούν οι προβλέψεις Ελλάδας και θεσμών.