Οι οικονομίες του Περσικού Κόλπου αναγκάζονται ήδη να αντλήσουν κεφάλαια από τα αποθέματά τους για να χρηματοδοτήσουν τους προϋπολογισμούς τους.
Συχνά εκδηλώνεται ο φόβος κατά το τελευταίο διάστημα, της αναπτυξιακής επιβράδυνσης της Κίνας, που φυσιολογικά θα συμπαρασύρει την παγκόσμια οικονομία. Βέβαια, πάντα θα αιωρείται το ερώτημα, πώς είναι δυνατόν οι μεγάλες επιχειρήσεις που επένδυσαν στην Κίνα, να πίστεψαν πως ο διψήφιος αριθμός ανάπτυξης μπορεί να συνεχιστεί επ’ άπειρον με τον ίδιο ρυθμό. Ποια είναι άραγε τα μέτρα που σκοπεύουν να πάρουν - και που δεν είναι εμφανή;
Όμως, καιρός είναι να στραφεί η προσοχή προς τις κλυδωνιζόμενες οικονομίες των πετρελαιοπαραγωγών κρατών, και ιδία αυτών του αραβικού κόσμου που βρίσκεται στη γειτονιά μας και ενδεχόμενη κατάρρευση θα μας επηρεάσει άμεσα. Δεν θα πρόκειται μόνον για οικονομικό πρόβλημα αλλά και για μεταναστευτικό (η Σαουδική Αραβία έχει πληθυσμό 29 εκατ., η Υεμένη 24,5 και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 9,5).
Κάποια στιγμή, νομοτελειακά η οικονομική κατάρρευση των αραβικών χωρών θα επέλθει, ακόμη και αν καθυστερήσει να δραστηριοποιηθεί στις χώρες αυτές η δύσφημη «Αραβική Άνοιξη», που τώρα πλέον γνωρίσαμε τι είδους εργαλείο είναι. Και θεωρώ ότι πρόκειται για νομοτέλεια, επειδή για μακρά σειρά ετών οι χώρες αυτές βασίστηκαν στον ενεργειακό πλούτο που εισέρρεε ακόπως, με μοναδικό σχεδόν εξαγώγιμο προϊόν την ενέργεια, με αποτέλεσμα να κλυδωνίζονται τώρα με την απρόοπτη πτώση της τιμής του.
Κάποιος θα πει, πως οι ίδιες χώρες ήσαν πλούσιες και προ του 2004 όταν άρχισε η αλματώδης αύξηση της τιμής των πετρελαϊκών προϊόντων, και φυσικά χωρίς οικονομικά προβλήματα, γιατί να έχουν τώρα, που η τιμή του πετρελαίου είναι διπλάσια; Επειδή τα προβλήματα δεν τα δημιουργούν οι πτωχοί, αλλά οι νεόπτωχοι. Θα μπορούσε να πει κάποιος πως η πτωχεία δεν έχει μόνον αντικειμενική, αλλά και υποκειμενική υπόσταση. Ο εθισμός του ανθρώπου στην καταναλωτική κοινωνία, δεν του επιτρέπει να αποδεχθεί μείωση στην ποσοτική ή ποιοτική χρήση των καταναλωτικών αγαθών. Πριν από δύο δεκαετίες, δεν θεωρούσαμε τον εαυτό μας στερημένο, επειδή δεν είχαμε κινητό. Αν όμως σήμερα, το αποχωριστούμε εξ οικονομικών λόγων, θα νιώσουμε ότι είμαστε δυστυχείς.
Κατά τον ίδιο τρόπο, οι πλούσιες αραβικές χώρες συνήθισαν τους κατοίκους τους σε παροχές, η κατάργηση των οποίων σήμερα οδηγεί σε διαδηλώσεις. Αλλά, υπάρχουν και απολύσεις, όχι μόνον σε εταιρίες του ενεργειακού κλάδου (η μεγάλη κατασκευαστική εταιρία της οικογένειας του Μπιν Λάντεν απολύει δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους).
Οι οικονομίες του Περσικού Κόλπου αναγκάζονται να αντλήσουν κεφάλαια από τα αποθέματά τους για να χρηματοδοτήσουν τους προϋπολογισμούς τους. Μοναδική λύση είναι να καταφύγουν στα αποθέματα που συγκέντρωναν όλα αυτά τα χρόνια για τις δύσκολες ημέρες. Προς το παρόν, μπορούν να στηριχθούν έως ένα βαθμό και σε στρατηγικές επενδύσεις.
Άρθρο της Καθημερινής κάνει λόγο για τα μερίδια που κατέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο κάποιων από τους μεγαλύτερους ομίλους στον κόσμο, όπως ο βρετανικός τραπεζικός όμιλος Barclays ή η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen. Αλλά εάν οι τιμές του αργού πετρελαίου συνεχίσουν την πτωτική πορεία τους, τότε, ενδεχομένως, να αναγκαστούν οι κυβερνήσεις να προχωρήσουν ταχύτερα απ’ όσο υπολόγιζαν στην πώληση των μεριδίων τους για να αναπληρώσουν «κενά» στον προϋπολογισμό τους.
Την τελευταία περίοδο της σταθερής ανόδου των τιμών του πετρελαίου, το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου -όπου συμμετέχουν η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και το Κουβέιτ- συγκέντρωσε αποθεματικά άνω των 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία επενδύθηκαν, κυρίως, σε χρεόγραφα και άλλους τίτλους, αλλά και στην εξαγορά μεριδίων σε μεγάλους ομίλους όπως η φαρμακοβιομηχανία Glencore, η Volkswagen και η Barclays. Μεγάλο μέρος αυτών των κεφαλαίων επαναπατρίζονται για να χρηματοδοτήσουν τα δημοσιονομικά ελλείμματα αυτών των χωρών, όπως αποκαλύπτουν διαχειριστές κεφαλαίων.
Αυτό, δηλαδή, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν δεδομένο στην περιοχή, τώρα αντικαθίσταται από μια πραγματικότητα πιο οικεία στον δυτικό κόσμο: περικοπές δαπανών, φορολόγηση, περιορισμένες θέσεις εργασίας, ακόμα και απεργίες. Επίσης, παρατηρείται μια σπάνια δυσαρέσκεια στους νέους, με την αδυναμία εξεύρεσης εργασίας, ή περικοπές μισθών και παροχών (όπως επιδοτήσεις στα καύσιμα, που αίρονται)
Στο Κουβέιτ την περασμένη εβδομάδα 13.000 εργαζόμενοι στην πετρελαϊκή βιομηχανία κατέβηκαν σε απεργία -για πρώτη φορά μετά από δυο δεκαετίες-, διαμαρτυρόμενοι για τις περικοπές σε μισθούς και επιδόματα. Οι Σαουδάραβες, στους οποίους τη Δευτέρα ανακοινώθηκε το βασιλικό σχέδιο για την... ζωή μετά το πετρέλαιο, διαμαρτύρονται για το κόστος του νερού.
Ακόμα και στο Κατάρ, την πλουσιότερη χώρα του κόσμου, ο κόσμος ενημερώθηκε την Τρίτη ότι καταργούνται οι επιδοτήσεις καυσίμων, σύμφωνα με το Bloomberg. Μετά από αυτά, θέλω να υπενθυμίσω πως εδώ και έξη χρόνια, γράφω σ’ αυτήν την στήλη, πως ο σκοπός των ισχυρών της γης, είναι η εμφάνιση της «Οικονομίας του Χάους». Κατ’ αρχάς δεν γινόμουν πιστευτός. Τώρα όμως, τα γεγονότα το δείχνουν.
Μακεδών
Μακεδών