Υπάρχουν ενδείξεις πως σωρεία λαθών μας ενδέχεται να έχει μεταδώσει λάθος μηνύματα στην Τουρκία σχετικά με την ικανότητα αποτροπής της χώρας μας.
Σε παλαιότερο σχόλιό μου για την ανοχή του ελληνικού κράτους στην τουρκική διεκδικητικότητα, αναγνώστης αντέτεινε «τι θέλετε να κάνουμε, πόλεμο;» Η ένοπλη σύρραξη είναι το τελευταίο στάδιο, απάντησα, και μόνον όταν αποτύχουν όλα τα άλλα (πολιτικά, διπλωματικά…). Στην αρμοδιότητα όμως του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, υπάρχει η «αποτρεπτική απειλή», για την οποία η Ελλάδα δεν έχει κανένα σχέδιο.
Και είναι αυταπόδεικτο πως δεν έχει κανένα σχέδιο, επειδή ένας από τους όρους για να επωφεληθεί μια χώρα από αυτήν, είναι να την δημοσιοποιήσει στον εχθρό. Να γνωρίζει δηλαδή ο αντίπαλος, ότι το πλήγμα που θα υποστεί, θα είναι τόσο ισχυρό, ώστε θα διστάσει να επιτεθεί επειδή -και αν νικήσει- θα καταγάγει «Πύρρειο νίκη» (όπου ο Πύρρος, βασιλιάς της Ηπείρου, νίκησε μεν, αλλά οι ζημιές που υπέστη ήσαν σα να ηττήθηκε).
Δεν θα δημοσιοποιήσεις φυσικά με λεπτομέρειες τι θα πράξεις, αλλά θα του δώσεις να καταλάβει πως είσαι αποφασισμένος να το πράξεις, με ανάλογη προετοιμασία των δυνάμεων προς τούτο.
Πρέπει δηλαδή, η απειλή να είναι αξιόπιστη, ώστε να αποθαρρύνει την επιθετικότητα του αντιπάλου σου, να μη φανεί ως «μπλόφα», διατηρώντας ισορροπία στο τι αποκαλύπτεις και στο τι αποκρύπτεις. Συγχρόνως, επιβάλλεται όπως οι δυνάμεις της χώρας να είναι έτοιμες για άμεση ανταπόδοση του αντιπάλου πλήγματος, για να μη πω ότι πρέπει να γίνει ταυτόχρονα, αν όχι και πριν από την ολοκλήρωση της επιθετικής ενέργειας του αντιπάλου.
Ο έγκριτος καθηγητής κ. Παν. Ήφαιστος, σε συνέντευξή του στο OnAlert, εκτίμησε ότι οι Τούρκοι δοκιμάζουν τις αντοχές μας. Κατά τους τελευταίους μήνες υπάρχουν ενδείξεις πως σωρεία λαθών μας ενδέχεται να έχει μεταδώσει λάθος μηνύματα στην Τουρκία σχετικά με την ικανότητα αποτροπής της χώρας μας. Οι αποτρεπτικές κινήσεις είναι συχνά αναπόφευκτες και αποτελούν σχοινοβασία καθώς και συναίνεση των πολιτικών δυνάμεων.
Η εκτίμησή του είναι ότι πλέον έχουμε μόνο τακτικές κινήσεις και μάλιστα εντυπωσιασμού, οπότε η σχοινοβασία γίνεται πολύ επικίνδυνη γιατί οι αντίπαλοι τα γνωρίζουν, τα σταθμίζουν και εκτιμούν δεόντως. Ο κ. Ήφαιστος λέγει μάλιστα ότι μια πιθανή ψύχραιμη, αποφασιστική θέση του αμυνόμενου όταν διακυβεύονται ζωτικά συμφέροντα, ενώ για την άλλη πλευρά το κέρδος είναι λιγότερο, είναι η εξής: «Θα έχουμε φιλικές, ειρηνικές σχέσεις ή ακόμη θα είμαστε και σύμμαχοι εάν δεν με απειλείς. Εάν όμως μου επιτεθείς να είσαι σίγουρος ότι θα υποστείς μεγάλες ζημιές ή και συντριπτική ήττα».
Να σημειωθεί ότι, ενώ το φάσμα της κλιμάκωσης σε ολοκληρωτικό πόλεμο πρέπει να αιωρείται ως ύστατη και έσχατη αποτροπή, η αποτρεπτική στρατηγική απαιτείται να αντιμετωπίζει και απειλές χαμηλότερης έντασης.
Στην αποτρεπτική στρατηγική, λέγει ο κ. Π. Ήφαιστος, αναζητείται χρυσή τομή που μεγιστοποιεί την αποτρεπτική αξιοπιστία, ελαχιστοποιεί την πιθανότητα άσκησης βίας, εξοικονομεί πόρους και για τον αμυνόμενο διατηρεί το statusquo της διεθνούς νομιμότητας. Ενώ η αποτυχία της αποτροπής και ο ολοκληρωτικός πόλεμος είναι το χείριστο αποτέλεσμα μιας εθνικής στρατηγικής ενός αμυνόμενου κράτους, δεν πρέπει να υποτιμάται ότι συστηματική αποτυχία του αμυνόμενου να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις «μικρότερες» απειλές που σωρευτικά βλάπτουν το συμφέρον επιβίωσης.
Πόσες φορές έχω παραθέσει σ’ αυτήν την στήλη την σύσταση του Δημοσθένους στην πρόκληση του Φιλίππου, να στείλει πολεμικό πλοίο στον Πειραιά, ενώ υπήρχε μεταξύ των δύο πόλεων συνθήκη ειρήνης: «Έπρεπε να το βυθίσετε, είπε. Επειδή τώρα στέλνει ένα και μικρό, αύριο θα στείλει πολλά και μεγάλα». Αυτό ακριβώς κάνει η Τουρκία. Παρατηρώντας την αδυναμία μας να απαντήσουμε στα «μικρά» επανέρχεται με μεγάλα.
Στην Εθνική στρατηγική κάθε αξιόπιστου και βιώσιμου κράτους υπάρχει υποχρέωση όλων, να προσπαθούν αδιαλείπτως να αποτυπώσουν αποτρεπτικές παραστάσεις οι οποίες θα πείσουν τον αντίπαλο ότι τον συμφέρει (επειδή είναι μεγάλο το κόστος) να μη εκτελέσει τις απειλές του.
Έτσι, μεταξύ άλλων, αποτρέπονται οι απειλές. Έτσι διασφαλίζεται η διαφύλαξη της διεθνούς νομιμότητας όσον αφορά την επικράτειά μας. Έτσι διαφυλάσσεται η σταθερότητα με τα γειτονικά κράτη που απειλούν. Εμείς, ενώ είχαμε δημοσιοποιήσει μια «αποτρεπτική απειλή» με το Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου με την Κύπρο, στο πρώτο εμπόδιο το καταργήσαμε.
Μακεδών