Το χειρότερο είναι πως τα μέτρα που ψηφίστηκαν δε θα είναι τα τελευταία. Πέραν των όσων μέτρων θα φέρει ο «κόφτης» όσο η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών θα φτάνει στα όρια της είναι θέμα χρόνου κι ένα νέο κύμα αντιλαϊκών μέτρων που θα επιβληθεί υπό το βάρος δύο εξελίξεων.
Την υπόσχεση ότι οι θυσίες που περιλαμβάνει το πολυνομοσχέδιο – έκτρωμα που ψηφίστηκε στη Βουλή την Κυριακή 22 Μαΐου 2016 θα είναι οι τελευταίες στις οποίες υποβάλλεται ο ελληνικός λαός έδωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, κλείνοντας με αυτό τον τρόπο και τη συζήτηση στη Βουλή για το τέταρτο μνημόνιο, που γράφτηκε κατ’ εντολήν των πιστωτών. Μια ψηφοφορία που, με εξαίρεση την παραίτηση της βουλευτού Β’ Αθήνας, Βασιλικής Κατριβάνου, αφού πρώτα ψήφισε «ναι» επί της αρχής αλλά καταψήφισε στη συνέχεια το υπερ-Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων και τον κόφτη, αποδείχθηκε αναίμακτη για την κυβέρνηση σε επίπεδο κοινοβουλευτικό.
Για τους φορολογούμενους αντίθετα το πολυνομοσχέδιο θα αποδειχθεί διαρκής πηγή φτωχοποίησης και επιδείνωσης της θέσης τους. Ένα – ένα και στο σύνολο τους τα επίμαχα άρθρα του νόμου πλέον, που ψηφίστηκε με 153 ψήφους καθιστώντας συλλογικά ένοχους του βουλευτές της κυβέρνησης για τη νέα φτώχεια, θίγουν όλη την κοινωνία. Δεν υπάρχει λαϊκό στρώμα που να μην πλήττεται από τα νέα μέτρα και γι’ αυτό το λόγο Κ. Μητσοτάκης, Στ. Θεοδωράκης και Φ. Γεννηματά διαφοροποιήθηκαν στη συζήτηση της Βουλής παρότι όλο το προηγούμενο διάστημα πίεζαν να κλείσει άρον – άρον η διαπραγμάτευση, ενώ ψήφισαν με ενθουσιασμό το Μνημόνιο Τσίπρα το καλοκαίρι του 2015.
1. Στα ύψη έμμεσοι φόροι
Το πιο βαρύ πλήγμα που φέρνει το τέταρτο μνημόνιο, ως συμπληρωματικό το περιγράφει η απόφαση της Ευρωομάδας της 9ης Μαΐου 2016, αφορά στην αύξηση της έμμεσης φορολογίας. Από 1η Ιουνίου 2016 ο συντελεστής ΦΠΑ πάει από το 23% στο 24%, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τσουνάμι αυξήσεων σε είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης που θα πλήξει καίρια τα λαϊκά εισοδήματα.
Για παράδειγμα θα αυξηθεί η τιμή σε: είδη ζαχαροπλαστικής, προμαγειρεμένα φαγητά, μπαχαρικά, σπορέλαια, ηλιέλαια, καλαμποκέλαια, φρυγανιές, τυρόπιτες, εισιτήρια μέσων μαζικής μεταφοράς, είδη ένδυσης και υπόδησης, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά είδη, κ.α. Από 1η Ιουνίου 2016 επίσης καταργείται ο μειωμένος φόρος στα νησιά (Σύρο, Θάσο, Άνδρο, Τήνο, Κάρπαθο, Μήλο, Σκύρο, Αλόννησο, Κέα, Αντίπαρο και Σίφνο), επιβάλλεται φόρος 10% στους λογαριασμούς συνδρομητικής τηλεόρασης και για πρώτη φορά τέλος ταξινόμησης στα υβριδικά ΙΧ, που αντιστοιχεί στο ήμισυ του αντίστοιχου φόρου για τα συμβατικά.
Επίσης από 1η Ιανουαρίου 2017 αυξάνεται ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στα καύσιμα (3,7 λεπτά ανά λίτρο στην αμόλυβδη, 10 λεπτά ανά λίτρο στο πετρέλαιο κίνησης, 12,4 λεπτά ανά λίτρο στο υγραέριο κίνησης και 6,2 λεπτά ανά λίτρο στο πετρέλαιο θέρμανσης), η φορολογία στα τσιγάρα κατά μέσο όρο μισό ευρώ το πακέτο, ενώ επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο ηλεκτρονικό τσιγάρο 10 λεπτά ανά ml υγρού, φόρος στον καφέ 2-4 ευρώ ανά κιλό και τέλος 5% στους λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας (ενώ ο αρχικός σχεδιασμός πρόβλεπε την επιβολή του από την 1η Ιουλίου 2017).
Οι πιστωτές δεν μπορούσαν να περιμένουν ούτε για τον αυξημένο ειδικό φόρο στην μπύρα που θα επιβληθεί από 1η Ιουνίου 2016 κι όχι από 1η Ιανουαρίου 2018, που ήταν η αρχική πρόβλεψη του πολυνομοσχεδίου, αναμένοντας να εισπράξουν 62 εκ. ευρώ. Το 2017 επίσης αυξάνεται ο φόρος στα μερίσματα από 10% σε 15%. Από 1η Ιανουαρίου 2018 επιβάλλεται φόρος διαμονής σε ξενοδοχεία κι ενοικιαζόμενα δωμάτια.
Η αύξηση της έμμεσης φορολογίας θα επιδεινώσει την ήδη άνιση σχέση μεταξύ έμμεσων και άμεσων φόρων, όπως φαίνεται από το σχετικό λόγο που ανέρχεται σε 1,24 για το 2016 σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους από 1,22 το 2013 και 1,15 το 2014. Ακόμη κι επί Σαμαρά δηλαδή οι έμμεσοι φόροι, που πληρώνουν τα λαϊκά στρώματα, ήταν λιγότεροι σε σχέση με σήμερα… Πρώτη φορά ροζ Αριστερά πρώτη φορά τόσοι έμμεσοι φόροι…
2. Κόφτης ζωών
Ωστόσο, αν οι έμμεσοι φόροι δεν αποτελούν τίποτε άλλο από τη συνέχιση μιας αντιλαϊκής πολιτικής που αποτελούσε γνωστό και μη εξαιρετέο μέσο αύξησης των δημοσίων εσόδων, το εργαλείο που εισάγει νέα «ήθη» στην πολιτική της λιτότητας είναι ο περίφημος «κόφτης». Ή, μηχανισμός δημοσιονομικής προσαρμογής του προϋπολογισμού, κατά κόσμον. Η ψήφισή του, που αποτέλεσε όρο εκ μέρους του ΔΝΤ για να παραιτηθεί από την απαίτησή του για άμεση ψήφιση μέτρων ύψους 3,6 δισ. ευρώ, διαιωνίζει τη λιτότητα κι εγγυάται ότι ακόμη κι αν αυξηθεί το ΑΕΠ η θέση των εργαζομένων δεν πρόκειται να βελτιωθεί, καθώς μισθοί και συντάξεις θα είναι τα πρώτα κονδύλια που θα μπαίνουν στον Προκρούστη του, όπως επίσης και θέσεις εργασίας στο δημόσιο τομέα. Η ισχύς του φτάνει τουλάχιστον μέχρι το 2020, ξεπερνάει δηλαδή την ισχύ του τελευταίου τριετούς προγράμματος δανεισμού που φθάνει μέχρι το 2018.
Περιλαμβάνει δε 4 διαφορετικές ταχύτητες περικοπών, όπως περιγράφονται στη σχετική τροπολογία. Η πρώτη ταχύτητα θα μπαίνει αν διαπιστώνεται απόκλιση από το δημοσιονομικό στόχο από 0,26% έως 0,75% του ΑΕΠ και προβλέπει μέτρα ύψους 900 εκ. ευρώ. Η δεύτερη θα περιλαμβάνει (διπλάσια) μέτρα ύψους 1,8 δισ. ευρώ και θα ενεργοποιείται σε περίπτωση απόκλισης από 0,76% ως 1,25% του ΑΕΠ. Η τρίτη ταχύτητα με (τριπλάσια) μέτρα ύψους 2,7 δισ. ευρώ θα εισάγεται όταν παρατηρείται απόκλιση από 1,25% ως 1,75% του ΑΕΠ και η τελευταία ταχύτητα θα περιλαμβάνει περικοπές ή/και φόρους (τετραπλάσιου) ύψους 3,6 δισ. ευρώ και θα ενσωματώνεται όταν διαπιστώνεται απόκλιση ύψους 1,76% ως 2,25%.
Ο κόφτης μπαίνει επειδή οι πιθανότητες αποτυχίας των στόχων αυξάνονται μαζί με τους στόχους για το δημοσιονομικό πλεόνασμα. Για παράδειγμα θεωρείται βέβαιο ότι οι νέοι φόροι στα τσιγάρα θα αυξήσουν τις πωλήσεις αδήλωτου καπνού, που έτσι γίνεται πολύ πιο φθηνός. Τα κίνητρα επίσης να μην κόβονται αποδείξεις στα εμπορικά και τα καταστήματα εστίασης επ’ ωφελεία τόσο των καταναλωτών όσο και των εμπόρων θα αυξηθούν. Ο φόβος αυτών των παράπλευρων απωλειών επέβαλε τον κόφτη, εν είδει συλλογικής τιμωρίας…
3. Γενική εκποίηση
Μια επιπλέον ποιοτική τομή που περιλαμβάνει το δεύτερο μνημόνιο του κορυφαίου πολιτικού απατεώνα Αλέξη Τσίπρα σχετίζεται με τις ιδιωτικοποιήσεις. Ποτέ ξανά έλληνας πρωθυπουργός και κυβέρνηση δε συνηγόρησαν σε ένα τέτοιο πλιάτσικο επί του δημόσιου πλούτου της χώρας. Το όργανο με το οποίο θα υλοποιηθεί η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας (από την οποία δε γλιτώνουν ούτε οι εταιρείες ύδρευσης, ούτε ο ΟΣΕ, ούτε ακόμη και τα ολυμπιακά ακίνητα) θα είναι το λεγόμενο υπερ-Ταμείο ιδιωτικοποιήσεων ή Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας που θα έχει διάρκεια ζωής 99 έτη. Η διοίκησή του δε, θα ασκείται από τους πιστωτές στο εξωτερικό. Προβλέπεται συγκεκριμένα πώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας θα διορίζουν τα 2 από τα 5 μέλη του Εποπτικού Συμβουλίου (μεταξύ αυτών και τον πρόεδρο) ενώ θα έχουν λόγο για την επιλογή και των 3 άλλων μελών του Εποπτικού Συμβουλίου που θα διορίζει το ΔΣ. Ο όρος μάλιστα να ισχύει αυξημένη πλειοψηφία 4 μελών για τη λήψη αποφάσεων στο Εποπτικό Συμβούλιο εξασφαλίζει ότι οι Ευρωπαίοι θα αποφασίζουν για τα πάντα κι ότι ο ρόλος των ελλήνων τεχνοκρατών θα είναι διακοσμητικός και μόνον. Στην πραγματικότητα θα αποτελούν την βιτρίνα για την επίσημη πλέον μετατροπή της Ελλάδας σε αποικία χρέους!
Στόχος του νέου και σαρωτικού κύματος ιδιωτικοποιήσεων θα είναι η συγκέντρωση 50 δισ. ευρώ, όπως προβλέπεται στη δήλωση της συνόδου για το ευρώ της 12ης Ιουλίου, εκεί που ο Τσίπρας έπεσε στα …τέσσερα. Στην ίδια απόφαση προβλέπεται επίσης ότι απ’ αυτό το ποσό το 50% ή 25 δισ. θα χρησιμοποιηθούν για την επιστροφή της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών «και το 50% κάθε εναπομένοντος ευρώ τουτέστιν 50% των 25 δισ. ευρώ) θα χρησιμοποιηθεί για τη μείωση αναλογίας χρέους/ΑΕΠ, το δε υπόλοιπο 50% θα χρησιμοποιηθεί για επενδύσεις». Με άλλα λόγια, το 75% των εσόδων από τις ιδιωτικοποιήσεις θα κατευθυνθεί στους πιστωτές και τις τράπεζες και το 25% θα χρηματοδοτήσει επενδύσεις. Κοινώς τσάμπα χρήμα στην αστική τάξη. Ο συγκεκριμένος όρος για τη χρήση των πόρων που θα έλθουν από τις ιδιωτικοποιήσεις δημιουργεί υλικά συμφέροντα και στην Αθήνα για την υλοποίηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.
4. Στο σφυρί πράσινα και κόκκινα δάνεια
Μια επιπλέον τρίτη ποιοτική τομή στο καθεστώς βαθιάς λιτότητας που εισάγει το πολυνομοσχέδιο το οποίο ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ την Κυριακή 22 Μαΐου, με την ελπίδα να εξασφαλίσουν την εύνοια των πιστωτών και να παραμείνουν στην εξουσία μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019 όπως δήλωσε ο Τσίπρας στο τέλος της συνεδρίασης, αφορά την απελευθέρωση των πωλήσεων «κόκκινων» δανείων (δηλαδή όσων δεν εξυπηρετούνται για διάστημα άνω των 90 ημερών) αλλά και πράσινων. Πλέον ελεύθερα οι τράπεζες θα μπορούν να τα πουλούν σε κερδοσκοπικά ταμεία και ήδη έχουν προχωρήσει σε συνεργασίες με τέτοια κεφάλαια από το εξωτερικό παίρνοντας θέση για το μεγάλο φαγοπότι.
Με βάση εκτιμήσεις μόνον τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών ανέρχονται σε 108 δισ. ευρώ, πλησιάζουν δηλαδή το 60% του ΑΕΠ. Η απελευθέρωση της πώλησης δανείων (που ονομαστικά εξαιρεί για 18 μήνες δάνεια με εγγύηση πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας 140.000 ευρώ στην πραγματικότητα όμως οι περιορισμοί αφορούν πολύ μικρότερη κατηγορία) θα βγάλει χιλιάδες δανειολήπτες στο δρόμο, προκαλώντας ένα πρωτοφανές κύμα αστέγων δια χειρός …ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Επιπλέον σοβαρότατες θα είναι και οι αναδιαρθρώσεις στον επιχειρηματικό χάρτη καθώς ένα σοβαρό μερίδιο μη εξυπηρετούμενων δανείων προέρχεται από επιχειρήσεις. Υπολογίζεται ότι είναι γύρω στα 60 δισ. ευρώ. Όσοι αποκτήσουν τα δάνεια αυτών των επιχειρήσεων θα επιβάλουν λουκέτα και στην καλύτερη περίπτωση συγχωνεύσεις μεταξύ ομοειδών επιχειρήσεων και αναδιαρθρώσεις με κριτήριο τη μείωση του κόστους. Σε κάθε περίπτωση θα δημιουργηθούν νέες στρατιές ανέργων που θα προστεθούν στους 843.000 που έχουν χάσει τη δουλειά τους από το 2008 και μετά.
5. Τα έσοδα στους πιστωτές
Ποιοτική τομή είναι και η τελευταία από τις πέντε κατηγορίες μέτρων που ψήφισαν στη Βουλή οι κυβερνητικοί βουλευτές. Αφορά την «ανεξαρτητοποίηση» της Γενικής Γραμματείας Εσόδων. Πρόκειται για μέτρο που δεν έχει ψηφιστεί σε καμιά άλλη χώρα του κόσμου και παραδίδει τα έσοδα του κράτους στους πιστωτές, με τρόπο μάλιστα αμετάκλητο καθώς ορίζεται πως όσες αρμοδιότητες της εκχωρηθούν θα έχουν χαρακτήρα αμετάκλητο! Ο έλεγχος των πιστωτών εξασφαλίζεται μέσω μιας Επιτροπής Επιλογής (που θα ορίσει το Συμβούλιο Διοίκησης) όπου θα συμμετέχουν 5 ανώτερα στελέχη της δημόσιας διοίκησης, 2 εκπρόσωποι της ΕΕ, ενώ προβλέπεται και θέση εμπειρογνώμονα σε θέση εντεταλμένου συμβούλου ο οποίος θα επιλέγεται από έναν κατάλογο 3 υποψηφίων επιλογής των Βρυξελλών! Στην πραγματικότητα ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ παραδίδουν το ταμείο του κράτους στους πιστωτές οδηγώντας την υποτέλεια σε δυσθεώρητα ύψη!
Το χειρότερο είναι πως τα μέτρα που ψηφίστηκαν δε θα είναι τα τελευταία. Πέραν των όσων μέτρων θα φέρει ο «κόφτης» όσο η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών θα φτάνει στα όρια της είναι θέμα χρόνου κι ένα νέο κύμα αντιλαϊκών μέτρων που θα επιβληθεί υπό το βάρος δύο εξελίξεων. Αρχικά λόγω της επικείμενης αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους. Για να την εγκρίνουν οι πιστωτές θα ζητήσουν …αίμα. Επίσης στο πλαίσιο της νέας αξιολόγησης που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο.
Οι θυσίες που επιβάλλει το 4ο Μνημόνιο επομένως δεν σηματοδοτούν το τέλος των θυσιών. Το μόνο τέλος που μπορούν να σηματοδοτήσουν είναι της ανοχής που συνεχίζουν να απολαμβάνουν τα λαμόγια του ΣΥΡΙΖΑ κι οι ψεκασμένοι του Καμμένου από τη λαϊκή πλειοψηφία η οποία συνθλίβεται από αυτή την πολιτική.