Να αποσυρθεί το ΝΑΤΟ από το Αιγαίο, ζητάει η Τουρκία, σύμφωνα με την ενημέρωση Ελλήνων διπλωματών στον Οργανισμό προς την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας μας.
Το περιεχόμενο του εγγράφου με ημερομηνία 13 Μαΐου 2016, αποκαλύπτει σήμερα ο δημοσιογράφος Θανάσης Αργυράκης στον «Ελεύθερο Τύπο».
Η τακτική της Αγκυρας να επιδιώκει την απομάκρυνση της ναυτικής δύναμης του ΝΑΤΟ για το Μεταναστευτικό όσο το δυνατόν γρηγορότερα, σε συνδυασμό με τις μεγάλες επιφυλάξεις ως προς το εάν η Τουρκία θα τηρήσει την υπογραφή της στη συμφωνία της με την ΕΕ, δημιουργεί φόβους ακόμα και για νέο προσφυγικό – μεταναστευτικό «τσουνάμι» από την Τουρκία προς την Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη.
Στο έγγραφο αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Η Τουρκία εκδήλωσε πρόσφατα την προτίμησή της για τερματισμό της δράσης» της ναυτικής δύναμης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. «Το ζήτημα αναμένεται να απασχολήσει τη Συμμαχία στο προσεχές διάστημα, προς λήψη αποφάσεων, ιδίως ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Βαρσοβίας. Πάντως, η πλειοψηφία (σ.σ. των κρατών – μελών) επί του παρόντος επιθυμεί ολοκλήρωση της ΝΑΤΟϊκής εμπλοκής στο Αιγαίο, καθόσον δεν έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο της επανάληψης των προσφυγικών ροών σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν οι τουρκικές επιδιώξεις από τη συμφωνία με την ΕΕ». Στην ίδια έκθεση, πάντως, οι συντάκτες της σημειώνουν πως «δεν είναι σαφές το μέλλον αυτής της δράσης (σ.σ. του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο), αν και η πλειοψηφία των Συμμάχων θα επιθυμούσε την εξακολούθησή της, με μικρότερα –ωστόσο- και λιγότερο κοστοβόρα μέσα».
Περιγράφοντας τη «σύνθετη» κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στους κόλπους του ΝΑΤΟ, οι Ελληνες διπλωμάτες σημειώνουν: «Η παρατεταμένη δυστοκία της πλήρους ανάπτυξης της δράσης, λόγω των τουρκικών προσκομμάτων, έχει καταστεί σαφής σε όλα τα επίπεδα της Συμμαχίας». Πολύ περισσότερο, επισημαίνουν, «έχει καταστεί σαφές ότι τα τουρκικά προσκόμματα υπονομεύουν» τη ΝΑΤΟϊκή επιχείρηση στο Μεταναστευτικό. «Εντούτοις –εξηγούν- λόγω της συμμαχικής ιδιότητος της Τουρκίας, συνεχίζεται η προσπάθεια να τηρηθούν “ίσες αποστάσεις” και αποφεύγεται η ευθεία απόδοση ευθυνών».
Δεν είναι, όμως, μόνον η «αναμφισβήτητη αδυναμία της πλήρους εφαρμογής των Συμμαχικών αποφάσεων, με συνέπεια τη μείωση της αποτελεσματικότητας» της ναυτικής δύναμης του ΝΑΤΟ, σημειώνουν οι διπλωμάτες μας. Ταυτόχρονα, παρατηρείται «η συνεχής προσπάθεια προβολής από την τουρκική πλευρά των έωλων αμφισβητήσεών της έναντι της χώρας μας στο πλαίσιο της Συμμαχίας, καθώς και η επιδείνωση της τουρκικής παραβατικής συμπεριφοράς έναντι της Ελλάδος το τελευταίο διάστημα. Κάτι που διακινδυνεύει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή, ενώ υπονομεύει εμφανώς τη συνοχή της Συμμαχίας, σε μια περίοδο αυξανόμενων προκλήσεων στην περιφέρειά της».
Αποτέλεσμα των εμποδίων που προβάλει η Τουρκία, είναι αφενός η πολύμηνη καθυστέρηση στην ανάληψη δράσης εκ μέρους της ΝΑΤΟϊκής δύναμης, αφετέρου η ανάπτυξή της μόνον σε δυο θαλάσσιες περιοχές. Να σημειωθεί ότι, ενώ η πολιτική απόφαση του ΝΑΤΟ για εμπλοκή του στο Μεταναστευτικό ελήφθη στις 12 Φεβρουαρίου 2016, η Τουρκία μόλις στις 7 Μαρτίου συναίνεσε για ανάπτυξη ΝΑΤΟϊκού πλοίου στη Λέσβο (περιοχή Ρ1), και στις 21 Μαρτίου για τη Χίο (Ρ2). Δεν έχουν ενεργοποιηθεί, ωστόσο, η περιοχή Ρ3 (Σάμος, Ικαρία, Πάτμος, Αγαθονήσι, Φαρμακονήσι, κ.λ.π.), και η Ρ4 (Κως και λοιπά Δωδεκάνησα, πλην Ρόδου και Καστελλόριζου). Οι Ελληνες διπλωμάτες, αφού τονίζουν ότι «η τουρκική κωλυσιεργία για πλήρη ανάπτυξη της δράσης του ΝΑΤΟ συνεχίζεται», υπογραμμίζουν ότι «η έναρξη υλοποίησης της συμφωνίας για την ανάπτυξη της ΝΑΤΟϊκής δύναμης SNMG2, εντός των ελληνικών και των τουρκικών χωρικών υδάτων καθστέρησε για ένα μήνα (έως τις 11-3-2016), κι’ αυτό, κατόπιν επίπονων διαπραγματεύσεων και έντονων πολιτικών πιέσεων προς τον Τούρκο πρόεδρο και πρωθυπουργό από τη Γερμανία και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, αποδέχθηκε η τουρκική πλευρά να μην συμπεριληφθεί μνεία των αμφισβητήσεών της έναντι της χώρας μας».
Όλα αυτά, εξηγούν, «αναδεικνύουν την αντιπαραγωγική συμπεριφορά της Τουρκίας σε βάρος των αποφάσεων, των στόχων και της συνοχής της Συμμαχίας, την απροθυμία της για την αποτελεσματική αποτροπή ροών έως ότου πιεσθεί πολιτικά καθώς και έναντι ισχυρών ανταλλαγμάτων (απελευθέρωση θεωρήσεων), και την παραβατική τουρκική συμπεριφορά έναντι της χώρας μας». Από την άλλη, τονίζουν, «αναδεικνύεται η εποικοδομητική συμπεριφορά της Ελλάδας και ο επαγγελματισμός των ελληνικών Αρχών». Τέλος, «η παράκαμψη, ως έναν βαθμό, των αβάσιμων τουρκικών αιτιάσεων περί δήθεν πλήρους αποστρατιωτικοποίησης της Λέσβου και της Χίου». Στο ίδιο πλαίσιο, οι διπλωμάτες αναφέρουν και την «χορήγηση από τη χώρα μας, κάθε φορά που ζητήθηκε από το ΝΑΤΟ, διπλωματική άδεια, και δη για το σύνολο των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου (συμπεριλαμβανομένων της Ρόδου και του Καστελλόριζου – περιοχή Ρ5).
Εν κατακλείδι, τονίζουν πως οι τουρκικές πρακτικές είναι φυσικό να δημιουργούν προβλήματα στην αποτελεσματικότητα της ΝΑΤΟϊκής δύναμης. «Οι εντοπισμοί μεταναστών από ΝΑΤΟϊκά πλοία –αναφέρουν- ήταν ελάχιστοι σε σχέση με τον συνολικό αριθμό των αφίξεων τον πρώτο καιρό. Η ενίσχυση, ωστόσο, της ΝΑΤΟϊκής δύναμης με επιπλέον πλοία, καθώς και η πύκνωση των περιπολιών, βελτίωσαν κάπως τα μετρήσιμα μεγέθη». Να σημειωθεί, εξηγούν οι διπλωμάτες, πως «ΗΠΑ και Πολωνία έχουν επίσης εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους για να συνεισφέρουν με μέσα. Παράλληλα, ως συνέπεια κυρίως άλλων παραμέτρων, όπως η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας και το κλείσιμο του «Βαλκανικού δρόμου», έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των προσφυγικών ροών από την Τουρκία».