Photo by NASA, via Wikimedia Commons
Δεν θα διαθέτει τα «πυροτεχνήματα της βερσιόν του 2015», ωστόσο το καλοκαίρι του 2016 είναι αρκετά πιθανό ότι θα έχει και αυτό τη δική του ελληνική κρίση, εκτιμά άρθρο του ινστιτούτου γεωπολιτικών μελετών Stratfor.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, οι παίκτες παραμένουν οι ίδιοι, ωστόσο πλέον έχουν αλλάξει ρόλους.
Κάνοντας αναδρομή στην κρίση του 2015, το Stratfor θυμίζει στην ανάλυσή του ότι Γερμανία, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ένωσαν τότε τις δυνάμεις τους για να επιβληθούν στην «απείθαρχη» (και υψηλά χρεωμένη) Ελλάδα, ενώ τώρα η χώρα πλέον δεν «επαναστατεί». Ένα χρόνο μετά, η ίδια κυβέρνηση που αντιστεκόταν στη λιτότητα είναι πρόθυμη «να πάρει το φάρμακό της», με τη μορφή σκληρών μεταρρυθμίσεων.
Ωστόσο, τονίζει το Stratfor, οπως συμβαίνει συχνά μετά από μία νίκη, οι πρώην σύμμαχοι αγωνίζονται τώρα μεταξύ τους.
Συγκεκριμένα, το ΔΝΤ και η Γερμανία, που είχαν συσπειρωθεί γύρω από την επιχειρηματολογία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που χρειαζόταν η Ελλάδα, αναμετρώνται τώρα μεταξύ τους γύρω από το ζήτημα της ελάφρυνσης τους ελληνικού χρέους. Οι ηγέτες της Γερμανίας, ενόψει των ομονσπονδιακών εκλογών του 2017, αισθάνονται την πίεση που προκύπτει από τα χρήματα που οφείλει η Ελλάδα στους φορολογούμενους της χώρας, ενώ το ΔΝΤ πλέον λειτουργεί λιγότερο με πολιτικούς όρους και περισσότερο σύμφωνα με την εντολή του, να δανείζει δηλαδή χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα χωρίς να τις καταστρέφει οικονομικά. Και έχοντας λάβει υπόψη τους (οικονομικούς) υπολογισμούς, εκτιμά ότι η τρέχουσα συμφωνία δεν είναι διαχειρίσιμη για μια χώρα με τη θέση της Ελλάδας.
Οι πρώην σύμμαχοι βρίσκονται πλέον σε διαμάχη, γύρω από μία χώρα που μέχρι πρότινος τους ένωνε, σημειώνει το Stratfor. Με τη διαμάχη για το ελληνικό χρέος να είναι στο επίκεντρο, και ένα μεγάλο ποσό αποπληρωμής να απαιτείται για τον Ιούλιο, η πιο εύκολη λύση για τις ευρωπαϊκές χώρες θα ήταν να προχωρήσουν στις διαπραγματεύσεις αφήνοντας έξω το ΔΝΤ. Ωστόσο, αυτό είναι κάτι που η Γερμανία δεν προτίθεται να πράξει.
Σύμφωνα με το ινστιτούτο, το ΔΝΤ αξιώνει μεν επιείκεια για το χρέος, επιμένει όμως και στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Μια συμφωνία χωρίς τη συμμετοχή του Ταμείου θα άφηνε τη Γερμανία μόνη μεταξύ των Ευρωπαίων εταίρων της, πολλοί από τους οποίους δε συμμερίζονται τη ζέση της για μεταρρυθμίσεις. Όπως επισημαίνεται, ακόμα και το περασμένο καλοκαίρι, αρκετοί από αυτούς (κυρίως οι χώρες του Νότου και η Κομισιόν) απεύθυναν εκκλήσεις για πιο ήπια αντιμετώπιση της Ελλάδας.
Επιπλέον, το Stratfor επισημαίνει ότι, οι Μεσόγειοι αντίπαλοι της Γερμανίας επέλεξαν τη στιγμή αυτή για δηλώσουν δημόσια την ενότητά τους, με τη συνάντηση των Ευρωπαίων σοσιαλιστών ηγετών στη Ρώμη (σσ. η οποία τελικά ακυρώθηκε, λόγω της πτώσης του αεροπλάνου της Egyptair). Σε παρόμοια συνάντηση τον Δεκέμβρη, ο Ιταλός πρωθυπουργός Matteo Renzi είχε προτρέψει τους σοσιαλιστές συμμάχους του να ενωθούν απέναντι στην γερμανική κυριαρχία στην Ευρώπη. Το ινστιτούτο εκτιμά ότι η ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και τα μέτρα της συμφωνίας διάσωσης θα μπορούσαν να είναι η «αρένα» που θα επιλέξουν να δείξουν τη συλλογική τους αντίσταση.
Σε αυτό το πλαίσιο η Γερμανία επιθυμεί να υποχωρήσει το ΔΝΤ από τις απαιτήσεις του για το χρέος και να συμμετάσχει στο σχέδιο διάσωσης. Οι τελευταίες δηλώσεις του W. Schaeuble, έδειξαν ότι η ελάφρυνση το χρέους μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης , αλλά μόνο το 2018, συνεπώς το ΔΝΤ θα πρέπει να αναδιαμορφώσει το χρονοδιάγραμμά του με περισσότερο μακροπρόθεσμους όρους.
Ωστόσο το Ταμείο, μέχρι στιγμής, εμμένει στις απαιτήσεις τους και, για διάφορους λόγους, εμφανίζεται λιγότερο δεκτικό στο να πεισθεί από τους Ευρωπαίους, από ό,τι κατά το παρελθόν. Σύμφωνα με το Stratfor, ορισμένοι από τους λόγους πηγαίνουν πίσω στο 2010, όταν το ΔΝΤ ωθήθηκε να παραβιάσει τους κανόνες τους και να συμφωνήσει να συμμετάσχει στο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας, με μικρότερες ρήτρες από εκείνες που υπαγόρευαν τα πρότυπα δανεισμού που έχει. Πρόκεται για κάτι που είχε ενισχύσει την ευρέως διαδεδομένη αίσθηση ότι οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν υπερβολική εξουσία στο Ταμείο, παρόλο που θεωρείται διεθνής και ανεξάρτητος θεσμός. Ωστόσο, το 2015, όπως επισημαίνει το άρθρο, οι ΗΠΑ επικύρωσαν τελικά τη μεταρρύθμιση που ήθελαν από το 2010 για το ΔΝΤ, η οποία ήταν σχεδιασμένη ακριβώς για να αποκαταστήσει τέτοιου είδους έλλειψη ισορροπίας.
Ως αποτέλεσμα, το ΔΝΤ του 2016 λογοδοτεί πλέον σε ένα παγκοσμίως πιο διευρυμένο σύνολο ψηφοφόρων χωρών, από ό,τι ένα χρόνο πριν. Ακόμα περισσότερο, η επιρροή της Γερμανίας και της ΕΕ εντός του Ταμείου έχει περιοριστεί σημαντικά.
Και κάπως έτσι το καλοκαίρι θα φέρει το ενδεχόμενο μιας νέας αντιπαράθεσης για την Ελλάδα, καταλήγει η ανάλυση του Stratfor. Χωρίς τους λαμπερούς πρωταγωνιστές του περασμένου καλοκαιριού (επισημαίνεται ο Γ. Βαρουφάκης), το θέαμα αναμένεται λιγότερο εντυπωσιακό. Από τη στιγμή που καμία από τις εμπλεκόμενες πλευρές δεν απειλεί με την αυτοκτονίας της (αναφέρεται «όπως έκανε η Ελλάδα πέρυσι), η ρητορική πιθανώς θα είναι λιγότερο δραματική. Κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρξουν λιγότερες στιγμές έντασης, καθώς καμία πλευρά δεν φαίνεται διατεθειμένη να αφήσει να συμβεί κάποια καταστροφή με δική της ευθύνη.
Παρόλα αυτά, η ίδια παρτίδα παρτίδα υψηλού κινδύνου θα λάβει χώρα ξανά, εκτιμά το ινστιτούτο. Ωστόσο, αυτή τη φορά, η Ελλάδα δεν θα έχει το ρόλο του πυγμάχου, αλλά του θύματος που παρακολουθεί με γουρλωμένα τα μάτια, αναφέρεται χαρακτηριστικά.