Iσως δεν πρέπει να μιλάμε πια μόνο για τις αρνητικές απόδοσης του δημόσιου χρέους . Ως υπενθύμιση, στον τελευταία υπολογισμό του στις αρχές Ιουνίου, η Fitch εκτιμά ότι το συνολικό ποσό του κρατικού χρέους σταθερού επιτοκίου ,που διαπραγματεύεται με αρνητικές αποδόσεις, αυξήθηκε από τις 31 Μαίου σε 10,4 τρις δολάρια ( 7,3 τρις δολάρια μακροπρόθεσμου χρέους και 3,1 τρις δολάρια σε βραχυπρόθεσμο χρέους ), έως και 5 % περισσότερο από τα 9,9 τρις δολάρια , που η Fitch το υπολόγιζε στις 25 Απριλίου.
Η Ιαπωνία εξακολουθεί να είναι μακράν η μεγαλύτερη πηγή.
Η συγκρατημένη πτώση στις αποδόσεις του κρατικού ιαπωνικού, ιταλικού, γερμανικού και γαλλικού χρέους , κατά τη διάρκεια του μήνα , οδήγησε στην αύξηση των 500 δις δολαρίων του συνολικού αποθέματος χρέους με αρνητικές αποδόσεις.
Φυσικά, τώρα που το επιτόκιο των δεκαετών γερμανικών κρατικών ομολόγων είναι οριακάστομηδέν (νωρίτερα σήμερα στη Γερμανία σε πλειστηριασμό 3,3 δις ευρώ το επιτόκιο διαμορφώθηκε στο 0,01% σε ακάλυπτη δημοπρασία), αναμένουμε ότι το συνολικό ονομαστικό ποσό κρατικού χρέους με αρνητική απόδοση θα αυξηθεί ακόμη υψηλότερα και μπορεί να ξεπεράσει τα 11 τρις δολάρια.
Ωστόσο, όπως γράφει σήμερα το πρωί το Reuters, επικαλούμενο στοιχεία του Tradeweb, είναι πλέον καιρός να εξετασθεί επίσης το εταιρικό χρέος, επειδή το ποσό των ομολόγων επενδυτικής ποιότητας σε ευρώ με αρνητικές αποδόσεις έχει τριπλασιαστεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι εβδομάδων, μια κίνηση που επιταχύνθηκε από την ένταξή τους στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Συγκεκριμένα περίπου το 16% ή 440 δις ευρώ από τα 2,8 τρις ευρώ αυτών των ομολόγων αποδίδει τώρα λιγότερο από το μηδέν, από περίπου 5% κατά την έναρξη του Μαΐου, σύμφωνα με τα στοιχεία του Tradeweb.
Ο ένοχος γι 'αυτό, όπως και για το παράδοξο του χρέους των κρατικών ομολόγων με αρνητικά επιτόκια (NIRP), που όπως είπε η DB είναι ο «απλός δείκτης ενός σπασμένου Χρηματοπιστωτικού Συστήματος» είναι, βέβαια, η ΕΚΤ, η οποία άρχισε να αγοράζει εταιρικά ομόλογα την περασμένη εβδομάδα και μέσα σε μια μέρα αγόρασε 348 εκατομμύρια ευρώ , υπερβαίνοντας κατά πολύ τις προσδοκίες της αγοράς.
Αναμένουμε ότι οι αποδόσεις των διεθνών ομολόγων θα γίνουν ακόμα πιο αρνητικές στις επόμενες εβδομάδες, ασκώντας ακόμα περισσότερο πτωτικές πιέσεις στις αποδόσεις των εταιρικών και κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ , καθώς ο υπόλοιπος κόσμος σπεύδει να αγοράσει τους μόνους εναπομείναντες τίτλους σταθερού εισοδήματος , που προσφέρουν μια θετική απόδοση, σπρώχνοντας το μακροχρόνιο άκρο της καμπύλης κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας και ισοπεδώνοντας την καμπύλη αποδόσεων στο σημείο, που οι ανησυχίες όχι μόνο για μια παγκόσμια, αλλά και μία εγχώρια ύφεση, θα αναγκάσουν την ομοσπονδιακή τράπεζα της Αμερικής (Fed )να βγει από την ύπνωση της ότι όλα είναι ακόμα καλά.
ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
To κρίσιμο σημείο ήδη έφθασε.
‘Οπως αναφέρει το παραπάνω άρθρο, η δημοπρασία αξίας 3,3 δις ευρώ για δεκαετή ομόλογα Γερμανίας απέφερε μεν απόδοση 0,01%, αλλά δεν καλύφθηκε πλήρως.
Αυτό σημαίνει ότι στο μέλλον θα είναι δύσκολο να πειστούν οι διεθνείς επενδυτές ότι αξίζει να αγοράσουν παρόμοια ομόλογα της Γερμανίας , αποδεχόμενοι τις αρνητικές αποδόσεις τους και μάλιστα για 10 συνεχόμενα έτη.
Σε ένα οικονομικό σύστημα, που λειτουργεί ορθολογικά, οι τιμές προσδιορίζονται από την προσφορά και τη ζήτηση.
Στη σημερινή δημοπρασία, με τους όρους που διεξήχθη, το αποτέλεσμα της ισορροπίας καμπύλης προσφοράς και ζήτησης είναι χ<3,3 δις ευρώ και ψ=0,ο1%, δηλαδή η Γερμανία πέτυχε να πουλήσει μόνο μέρος των τίτλων , που ήθελε να διαθέσει στο επενδυτικό κοινό.
Αν η Γερμανία δεν μπορεί να πουλήσει σήμερα δεκαετή κρατικά ομόλογα αξίας μόλις 3,3 δις ευρώ, πώς θα ανανεώσει τα διετή κρατικά ομόλογα αξίας 168,6 δις ευρώ , που λήγουν φέτος?
Σε σχετικό άρθρο μου στις 31.8.2015 είχα αναφέρει ότι με στοιχεία Μαρτίου 2015 τα γερμανικά ομόλογα, που λήγουν το 2016 είναι 168,6 δις ευρώ, δηλαδή κατά 57,67 δις ευρώ περισσότερα από τη μέση αξία λήξεων ως το 2020 ( 110,93 δις ευρώ).
Από τότε είχα επισημάνει ότι το 2016 θα είνα δύσκολο για τη Γερμανία να εκδόσει νέο χρέος με αρνητικά ή μηδενικά επιτόκια.
Τα 57,67 δις ευρώ αντιπροσωπεύουν το 2,8% του συνολικού χρέους της Γερμανίας το 2015.
Η εξόφληση τους μεταφέρεται συνεχώς στο μέλλον με έκδοση νέων διετών ομολόγων.
Η κυβέρνηση της Γερμανίας δεν επιδιώκει να εξοφλήσει το χρέος αυτό από το 2008, αυξάνοντας τους φορολογικούς συντελεστές των υπηκόων της, όπως ζητάει από την Ελλάδα. Δεν δέχεται όμως και να το αναγνωρίσει ως έλλειμμα , καθώς θα έπρεπε για ένα έτος να εμφανίσει υπερβολικό έλλειμμα πάνω από 2,8%.
Αυτή η κουτοπονηριά και η αφελής υπερηφάνεια της μπορεί να στοιχίσει την κατάρρευση της ζώνης του ευρώ σε περίπτωση BREXIT.
Για να γίνει αντιληπτό αυτό, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ένα δυσμενές αποτέλεσμα δημοψηφίσματος στις 23.6.2016 , θα μπορούσε να οδηγήσει τους επενδυτές σε μαζικές εκροές κεφαλαίων από την Αγγλία.
Για να αντιμετωπισθεί αυτό το φαινόμενο , η ανεξάρτητη από την ΕΚΤ Τράπεζα της Αγγλίας θα μπορούσε να αυξήσει τα επιτόκια της ή /και να πουλήσει μαζικά τα συναλλαγματικά αποθέματα της σε ευρώ ή άλλο νόμισμα, για να αυξήσει τη ζήτηση σε λίρες Αγγλίας ή ισοδύναμα για να αποδυναμώσει την ισοτιμία του ευρώ σε σχέση με τη λίρα Αγγλίας.
Αυτή θα ήταν μία κλασσική αμυντική κίνηση κεντρικού τραπεζίτη παλαιάς νοοτροπίας και μπορεί ίσως να αντιμετωπισθεί από την ΕΚΤ σε βραχυπρόθεσμη βάση.
Αλλα υπάρχει μία ακόμα πιο επικίνδυνη λύση: Mπορεί οι ‘Αγγλοι για να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα τους να κάνουν μία σημαντική υποτίμηση του νομίσματος τους και συγχρόνως να ανεβάσουν τα επιτόκια τους.
Τότε , απλά οι χώρες της ζώνης του ευρώ θα γίνουν ακριβότερες και ένα τμήμα των εξαγωγών τους θα το καρπωθεί η Αγγλία ως φτηνότερη.
Θα μπορέσουν να αντέξουν ένα παρόμοιο πλήγμα οι χώρες της ζώνης του ευρώ, χωρίς να αναγκασθούν να ανεβάσουν τα επιτόκια της ΕΚΤ ως το 2%?
Θεωρητικά με επιδιωκόμενο ετήσιο πληθωρισμό έως 2% μία ισόποση ή μικρότερη αύξηση των επιτοκίων δεν προκαλεί πρόβλημα στην οικονομία.
Αποτελεί όμως πρόβλημα για τις γερμανικές τράπεζες με χαμηλά εποπτικά κεφάλαια, στο βαθμό που έχουν δανεισθεί με ενέχυρο γερμανικά κρατικά ομόλογα μηδενικού ή αρνητικού επιτοκίου.
Η παρούσα αξία των διετών ομολόγων θα μπορούσε να πέσει σε μία μόνο ημέρα κατά 4% και να οδηγήσει σε άμεσες κεφαλαιακές ανάγκες 6,74 δις ευρώ για το ενεχυριασμένο ή επενδυμένο σε ίδια κεφάλαια κρατικό γερμανικό χρέος 168, 6 δις ευρώ , που λήγει το 2016.
Το ερώτημα είναι : Ποιές γερμανικές τράπεζες θα αναγκασθούν να βρουν αυτά τα κεφάλαια επειγόντως και με τι όρους θα διαθέσουν τις νέες μετοχές τους , χωρίς να ρίξουν συγχρόνως τους χρηματιστηριακούς δείκτες της Γερμανίας και των άλλων χωρών?
Η απάντηση θα μπορούσε να είναι τρομακτική για τη χρηματιστηριακή αξία τους , αν εφαρμοσθεί το bail-in σε γερμανική τράπεζα με συνολικές καταθέσεις 520 δις ευρώ .
Θα ισοδυναμούσε με ετήσιο αρνητικό επιτόκιο 1,3% ή αντίστοιχο φόρο επί του συνόλου των καταθέσεων της.
Είναι έτοιμες οι αγορές για αρνητικά επιτόκια αυτού του ύψους χωρίς σημαντικές αναταράξεις, δηλαδή εκτεταμένα και χαοτικά bank run?
Αν δεν επιλεγεί το bail-in καταθέσεων , θα μπορούσε η κατάσταση να οδηγήσει σε άμεση χρεοκοπία ομόλογα εκδόσεως της τράπεζας ίσης αξίας και στη συνέχεια σε ενεργοποίηση CDS ή σε ξεπούλημα χρηματιστηριακών επενδύσεων τρίτων αξίας άνω των 84 δις ευρώ...
Αν νομίζετε ότι αυτό δεν θα μπορούσε να συμβεί ούτε και σε 2οο χρόνια, δείτε παρακάτω το διάγραμμα της διαχρονικής εξέλιξης των επιτοκίων γερμανικού χρέους.
ΜΗΔΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΟΚΙΟ ΓΙΑ ΔΕΚΑΕΤΗ ΟΜΟΛΟΓΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΕΝ ΕΙΔΑΜΕ ΠΟΤΕ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 209 ΧΡΟΝΙΑ...
Η καταστροφή πλησιάζει ημέρα με την ημέρα, οι αγορές το γνωρίζουν και οι γερμανοί τραπεζίτες το παραδέχονται, όταν μιλάνε για τα αρνητικά επιτόκια ως ένα απλό δείκτη “σπασμένου χρηματοπιστωτικού συστήματος”.
Απλά ελπίζουν να μην πληρώσουν αυτοί τα “σπασμένα”.
Αποφεύγουν να μιλάνε για τους “σύνθετους” δείκτες, δηλαδή για τα CDS και τα χρηματιστηριακά παράγωγα, στα οποία έχουν επενδύσει τις καταθέσεις των πελατών τους...