Άντε να μιλήσεις μαζί τους περί φιλοσοφίας και ηθικής

Του Στέλιου Συρμόγλου

Δυο πρώην πρωθυπουργοί κι ένας εν ενεργεία, "θαύμα ιδέσθαι" της εγχώριας πολιτικής πραγματικότητας. Τρεις πολιτικές φιγούρες απεκδεδυμένες αιδημοσύνης, εμφανούς ανεπάρκειας και απαιδευσίας, που έχουν γίνει "χωνευτήρι" κάθε πολιτικής αυθαιρεσίας και βλακείας.

Τρεις ανεύθυνοι πολιτικοί στην Ελλάδα των αίνων, των... επαίνων και των ανέμων. Και με τους Ελληνες, τόσα χρόνια στη δίνη της κρίσης, να εξακολουθούν να ανέχονται την αποφορά και την μπόχα των πολιτικών τους επιλογών και να βρίσκονται με μετέωρο το άλμα στο κενό...

Τρεις πολιτικοί με κοινό τους γνώρισμα την οκνηρία και την ερίζουσα φλυαρία, τον εσμό των χρυσοκάνθαρων και οψίπλουτων συνεργατών με το μόνο τρόπαιο που αξίζουν να είναι εκείνο της πολιτικής πονηρίας και ανικανότητας, των οποίων ο "επιούσιος άρτος", ιδιαίτερα του Αλέξη Τσίπρα με την άμβλυνση της "αριστερής" του ευαισθησίας, να είναι η θεοποίηση του ψεύδους και η αδίστακτη περιφρόνηση της κοινής λογικής.

Αντε να μιλήσεις μαζί τους περί φιλοσοφίας και ηθικής!..

Κι όμως, αρχέγονη μελωδία η Φιλοσοφία οδηγεί τη ζωή και τον άνθρωπο σ' ένα είδος εσωτερικής ευδαιμονίας. Η ασίγαστη φιλοσοφική όρεξη, η αμείλικτη κριτική στάση και τάση του φιλοσοφείν, η κοπιώδης απόπειρα να διαπιστώσει η φιλοσοφία μια γενική θεωρία και να φτάσει σε μια ολική γνώση, καθιστούν το φιλόσοφο λογισμό μιαν από τις αποφασιστικότερες εκείνες δυνάμεις, που επεμβαίνουν δραστικά στο ιστορικό γίγνεσθαι και διαμορφώνουν τη ζωή.

Η γνήσια φιλοσοφία δεν απομονώνεται, αλλά θεμελιώνεται επάνω στη ζωή, αναβλύζει από τις εμπειρίες της, από την αινιγματικότητα της, από τα προβλήματα της και γίνεται κοφτερή συνείδηση για τη ζωή.

Η φιλοσοφία δεν παρατηρεί ακίνητη. Κινεί τη ζωή. Είναι ο ταραξίας της. Ολα τα ιδεολογικά και κοινωνικά ρεύματα που κυριάρχησαν, στήριξαν ή κλόνισαν τις εποχές, ήταν φιλοσοφικά. Και ιδιαίτερα βαρυσήμαντη είναι η κοινωνική λειτουργία της φιλοσοφίας. Γιατί η φιλοσοφία με την πειστική της ρώμη αγωνίζεται για την αξιοπρέπεια του ανθρώπου και την ελευθερία του πολίτη, δηλαδή για την αλήθεια.

Πως να μιλήσεις με τις εικονιζόμενες πολιτικές "φάτσες", για την αλήθεια του φιλοσοφικού στοχασμού, που λειτουργεί προδρομικά, εμβολιάζει το δένδρο των "εσομένων" και προετοιμάζει μεταβολές αποφασιστικές μέσα στην ιστορία του πνεύματος και την πορεία της κοινωνίας;

Ιστορία και κοινωνία βηματίζουν στο ρυθμό των φιλοσοφικών ιδεών. Η φιλοσοφία, εξάλλου, με την ψυχραιμία του λόγου της και την ηθική της σύννοια, την πρακτική της περίσκεψη, ανοίγει δρόμους, ερευνά και σχεδιάζει συστήματα θεσμών, που εξασφαλίζουν την ανεξαρτησία και την πρόοδο του ανθρώπου-πολίτη.

"Η αληθινή πολιτική δεν μπορεί να κάνει βήμα χωρίς να έχει προηγουμένως υποβάλει τα σέβη της στην ηθική", λέγει ο Κάντ. Δίχως την ηθική, θεμελιώδης κλάδος που ονομάζεται πρακτική φιλοσοφία,η διάδοση των αξιών, η γνωριμία του ανθρώπου μ' αυτές και η τήρηση τους θα ήταν αδύνατες.

Η σπουδή της φιλοσοφίας αποβλέπει πρώτα στην άρση της πνευματικής αργίας. Και πρωταρχικό της μέλημα είναι να γεωργήσει όλες τις μορφές διαλόγου. Από τη νωθρή βεβαιότητα της αυτονόητης γνώσης, η φιλοσοφία οδηγεί στη λυτρωτική συνείδηση της καρπερής αμφιβολίας. Το ανθρώπινο "εγώ" ζει με το πρόβλημα της έρευνας και το βιώνει ως ένταση ανάμεσα στη γνώση και στην άγνοια.

Γνώση της γνώσης, γνώση της άγνοιας και γνώση της γνώσης και της άγνοιας, είναι τα στάδια και οι βαθμίδες που ανεβαίνει το "εγώ" για να πετύχει την αυτογνωσία του. Η αυτογνωσία και η αυτοσυνειδησία είναι μια μορφή εσωτερικής πληρότητας, πολύ ανήσυχη και σκληρή.

Η αυτογνωσία εξολοθρεύεται μόλις ο αγώνας για τη διαρκή κατοχή της σταματήσει. Την κατέχουμε μόνον υπό την έννοια της ατελεύτητης προσπάθειας. Η αυτοσυνειδησία είναι μια λεπτή επίγνωση ελλείψεως, ενός "οίπω οίδα" κι ένα κριτήριο για την ποιότητα του ανθρώπινου Είναι.

Ο βαθμός της γνώσης μετρείται σε αναλογία με το βαθμό της αυτογνωσίας. Ετσι η ίδια η φιλοσοφία είναι δυνατόν να ορισθεί ως μια αυτοκριτική, ως ένας αυτοστοχασμός, ως ένας αυτοέλεγχος, ως νια πράξη εσωτερική κοπιώδης, ως μια καταπονούσα αποστολή.

Αντε λοιπόν να μιλήσεις για την ευεργετική επίδραση του "φιλοσοφείν" με τις διάφορες πολιτικές καρικατούρες, άντε να ηνιοχήσεις τον άφρονα εγωισμό τους, την ύβριν της άπληστης σκέψης τους, στοιχεία που συνιστούν τη μόνη αλήθεια τους και που βυθίζουν μια ολόκληρη κοινωνία στη θρηνώδη απόγνωση.
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail