Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν ψηφίσει για να βγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κάνοντάς το αυτό, έχουν καταστρέψει προσπάθειες μισής χιλιετίας για την ειρηνοποίηση της πιο ταλαιπωρημένης από πολέμους ηπείρου στον πλανήτη.
Η Ευρώπη πάντα βρισκόταν σε πόλεμο στο εσωτερικό της. Η Ρωμαϊκή Ειρήνη ποτέ δεν καθησύχασε πλήρως τις γερμανικές φυλές. Οι συρράξεις ήταν συνήθεις κατά τον Μεσαίωνα. Η μάχη του Αγκινκούρτ εδρέωσε την εχθρότητα μεταξύ των άγγλων και των γάλλων.
Ο Τριαντακονταετής Πόλεμος υπήρξε μια από τις πιο αιματηρές διαμάχες της ανθρώπινης ιστορίας. Οι Ναπολεόντειοι Πόλεμοι ταρακούνησαν τον κόσμο. Και οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι του 20ου αιώνα σκότωσαν περίπου το μισό των ανθρώπων που υπήρχαν σε ολόκληρο τον πλανήτη την εποχή που ο Ιούλιος Καίσαρας κατακτούσε τη Βρετανία για τη Ρώμη, 2.000 χρόνια νωρίτερα.
Μετά από πολλούς από αυτούς τους πολέμους, υπήρξαν προσπάθειες επίτευξης ειρήνης μεταξύ των διχασμένων εθνών της Ευρώπης. Η Ειρήνη της Βεστφαλίας, το Κογκρέσο της Βιένης, η Συνθήκη των Βερσαλιών, όλα είχαν στόχο να δημιουργήσουν ένα ειρηνικό ευρωπαϊκό σύστημα.
Όλα απέτυχαν.
Από τις στάχτες του πιο βίαιοι και πιο πρόσφατου παγκόσμιου πολέμου, και στη σκιά ενός ακόμη πιο τρομακτικού, πιθανώς πυρηνικού Ψυχρού Πολέμου ανάμεσα στους νικητές του, αναδύθηκε ένα εναλλακτικό όραμα για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει η πατρίδα του δυτικού πολιτισμού.
Ύστερα από έναν παγκόσμιο πόλεμο που σκότωσε τουλάχιστον 50 εκατομμύρια ανθρώπους και άφησε τα έθνη που εφηύραν τον σύγχρονο βιομηχανικό πολιτισμό σε χαλάσματα, οι νικητές (τουλάχιστον στη Δύση) ανέθρεψαν έναν νέο κόσμο συλλογικής ασφάλειας, στηριγμένης στους οικονομικούς, πολιτισμικούς και πολιτικούς δεσμούς που δε θα μπορούσαν ποτέ να σπάσουν.
Μέχρι την Πέμπτη.
Η ΕΕ είναι ένας γεμάτος λάθη και με κακό σχεδιασμό σωρός αντιφατικών θεσμών. Αυτό ισχύει και για κάθε ένα από τα 196 εθνικά κράτη που αναγνωρίζει σήμερα ο ΟΗΕ. Κάθε πολίτης του πλανήτη αντιμετωπίζει μια κυβέρνηση που προσπαθεί να εκπροσωπήσει τα συμφέροντά του, όμως έχει τις αποτυχίες της. Οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου δεν αντιμετωπίζουν λιγότερες συμπλοκές με τους δικούς τους εκπροσώπους στο Γουεστμίνστερ, απ’ ότι αντιμετώπιζαν μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα με τους εκπροσώπους τους στις Βρυξέλλες.
Όμως παρά τα ατέλειές της, η ΕΕ και οργανισμοί όπως το ΝΑΤΟ έχουν μέχρι σήμερα καταφέρει ένα επίτευγμα που δεν είχαμε ξαναδεί επί 1.000 χρόνια: ειρήνη στην Ευρώπη.
Η ΕΕ δεν είναι μια τέλεια οντότητα. Πολλά ακόμη πρέπει να γίνουν για να εξασφαλιστεί ένα πραγματικό διηπειρωτικό κράτος. Όπως έχουμε δει με τις επαναλαμβανόμενες κρίσεις στην Ελλάδα, πρέπει να υπάρξει καλύτερη ισορροπία μεταξύ της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής σε όλη την Ευρώπη. Ζητήματα ρύθμισης και μετανάστευσης, που πρωταγωνίστησαν στην εκστρατεία υπέρ της εξόδου, μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα.
Όμως οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν εγκαταλείψει τα μέσα για να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα, και για να προωθήσουν τον κοινό στόχο της ειρήνης και της ευημερίας που έχει η ΕΕ ως την ανεκπλήρωτη υπόσχεσή της, επιλέγοντας να στρέψουν την πλάτη τους στους ηπειρωτικούς ομολόγους τους.
Τις ημέρες μετά τη λήψη της απόφασης, ήδη αρχίσαμε να βλέπουμε μέρος του χάους που πιθανώς θα ενταθεί τους επόμενους μήνες και χρόνια, καθώς θα ξεκινήσει η επώδυνη διαδικασία της εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Η λίρα έχει καταρρεύσει, οι παγκόσμιες αγορές είναι σε αναστάτωση, και στο Ηνωμένο Βασίλειο, και ίσως και ευρύτερα, η ύφεση φαίνεται πολύ πιθανή.
Πιο μακροπρόθεσμα, το Brexit αντιπροσωπεύει μια τεράστια πρόκληση για το ιδεώδες μιας ειρηνικής και ενωμένης Ευρώπης, και αυτό μπορεί να αποδειχθεί τραγωδία για τον κόσμο.