Επειδή κάποιοι, καλοπροαίρετοι κατά τα άλλα, «σνομπάρουν» το ζήτημα του εκλογικού νόμου, είναι προφανές ότι ΔΕΝ έχουν καταλάβει ακόμα τι ακριβώς συζητιέται…
Θα κάνω, λοιπόν, μιαν υποθετική «άσκηση», με βάση τα πρόσφατα εκλογικά αποτελέσματα, για να κατανοήσουν όλοι τι διακυβεύεται…
- Αν δεν υπήρχε το μπόνους των 50 εδρών, δεν θα είχε σχηματιστεί η Κυβέρνηση Σαμαρά το 2012, ούτε η κυβέρνηση Τσίπρα το 2015.
- Αν δεν υπήρχε το μπόνους των 50 εδρών, θα ήμασταν σε μόνιμη ακυβερνησία τα τελευταία 4 χρόνια!
- Αν το μπόνους ήταν μικρότερο, θα είχε πέσει η κυβέρνηση Σαμαρά το 2012, ενώ θα είχε ήδη πέσει και η κυβέρνηση Τσίπρα φέτος!
- Με το μπόνους των 50 εδρών ένα κόμμα – ή ένας συνασπισμός κομμάτων (εφ’ όσον περιλαμβάνει το πρώτο κόμμα) χρειάζεται σήμερα 37%-38% για να σχηματίσει αυτοδυναμία (ανάλογα με το ποιο είναι το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που δεν πιάνουν το πλαφόν του 3% και δεν μπαίνουν στη Βουλή).
- Με μπόνους λίγο μικρότερο, 40 εδρών, το ποσοστό αυτοδυναμίας (του πρώτου κόμματος ή συνασπισμού με το πρώτο) ανεβαίνει στο 39% με 40%.
- Με μπόνους ακόμα μικρότερο, 30 εδρών, το ποσοστό αυτοδυναμίας ανεβαίνει κι άλλο: στο 41% με 42%.
- Με μπόνους 20 εδρών, το ποσοστό αυτοδυναμίας ανεβαίνει στο 43% με 44%.
- Με μπόνους 10 εδρών, το ποσοστό αυτοδυναμίας ανεβαίνει στο 45% με 46%.
Παράλληλα, αν πέσει το πλαφόν εισόδου στη Βουλή, τα αντίστοιχα ποσοστά αυτοδυναμίας αυξάνονται κι άλλο. Για την ακρίβεια, για κάθε μισή ποσοστιαία μονάδα που μειώνεται το πλαφόν, το όριο αυτοδυναμίας αυξάνεται κατά 1,3% περίπου.
Έτσι με το πλαφόν στο 2% (αντί για το 3% που είναι σήμερα) και με διατήρηση του μπόνους στις 50 έδρες, η αυτοδυναμία απαιτεί πρώτο κόμμα ή συνασπισμό με το πρώτο, που ξεπερνά το 40%...
Με μπόνους 40 εδρών και 2% πλαφόν, η αυτοδυναμία απαιτεί 42% με 43%!
Για μικρότερο μπόνους δεν συζητάμε καν…
Δηλαδή, αν δεν υπήρχε το μπόνους των 50 εδρών, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν θα είχε τη δεδηλωμένη σήμερα (έχουν αθροιστικά κάτω από 39%).
Κι αν το μπόνους είχε πέσει στις 40 έδρες, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν θα είχε τη δεδηλωμένη ούτε τον Ιανουάριο του 2015 (συγκέντρωναν αθροιστικά κάτω από 42% τότε).
Αντίθετα, ακόμα και με πλαφόν στο 2%, η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου θα είχε τη «δεδηλωμένη», ακόμα και χωρίς τον Κουβέλη (συγκέντρωναν αθροιστικά κοντά στο 43%. Αν και μετά τις αποχωρήσεις κάποιων βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, ήταν πολύ πιθανό να μην άντεχε ούτε η κυβέρνηση εκείνη)…
Όσον αφορά την «απλή και άδολη αναλογική» - δηλαδή χωρίς καθόλου πλαφόν και χωρίς καθόλου μπόνους - για να πιάσει 151 έδρες ένα κόμμα (μόνο του η σε συνασπισμό με κάποιο άλλο μικρότερο), πρέπει να συγκεντρώσει το 50,33% των συνολικών ψήφων!
Και σε αυτή την περίπτωση, σήμερα στη Βουλή θα εκπροσωπούνταν, όχι οκτώ κόμματα, όπως συμβαίνει τώρα, αλλά γύρω στα 14 κόμματα! Τόσα πιάνουν πάνω από 0,25% της συνολικής ψήφου: Πέρα από τα 8 που ήδη ξεπερνούν το 3%, άλλα 5 κόμματα και σχηματισμοί ξεπερνούν το 0,33% και θα εξέλεγαν τουλάχιστον ένα βουλευτή «αυτοδικαίως, ενώ και 1 ακόμα θα εξέλεγε βουλευτή με λίγο χαμηλότερο «υπόλοιπο»)!
Θα είχαμε δηλαδή μια «πανσπερμία» πρόσθετων κομματιδίων (ένα με 9 βουλευτές, δύο ακόμα από 3 βουλευτές, δύο ακόμα από 2 βουλευτές και ένα με 1 βουλευτή, σύνολο 20 βουλευτές κυριολεκτικά… «σκόρπιους»!)
Δεδομένου ότι τα δύο πρώτα κόμματα θα έπαιρναν 106 και 75 περίπου βουλευτές, μόνο μαζί θα μπορούσαν να κυβερνήσουν! Αλλιώς θα ήταν υποχρεωμένα το καθένα να δημιουργήσει ευρύτατες κυβερνητικές συμπράξεις, όπου οι «οριακοί» αρχηγοί θα γίνονταν «κυρίαρχοι»!
Δηλαδή «αρχηγοί» με 2 ως 10 έδρες θα έπαιζαν καθοριστικό ρόλο. Κι όσο πιο «οριακοί», τόσο πιο εύκολα θα μπορούσαν να «εξαγοραστούν» και τόσο περισσότερο θα μπορούσαν να «πιέσουν».
Κατά συνέπεια, τίποτε δεν θα μπορούσε να προχωρήσει. Και κυρίως καμία μεταρρύθμιση που θα έθιγε εγκαθιδρυμένα συμφέροντα και καμία αποκρατικοποίηση που θα έθιγε ανταγωνιστές επιχειρηματίες ή τοπικά συμφέροντα (δήμους περιφέρειες κλπ.)
Συμπέρασμα: Χάος!
Μην βιάζεστε όμως, τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα:
Γιατί αυτή η διάταξη των πολιτικών δυνάμεων που μόλις σας παρουσίασα είναι μια «άσκηση» για το πώς θα διαμορφώνονταν οι κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί με βάση τα αποτελέσματα των εκλογών του περασμένου Σεπτεμβρίου (2015).
Όπου υπήρχεκαι το πλαφόν του 3% και το μπόνους των 50 εδρών…
Αν κατέβαινε το πλαφόν ή αν μηδενιζόταν, κι αν έπεφτε δραστικά το μπόνους ή αν μηδενιζόταν κι αυτό (δηλαδή αν πηγαίναμε κατευθείαν στην «απλή και άδολη»), τότε θα ξεφύτρωναν πολλοί παραπάνω μικρότεροι σχηματισμοί, καθώς θα ρίσκαραν πολύ περισσότεροι «ηγετίσκοι» να πάρουν 10 χιλιάδες ψήφους πανελλαδικά και εκλεγούν στη Βουλή!
Για σκεφτείτε το: Τόσο θα χρειαζόταν για να εκπροσωπηθεί κανείς στη Βουλή με «απλή και άδολη»: 10 με 12 χιλιάδες ψήφους πανελλαδικά!
Οπότε τα κόμματα και οι σχηματισμοί που θα έμπαιναν θα ήταν όχι 14 αλλά κοντά στα 30! Και οι βουλευτές από το «πολύ μικρά κόμματα», δεν θα ήταν 20 όπως τους βγάλαμε πριν, αλλά 35 με 40! Κι άντε να δούμε πώς θα σχηματιζόταν «κυβέρνηση» και πόσο θα κράταγε…
Άσε που πέρα από τις πολιτικές διαφωνίες που θα έπρεπε να συμβιβαστούν ανάμεσα σε όλους αυτούς τους επηρμένους … «Μπρακαλεόνε», θα έπρεπε να συμβιβαστούν και προσωπικές ματαιοδοξίες (γιατί αυτού του έδωσαν εκείνο το υφυπουργείο κι εμένα το άλλο που είναι «παρακατιανό»;).
Αυτό δεν θα ήταν κυβέρνηση αλλά… αλογοπάζαρο!
Και μάλιστα πολύ χειρότερο από ό,τι γνωρίσαμε ως τώρα…
Συμπέρασμα: Χάος εις την νιοστή δύναμη!
Τώρα για να είμαστε ρεαλιστές, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι εξαιρετικά δύσκολο να περάσει με 200 ψήφους «απλή και άδολη αναλογική», δηλαδή πλήρη κατάργηση και του πλαφόν και του μπόνους.
Ακόμα κι αν συμφωνήσει απευθείας με το ΚΚΕ - γιατί μόνο το ΚΚΕ απαιτεί και τα δύο – συγκεντρώνει 158 ψήφους στη Βουλή, δηλαδή το περνάει για τις μεθεπόμενες εκλογές, αλλά όχι για τις επόμενες.
Μπορεί όμως να σπάσει την πρότασή του και να τη θέσει σε χωριστές ψηφοφορίες.
Ακόμα και τότε, όμως, η μείωση του πλαφόν δεν φαίνεται ικανή να συγκεντρώσει 200 έδρες.
Αντίθετα, η μείωση του μπόνους, μπορεί να βρει (αν και μόνον οριακά) τις 200 έδρες που χρειάζονται για να ισχύσει άμεσα. Αν τα υπόλοιπα μικρότερα κόμματα κάνουν το λάθος να στηρίξουν αυτό το κομμάτι της πρότασης ΣΥΡΙΖΑ. Οπότε, βέβαια, δεν θα ψηφίσει το ΚΚΕ…
Τελικά, είναι πιθανό να περάσει μια «μεσοβέζικη λύση» με χαμηλότερο «πλαφόν εισόδου» (2-2,5%) και μικρότερο μπόνους (30-40 έδρες για το πρώτο κόμμα ή για συνασπισμό με το πρώτο). Πράγμα που, όμως, επίσης δεν θα συγκεντρώσει τις 200 έδρες άμεσα.
Κι έτσι οι επόμενες εκλογές είναι πιθανότερο να γίνουν με το υπάρχον σύστημα.Αυτά είναι τα «καλά νέα»…
Τα «δυσάρεστα νέα» είναι πως σε μια τέτοια περίπτωση, οι μεθεπόμενες εκλογές θα γίνουν με εκλογικό σύστημα που θα απαιτεί για το πρώτο κόμμα (μόνο του ή σε συνασπισμό με κάποιο μικρότερο) σύνολο πάνω από 42%.
Κι έτσι όποιος εκλεγεί άμεσα (χωρίς τέτοιο ποσοστό αυτοδυναμίας) να είναι υποχρεωμένος να σχηματίσει κυβέρνηση, γιατί αλλιώς θα υπάρξουν επαναληπτικές εκλογές με το νέο σύστημα και θα αντιμετωπίσει τότε ακόμα μεγαλύτερες δυσκολίες. Σε μια χώρα που θα βρίσκεται ήδη στα πρόθυρα της διάλυσης.
Οπότε η νίκη για όποιο κόμμα κερδίσει τις επόμενες εκλογές θα είναι «πολύ πικρό ποτήρι»…
Και η «φθορά» του νικητή θα αρχίσει πριν καλά-καλά σχηματίσει κυβέρνηση…
Για «τολμηρές μεταρρυθμίσεις» σε τέτοιες συνθήκες κατακερματισμού και αλλεπάλληλων εκβιασμών από περιθωριακά κόμματα, ούτε λόγος βέβαια…
Εκτός πια κι αν, ακριβώς λόγω του άμεσου κινδύνου παρατεταμένης ακυβερνησίας, το κόμμα που θα βγει πρώτο – η ΝΔ εν προκειμένων - συσπειρώσει πολύ υψηλό ποσοστό (πάνω από 42%) με την πρώτη, από ψηφοφόρους που συνειδητοποιούν εκείνη τη στιγμή τον κίνδυνο…
Δεν αποκλείεται να συμβεί κι αυτό…
Όμως για να μπορέσει η ΝΔ να εκτοξευθεί σε τέτοια ποσοστά, πρέπει να κάνει τεράστια πόλωση ως τότε και να συσπειρώσει πολύ ευρύτερες δυνάμεις – και από τα δεξιά της και από τα αριστερά της πλέον.
Κι αν γίνει τέτοια πόλωση, είναι εξαιρετικά δύσκολο να «συγκυβερνήσει» με το ΣΥΡΙΖΑ αργότερα (όπως θέλουν κάποιοι…).
Κι ακόμα, αυτή η απαραίτητη «διόγκωση» της ΝΔ θα οδηγήσει σε συρρίκνωση όλων των μικρότερων σημερινών κομμάτων που τώρα εκπροσωπούνται. Άρα θα είναι δύσκολο να βρει και άλλους κυβερνητικούς εταίρους…
- Ας γνωρίζουν λοιπόν, όλοι αυτοί που υπερασπίζονται την… «απλή και άδολη αναλογική» για να υπάρξει τάχα… «κουλτούρα συνεργασιών», ότι στην πραγματικότητα φέρνουν πολύ μεγαλύτερη πόλωση!
- Κι ακόμα, ας γνωρίζουν, ειδικά τα μικρότερα κόμματα, που φέρονται πρόθυμα να ψηφίσουν μια «μείωση» του μπόνους, ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συρρίκνωσή τους, ακριβώς λόγω της πόλωσης που θα επιφέρει και της ανάγκης αποτροπής της ακυβερνησίας…
Και κάτι τελευταίο: Η Ισπανία θα είχε σήμερα κυβέρνηση (και ομαλότητα) από πέρσι το Δεκέμβριο, αν υπήρχε στο εκλογικό της σύστημα μπόνους 50 εδρών! Το γεγονός ότι δεν είχε τέτοιο μπόνους, την οδήγησε σε ακυβερνησία, επαναληπτικές εκλογές και τώρα νέο κίνδυνο ακυβερνησίας.
Ενώ η Πορτογαλία οδηγήθηκε σε «πολιτική αλλαγή» (αριστερής κυβέρνησης), δηλαδή σε κανονική παράλυση, κι αυτή επειδή δεν είχε το μπόνους των 50 εδρών…
Και στην μία και στην άλλη περίπτωση, τα κεντροδεξιά κόμματα που εξελέγησαν πρώτα, με ποσοστά γύρω στο 28% (συμπτωματικά), βρίσκονται σήμερα ή κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός κυβέρνησης! Και κυβερνούν ή ετοιμάζονται να κυβερνήσουν ετερόκλητες συμμαχίες λαϊκίστικων κομμάτων με 15% ως 23%!
Σας φαίνεται «φυσιολογικό» αυτό;
Η Ισπανία γλίτωσε το Μνημόνιο «στο τσακ»! Και η Πορτογαλία βγήκε από το Μνημόνιο. Και τώρα κινδυνεύουν κι οι δύο, ξανά από Μνημόνια, ακριβώς επειδή το σύστημά τους είναι πολύ πιο κοντά στην απλή αναλογική!
Κι εμείς που από αυτή την άποψη, τουλάχιστον, πλεονεκτούσαμε απέναντί τους (λόγω του εκλογικού συστήματος και του μπόνους των 50 εδρών) κινδυνεύουμε τώρα να τις μιμηθούμε στο… μειονέκτημά τους!
Αυτοκτονούμε κανονικά!
Ή ο Τσίπρας, πριν πέσει ο ίδιος, φροντίζει να καταστρέψει τη χώρα για τα καλά. Και να μη σώζεται με τίποτε, ούτε μετά την αποχώρησή του…
Κι έχεις και μερικούς δικούς μας να… σνομπάρουν το θέμα!