Γιατί δεν αποκλείεται το «όχι» να γίνει «ναι» και στη Βρετανία
Οι Βρετανοί ψήφισαν έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το γεγονός έχει προκαλέσει μεγάλη αναταραχή παγκοσμίως. Τρία πράγματα πρέπει να συγκρατήσουμε καθώς οι αντιδράσεις συνεχίζονται.
Το πρώτο είναι πως Σκωτία και Βόρεια Ιρλανδία δήλωσαν πως θέλουν να παραμείνουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό ψήφισαν, άλλωστε, στις δικές τους κάλπες. Που σημαίνει πως αν η βρετανική κυβέρνηση προωθήσει τις διαδικασίες εξόδου θα έρθει αντιμέτωπη με την ανανέωση των αποσχιστικών κινήσεων στις περιοχές αυτές. Μάλιστα, το Σιν Φέιν, η βιτρίνα του IRA, ζήτησε δημοψήφισμα για την Ένωση της Βόρειας με τη Νότια Ιρλανδία.
Το δεύτερο, ότι αλλάζουν τα δεδομένα του βρετανικού κράτους με τις μικρότερες -από τη συνολική- συλλογικότητες να αμφισβητούν την απόφαση που παρείχε, βεβαίως, την αναγκαία πλειοψηφία για έξοδο. Αυτό θα θέσει σε διαρκή κίνδυνο την πολιτική, οικονομική και κοινωνική σταθερότητα στη χώρα. Από ό,τι φαίνεται θα αμφισβητήσει και την ενότητα του σημερινού Ηνωμένου Βασιλείου.
Το τρίτο, ότι το δημοψήφισμα για να υλοποιηθεί, χρειάζεται επικύρωση από το βρετανικό κοινοβούλιο. Η διαδικασία δεν είναι άμεση. Η μη συμμόρφωση του κοινοβουλίου, κατά την κλασική παραδοχή, έρχεται σε αντίθεση με τη λαϊκή βούληση. Αλλά, η λαϊκή βούληση εν προκειμένω, έχει μικρά υπεροχή υπέρ της εξόδου. Η διακύβευση, όμως, των συνεπειών μιας εξόδου είναι τεράστια. Το αξίζει η μικρή πλειοψηφία;
Συνεκτιμώντας όλα αυτά η βρετανική πολιτική, οικονομική και κοινωνική ελίτ δεν αποκλείεται να προσχωρήσει στη σχολή Τσίπρα.
Αυτό, βεβαίως, θα δημιουργήσει μια αντίδραση των ευρωσκεπτικιστών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Κάτι το οποίο δεν θα ήθελε να χρεωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση η οποία κατηγορείται ήδη, για έλλειμμα δημοκρατίας.
Ο ασκός του Αιόλου έχει ανοίξει και οι αναμενόμενες αλλαγές στην Ευρώπη, που κυοφορούνταν εδώ και χρόνια θα τεθούν επί τάπητος.
Το δυστύχημα είναι ότι δεν υπάρχει συγκροτημένη αντίληψη για το ποια Ευρώπη είναι αναγκαία και δυνατή. Και το χειρότερο, η πολιτική της ελίτ δεν φαίνεται να μπορεί να βρει τη χρυσή τομή.
Οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες και θα απειληθούν όχι μόνο η συμμετοχή χωρών στην ΕΕ αλλά και η κρατική ενότητα αρκετών από αυτές. Σε αυτή τη συγκυρία, θα ήταν εξαιρετικά παρακινδυνευμένο να αρχίσει να αποκτά ορμή ένα ευρωσκεπτικιστικό κύμα και στην Ελλάδα, με την ελπίδα ότι εκτός Ευρώπης θα αντιμετωπιστεί καλύτερα η οικονομική κρίση.
Πριν συμβεί οτιδήποτε προς αυτήν την κατεύθυνση ας παρακολουθήσουμε, κατά τη διάρκεια της ημέρας, και των επόμενων ημερών, τι σημαίνει έξοδος μιας χώρας από την ΕΕ με οριακή, μάλιστα, λαϊκή πλειοψηφία.
Η στιγμή είναι καθοριστική για το μέλλον της ευρωπαϊκής ηπείρου. Πρόκειται για μια τομή, μια ασυνέχεια, σε μια γραμμική εξέλιξη από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.