Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Σε παιχνίδι τακτικής μεταξύ δύο μέχρι πρότινος εταίρων και από σήμερα «ξένων» εξελίσσεται η επόμενη ημέρα του βρετανικού δημοψηφίσματος. Οι... εκδηλώσεις αγάπης των προηγούμενων μηνών διακόπηκαν απότομα μετά την ετυμηγορία του βρετανικού λαού, με την ηγεσία της Μ. Βρετανίας να μη δείχνει να βιάζεται να αποχωρήσει και τους Ευρωπαίους να πιέζουν να εκτελεστεί το συντομότερο δυνατό η απόφαση των Βρετανών - μία απόφαση που τόσο καιρό απεύχονταν.
Ενδεικτική του ψυχρού κλίματος είναι η τοποθέτηση του Jean Claude Juncker. ο οποίος έσπευσε να δηλώσει ότι μετά το αποτέλεσμα υπέρ του Brexit η Μ. Βρετανία θεωρείται πλέον «τρίτη χώρα», αλλά και η κοινή τοποθέτηση των Donald Tusk, Jean-Claude Juncker, Martin Schultz και Mark Rutte, σύμφωνα με την οποία η Ευρώπη είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις συζητήσεις με τους Βρετανούς. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη θέλει να τελειώνει με την υπόθεση Brexit... χθες.
Μήπως, εν τέλει, η Μ. Βρετανία γλίτωσε από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού μάλλον ασφυκτιούσε μέσα σε αυτήν; Ή η Ε.Ε. γλιτώνει από τις συνεχείς αξιώσεις των Βρετανών για καλύτερους όρους συνεργασίας και τη «γκρίνια» τους για τα προβλήματα του ευρώ; Λίγες μόλις ώρες από τη στιγμή που το Brexit από εφιάλτης έγινε πραγματικότητα, Βρετανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επιδίδονται σε έναν αγώνα εντυπώσεων εσωτερικής κατανάλωσης, επαληθεύοντας όσους υποστήριζαν ότι μάλλον η Μ. Βρετανία δεν υπήρξε ποτέ και... με τα δύο πόδια μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι γνωστό ότι οι Βρετανοί ενδιαφέρονταν λίγο έως ελάχιστα για τα όσα συνέβαιναν τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη και έδιναν σημασία μόνο σε όσες εξελίξεις είχαν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους, δηλαδή σχεδόν σε τίποτα, αφού επανειλημμένα είχαν δηλώσει ότι δεν πρόκειται να σηκώσουν μέρος του βάρους για τη διάσωση χωρών της Ευρωζώνης, όπως της Ελλάδας. Από τη στιγμή που οι φορολογούμενοι δεν απειλούνταν από τα χρόνια προβλήματα του ευρώ, οι Βρετανοί απολάμβαναν τα οφέλη των εμπορικών συμφωνιών που ισχύουν στο πλαίσιο της Ε.Ε.
Αυτές τις εμπορικές συμφωνίες θα κληθεί να διαπραγματευτεί η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει μέσα στο επόμενο δίμηνο, με τους ειδικούς να εκτιμούν ότι η διαδικασία θα διαρκέσει συνολικά 2 χρόνια (ίσως και λίγο παραπάνω). Συνεπώς, είναι λογικό να υπάρχουν υπερβολικές αντιδράσεις στις αγορές, λόγω της αβεβαιότητας που περιβάλλει τόσο το μέλλον της Μ. Βρετανίας όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως πρακτικά τίποτα δεν αλλάζει μέχρι την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.
Αυτό άλλωστε τόνισε και ο απερχόμενος Βρετανός πρωθυπουργός David Cameron σε μία προσπάθεια να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους που εργάζονται στο νησί και τις επιχειρήσεις που συναλλάσσονται με τη Γηραιά Αλβιώνα.
Όπως δηλώνει ο Γάλλος οικονομολόγος Charles Wyplosz στο Liberal, μέχρι να ολοκληρωθεί η επαναδιαπραγμάτευση των εμπορικών συμφωνιών και των ευρύτερων συνθηκών μεταξύ των δύο πλευρών, η Μ. Βρετανία θα είναι στην ουσία στην Ε.Ε. αλλά χωρίς δικαίωμα ψήφου. Σε μία τέτοια περίπτωση όμως οι Βρετανοί στέλνουν ένα μήνυμα στην Ευρώπη: ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η δομή της ένωσης γιατί θα υπάρξουν και άλλοι που θα θελήσουν να φύγουν στο μέλλον. Άρα θα ξεκινήσει μία γενικότερη συζήτηση για την Ε.Ε. και αυτό είναι καλό γιατί σε μεγάλο βαθμό η Ε.Ε. δεν είναι λειτουργική υπό την υφιστάμενη μορφή της. Με άλλα λόγια, το Brexit φέρνει αλλαγές στους πολιτικούς συσχετισμούς.
Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι εκτός από το Brexit υπάρχουν και οι εκλογές στη Γερμανία και στη Γαλλία μέσα στο 2017, προσθέτοντας ακόμη έναν σημαντικό πονοκέφαλο στις τάξεις της Ε.Ε. καθώς προβλέπεται ενίσχυση των ευρωσκεπτικιστών.
Από την πλευρά του, ο καθηγητής του London School of Economics, Paul de Grawue, σημειώνει ότι το Brexit αποτελεί είναι μία καλή εξέλιξη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς η Μ. Βρετανία ακολουθεί μία στρατηγική που οδηγεί στην αποδόμηση της Ένωσης. Προσπαθεί να περιορίσει την ισχύ των ευρωπαϊκών θεσμών και να την επαναφέρει στο Λονδίνο. Έτσι είναι καλύτερο για την Ε.Ε. να αποχωρήσει η Μ. Βρετανία. Και τότε θα πρέπει να διαπραγματευτεί εκ νέου μία εμπορική συμφωνία με την Ευρώπη. Θα είναι στην ουσία μία συμφωνία παρόμοια με αυτή που ισχύει σήμερα.
Όπως τονίζει ο Βέλγος καθηγητής, ακόμη κι αν υπάρξουν και άλλες χώρες που θα θελήσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Μ. Βρετανίας, αυτό δεν είναι πρόβλημα, διότι δεν υπάρχει λόγος να υπάρχουν χώρες στην Ε.Ε. που δεν είναι ευχαριστημένες. «Στο τέλος θα διαμορφωθεί μία κατάσταση κατά την οποία η ένωση θα αποτελείται από χώρες που πραγματικά θέλουν να συνεισφέρουν σε αυτό το εγχείρημα».
Σίγουρα θα υπάρχει μία μεταβατική περίοδος που θα προκαλέσει αβεβαιότητα αναφορικά με τη νέα συμφωνία που θα πρέπει να προκύψει μεταξύ των δύο πλευρών, όμως τα προβλήματα θα είναι μεγαλύτερα για τη Μ. Βρετανία. Όποια κι αν είναι τα προβλήματα θα είναι προσωρινά, προσθέτει ο ίδιος.
liberal.gr