Του Γ. Αγγέλη
H σκόνη δεν έχει ακόμα κατακάτσει για να φανεί το πραγματικό αποτέλεσμα της απόφασης των βρετανών να αρχίσουν το ξήλωμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη όμως ο υπόκωφος ήχος από την δραματική αντίδραση των αγορών μέσα σε 24ωρες καταγράφει απώλειες που αγγίζουν το μισό τρις. δολάρια.
Τα ερωτήματα έχουν ήδη τεθεί για τις συνέπειες και ασφαλώς δεν αφορούν μόνο την Βρετανία ή την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα πρώτα απολογιστικά στοιχεία για το πώς το "σύστημα" ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει την νέα πραγματικότητα σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο είναι ενδεικτικά του πως απειλείται να διαμορφωθεί η "επόμενη ημέρα".
Στο επίπεδο της οικονομίας η υπερ-αντίδραση των αγορών δεν πηγάζει τόσο από την έκπληξη ή το αναπάντεχο του αποτελέσματος, αλλά από την βεβαιότητα ότι το Brexit έρχεται να προσθέσει την σταγόνα εκείνη που μπορεί να κάνει το ποτήρι της κρίσης να ξεχειλίσει με ανεξέλεγκτες πλέον συνέπειες. Το εξάμηνο που κλείνει με το Brexit είχε ξεκινήσει με έξι εβδομάδες συνεχούς πτώσης των αγορών σαν συνέπεια της αντίδρασης στην απόφαση της fed να προχωρήσει τον Δεκέμβριο στο πρώτο βήμα της μικρής και σταδιακής αύξησης των αμερικάνικων επιτοκίων.
Σε ένα πλανήτη που κατάφερε να συνεχίσει να αναπνέει μετά την Lehman Brothers κυρίως χάρη στα τερατώδη προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης των κεντρικών τραπεζών, που τροφοδότησαν με νέο μηδενικού κόστους χρέος το διεθνές τραπεζικό σύστημα, το μήνυμα της Fed τον Δεκέμβριο προκάλεσε ένα πανικό που με δυσκολία και μόνο χάρη στις συνδυασμένες παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών έγινε δυνατό να εκτονωθεί προσωρινά τον Φεβρουάριο.
Ταυτόχρονα τα σημάδια αμφισβήτησης της αρχικής εκτίμησης για ανάκαμψη της αμερικάνικης οικονομίας σε ένα πλανήτη που συνολικά επιβραδύνει – σύμφωνα με το ΔΝΤ και τον ΟΟΣΑ – την οικονομική του δραστηριότητα, έχουν αυξήσει κατακόρυφα την αβεβαιότητα και την ανησυχία για την προοπτική "χρόνιας στασιμότητας" για την οποία είχαν προειδοποιήσει ο Λάρυ Σάμμερς και άλλοι Αμερικανοί οικονομολόγοι εδώ και δύο περίπου χρόνια. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον το Brexit ήρθε να βάλει το "κερασάκι" στην τούρτα της αγωνίας που κυριαρχεί στις αγορές για την "τύχη" της μεγαλύτερης νομισματικής Ένωσης και η οποία ήδη είχε αρχίσει να προκαλεί απειλητικές αναταράξεις στις αγορές χρέους (ομόλογα) και συναλλάγματος.
Ο δεύτερος λόγος θα αρχίσει να ξεμυτάει από τα συρτάρια της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας τα επόμενα 24ωρα.
Ήδη όμως κάποιες διαρροές από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών του κ. Σόιμπλε, αλλά και ορισμένες βιαστικές "κραυγές" αξιωματούχων στις Βρυξέλλες, δείχνουν την κατεύθυνση στην οποία λογαριάζει να κινηθεί το οικονομικό και πολιτικό στρατηγείο του Βερολίνου, βγάζοντας στην άκρη τους "διπλωμάτες" των Βρυξελλών.
Το "σχέδιο" αντιμετώπισης του Brexit σύμφωνα με τις διαρροές αυτές είναι να πάρει η Ε.Ε. όλα εκείνα τα μέτρα που θα λειτουργήσουν "κατασταλτικά" στο ενδεχόμενο να διακινηθεί ο ιός του Brexit και σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα, την Γαλλία, την Ολλανδία, την Αυστρία, την Φιλανδία, την Ουγγαρία (σύμφωνα με τις υποθέσεις του γερμανικού ΥΠΟΙΚ) και θα προσθέταμε εμείς της Ιταλίας, της Ισπανίας, κ.λ.π.
Το εντυπωσιακό είναι ότι σύμφωνα με το γερμανικό ΥΠΟΙΚ οι επικίνδυνες για απαίτηση EXIT χώρες, είναι όλες στο σκληρό πυρήνα (εκτός της Ουγγαρίας) του ευρώ, δηλαδή των χωρών εκείνων που μέχρι σήμερα αποτελούν τον βασικό υποστηρικτή της "γερμανικής γραμμής" στην Ευρωζώνη και στην Ε.Ε.
Και όμως το Βερολίνο παρ’ όλα αυτά στοχεύει να προωθήσει μία σκληρή κατασταλτική γραμμή, την ίδια που μέχρι σήμερα έχει γίνει η βασική αιτία για να αναδειχθεί τόσο έντονα η δυναμική που οδήγησε – για συγκεκριμένους λόγους – στο Brexit! Μπορεί το Παρίσι να επιφέρει αλλαγές σ’ αυτή την "γραμμή"; Είναι αμφίβολο το αν η καταφανής αδυναμία του κ. Ολάν μπορεί να επηρεάσει την γραμμή Σόιμπλε. Πολύ περισσότερο που η πολιτική και οικονομική αδυναμία της Γαλλίας υποχρεώνει τον πρόεδρό της να αγκιστρώνεται στην δυναμική επιβίωσης του Βερολίνου.
Εδώ μοιάζει να ταιριάζει η γνωστή ρήση της Αγίας Γραφής "μωραίνει κύριος ον βούλεται απώλεσε…".
Αν η εκτίμηση αυτή, στην οποία συμφωνούν ως πρόβλεψη αρμόδια στελέχη της Κομισιόν στα οποία απευθύνθηκε για ενημέρωση το capital.gr, τότε είναι σαφές ότι η καταιγίδα της Παρασκευής δεν ήταν παρά το πρελούδιο αυτών που πρόκειται να ακολουθήσουν…
Οι δύο αυτοί λόγοι συνδυαστικά στο επίπεδο της πολιτικής αλλά και της οικονομικής συγκυρίας, καθιστούν το αποτέλεσμα της περασμένης Πέμπτης στην Βρετανία, "αρχή" ενός νέου κύκλου σπασμωδικών εξελίξεων στην Ευρώπη και τον κόσμο "απροσδιόριστης" συνέχειας…