Μελίνα Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού
Υπέρ της Αχαϊκής συμπολιτείας πολεμήσαντες
Aνδρείοι σεις που πολεμήσατε και πέσατ’ ευκλεώς·
τους πανταχού νικήσαντας μη φοβηθέντες.
Άμωμοι σεις, αν έπταισαν ο Δίαιος κι ο Κριτόλαος.
Όταν θα θέλουν οι Έλληνες να καυχηθούν,
«Τέτοιους βγάζει το έθνος μας» θα λένε
για σας. Έτσι θαυμάσιος θα ναι ο έπαινός σας.
Το ποίημα αυτό του Καβάφη που γράφτηκε το 1922 εξυμνεί τον ηρωισμό του Ελληνικού στρατού στην Μικρά Ασία που προδόθηκε από την ηγεσία του, περιγράφοντας έναν άλλο απελπισμένο αγώνα, τον αγώνα της Αχαϊκής συμπολιτείας εναντίον των Ρωμαίων.
Ήταν η τελευταία προσπάθεια συλλογικής άμυνας των Ελλήνων απέναντι στους Ρωμαίους. Για την ακρίβεια κατάντησε η τελευταία προσπάθεια χάρη στους ίδιους τους Έλληνες.
Έλληνες συμμάχησαν με τους Ρωμαίους για να νικήσουν άλλους Έλληνες.
Έλληνες θεώρησαν προτεραιότητα τους τον αγώνα εναντίον άλλων Ελλήνων.
Έλληνες για προσωπικά συμφέροντα έγιναν δούλοι των Ρωμαίων, όπως ο Καλλικράτης που εξ αιτίας του χίλιοι επιφανείς συμπατριώτες του εξορίστηκαν. Δεν δίστασε να καταλύσει κάθε ελευθερία της συμπολιτείας για την καρέκλα.
Ποτέ δεν χάσαμε όποιος και αν ήταν ο αντίπαλος, είτε Πέρσες είτε Ρωμαίοι είτε Τούρκοι είτε Γερμανοί. Εμείς τους δώσαμε τον τρόπο, το μέσον, την δυνατότητα να μας αποδυναμώσουν, εμείς χάσαμε ελληνικά εδάφη, εξ αιτίας των προδοτών και μέτριων ηγετών, της αδιαφορίας για το έθνος μεγάλου κομματιού του κράτους, του ατομικισμού, της ιδιοτέλειας.