Με τις μνήμες από τον αγωνιώδη τελικό της Κυριακής στο «Σταντ ντε Φρανς» και την κατάκτηση του τίτλου της πρωταθλήτριας Ευρώπης από την Εθνική ομάδα της Πορτογαλίας να είναι ακόμη νωπές, αξίζει ίσως να δούμε ποια είναι τα στοιχεία εκείνα, που είχε η ομάδα του Φερνάντο Σάντος και που την οδήγησαν σε μια ανέλπιστη, ιστορική επιτυχία.
Μια επιτυχία πέρα ως πέρα άξια και δίκαιη, που ήρθε να αποτελέσει την «επιβράβευση» αυτού που είχε η Πορτογαλία στο τουρνουά της Γαλλίας και που δεν είχε καμία άλλη ομάδα: ξεκάθαρου, «κρυστάλλινου» πλάνου. Ποιο ήταν αυτό; Δεν θα μπορούσε να το έχει θέσει καλύτερα άλλος, παρά ο ίδιος ο Σάντος, όπως γλαφυρά το περιέγραψε πριν από τον τελικό κόντρα στους Γάλλους: «Θέλω αύριο οι εφημερίδες να γράφουν ότι η Πορτογαλία κέρδισε... 0-0!».
Την ώρα λοιπόν που οι Γάλλοι βασίζονταν μόνο στη δύναμη της έδρας και σε κάποιες εμπνεύσεις του Παγέ και του Γκριεζμάν, οι Άγγλοι αποκλείονταν για άλλη μια φορά με ακόμα πιο... κωμικοτραγικό τρόπο από τις προηγούμενες, οι Ισπανοί αποτύγχαναν να «παντρέψουν» το νέο με το παλιό, οι Κροάτες «λύγιζαν» υπό τον τίτλο του φαβορί, οι Βέλγοι «λιποψυχούσαν», οι Ιταλοί προσπαθούσαν να «βάψουν τα αυγά με πορδές» και οι Γερμανοί έπεφταν θύμα της απουσίας ενός παίκτη-«σημείου αναφοράς», ο «καρπουζάς από το Εστορίλ» -όπως περιπαικτικά έγινε γνωστός στην Ελλάδα ο Φερνάντο Σάντος- γνωρίζοντας ότι δεν είχε και το καλύτερο υλικό του κόσμου στα χέρια του και πως ο απόλυτος σταρ της ομάδας του προερχόταν από μια εξαντλητική χρονιά σε Ισπανία και Ευρώπη (ο Κριστιάνο Ρονάλντο έπαιξε τελικό Champions League με την Ρεάλ Μαδρίτης στις 28 Μαΐου και βρέθηκε, μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, στα γήπεδα της Γαλλίας), έστηνε και εμφάνιζε στο χορτάρι ένα συγκρότημα με σαφώς προσανατολισμένη στην άμυνα αγωνιστική τακτική.
Έχοντας τους σχεδόν άψογους στα καθήκοντά τους Πέπε και Φόντε ως στυλοβάτες σε όλη τη διάρκεια της διοργάνωσης και με τα μπακ να «τρώνε σίδερα» σε κάθε ματς, ο άλλοτε τεχνικός της ΑΕΚ, του Παναθηναϊκού, του ΠΑΟΚ και της Εθνικής Ελλάδας δεν δίστασε να «ρίξει στα βαθιά» και να συστήσει στο ευρύ κοινό ένα 19χρονο «πολευεργαλείο» όπως ο Ρενάτο Σάντσες, στον οποίο έφτασε ακόμα και να παραδώσει, σε πολλές περιπτώσεις, τα «κλειδιά» της ομάδας μέσα στον αγωνιστικό χώρο. Από κει και πέρα, πλαισίωσε τον «πολύ» Κριστιάνο Ρονάλντο στην επίθεση με τους πολύτιμους Νάνι και Κουαρέσμα, προσθέτοντας στην ομάδα την πάντα απαραίτητη «πινελιά» ποιότητας και φαντασίας, που είναι ικανή να κάνει τη διαφορά.
Ο Σάντος όμως δεν έμεινε εκεί. Αυτό που αξίζει ίσως να του πιστωθεί ως ένα επίτευγμα μεγαλύτερο ακόμα και από την κατάκτηση του τροπαίου, είναι η «μετάλλαξη» του Κριστιάνο Ρονάλντο. Προερχόμενος από άλλη μία εξαιρετική, αλλά εξαντλητική σεζόν, ο σούπερ σταρ της Ρεάλ Μαδρίτης δεν ήταν -και δεν θα μπορούσε να ήταν- ο καλύτερος Κριστιάνο που έχουμε δει πάνω στο χορτάρι. Ο Πορτογάλος ομοσπονδιακός τεχνικός το γνώριζε αυτό καλύτερα από τον καθέναν, κι έτσι κινήθηκε σε διπλό «ταμπλό»: από τη μία «έφτιαξε» την ψυχολογία του πιο πολύτιμου παίκτη του, φροντίζοντας να αποκρούει κάθε «ψήγμα» αρνητικής κριτικής απέναντί του, ενώ, από την άλλη, τον έπεισε να αφήσει στην άκρη τους «βεντετισμούς» και να ηγηθεί της προσπάθειας της Πορτογαλίας όχι μόνο εντός, αλλά και -κυρίως- εκτός αγωνιστικού χώρου.
Όπως έμελλε να αποδειχθεί εκ του αποτελέσματος, ο Σάντος πήρε από τον πιο ώριμο Κριστιάνο που έχουμε δει ποτέ σε μεγάλη διοργάνωση, πολλά περισσότερα απ' όσα αποκαλύπτουν οι «ψυχροί» αριθμοί: τα δύο γκολ του Πορτογάλου σούπερ σταρ κόντρα στην Ουγγαρία «έσωσαν» την πρόκριση της ομάδας του στη φάση των «νοκ-άουτ» αγώνων, η κούρσα του στο 27ο λεπτό της παράτασης με την Κροατία άνοιξε το δρόμο για το γκολ-πρόκριση του Κουαρέσμα και το εύστοχο πρώτο χτύπημα πέναλτι από τον ίδιο στην ψυχοφθόρο διαδικασία κόντρα στην Πολωνία γέμισε αυτοπεποίθηση τους συμπαίκτες του, ανοίγοντας το δρόμο για τον ημιτελικό. Κι εκεί, με μια κεφαλιά σαν βγαλμένη από σελίδες κόμικ (οι παλαιότεροι ίσως θυμούνται τον «Ρόι της Ρόβερς» και τον «Ερίκ Καστέλ») και μία πάσα-σουτ που μετέτρεψε ο Νάνι σε γκολ, χάρισε στην Πορτογαλία την πρόκριση στον τελικό...
Έναν τελικό, στον οποίο αποκαλύφθηκε σε όλο της το μεγαλείο αυτή ακριβώς η «μεταμόρφωση» του Ρονάλντο από υπερπαίκτη σε ηγέτη. Μπορεί η μοίρα να τον ήθελε σε ρόλο κομπάρσου, εξαιτίας του τραυματισμού του στα πρώτα λεπτά και της αποχώρησής του από τον αγωνιστικό χώρο μόλις στο 25ο λεπτό, όμως ο Κριστιάνο μετέτρεψε τα δάκρυα σε δύναμη. Κουτσαίνοντας, κάθισε στον πάγκο και είδε τους συμπαίκτες του να τα δίνουν όλα, παίζοντας και για εκείνον. Κι ο ίδιος «ρούφηξε» ως το μεδούλι κάθε λεπτό, βρέθηκε πλάι τους να τους εμψυχώνει πριν από την έναρξη της παράτασης και εκεί στην ουσία μας «αποκάλυψε» σκηνές από το μέλλον, κατευθύνοντας την ομάδα από τον πάγκο σαν να ήταν ο βοηθός του Φερνάντο Σάντος ή ακόμα και ο «Διόσκουρός» του, σε ένα «άτυπο» προπονητικό δίδυμο.
Κάπως έτσι, έπειτα από 90 περίπου... βαρετά λεπτά και άλλα 30 συγκλονιστικά στην παράταση, ο φωτεινός πίνακας του «Σταντ ντε Φρανς» έγραψε: «Πορτογαλία-Γαλλία 1-0».
Και αν πρέπει οπωσδήποτε να εξάγουμε ένα συμπέρασμα από αυτό το Euro, θα πρέπει -όσο και αν ως ποδοσφαιρόφιλους μας θλίβει- να παραδεχτούμε ότι αυτό δεν είναι άλλο από την επικράτηση ενός ξεκάθαρου, «αντιτουριστικού» αγωνιστικού πλάνου, που υπηρετήθηκε όμως πιστά και ιδανικά απ' όσους κλήθηκαν να το υπερασπιστούν, επί του ταλέντου, της φαντασίας και της ατομικής ικανότητας. Από αυτήν την τελευταία διέθεταν... καντάρια οι άσοι των «τρικολόρ», όμως στα προβλήματα που τους έβαλαν πάνω στο χορτάρι οι Πορτογάλοι, δεν βρήκαν καμία απάντηση...
ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ