Μεγάλη είναι η αγωνία του κόσμου, για το πως θα μπορούσαν να τελειώσουν οι τρομοκρατικές επιθέσεις ανά τον κόσμο. Πως δηλαδή όλοι αυτοί οι παρανοϊκοί δολοφόνοι θα σταματήσουν να σκοτώνουν. Είδαμε για παράδειγμα τον Ολάντ στο παρελθόν μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στη Γαλλία, να στέλνει περισσότερα βομβαρδιστικά στη Συρία. Άραγε όμως αυτή είναι η λύση στο πρόβλημα ; Αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα σίγουρα όχι καθόσον μετά την απάντηση Ολάντ, τα τρομοκρατικά χτυπήματα πολλαπλασιάστηκαν και οι τρομοκράτες έγινα ακόμα πιο εφευρετικοί. Συνεπώς ο μόνος τρόπος που θα μπορούσε να δώσει λύση στο πρόβλημα, είναι να καταφέρουν οι υπεύθυνοι για την τρομοκρατία, να κατανοήσουν γιατί συμβαίνει, να βρουν δηλαδή την αιτία που κάνει κάποιο τρομοκράτη. Τι είναι αυτό που τους κάνει να σκοτώνουν.
Έτσι, σύμφωνα με κορυφαίους αναλυτές του είδους, σήμερα η προτεραιότητα του ISIS δεν είναι τόσο πολύ να πείσει τους υποστηρικτές του να έρθουν στη Συρία, αλλά να τους ωθήσει να διαπράξουν επιθέσεις όπου και αν βρίσκονται. Μεταξύ των τρομοκρατών, επίσης είναι και μερικοί των οποίων η γνώση για τα τυπικά της λατρείας του Ισλάμ είναι υποτυπώδης. Αυτό που έχει σημασία για τον ISIS όμως είναι ότι, όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι να πραγματοποιούν επιθέσεις. Πολλοί τζιχαντιστές είναι περισσότερο προσηλυτισμένοι στη βία παρά στο Ισλάμ. Και παρά τη δημοφιλή πεποίθηση, πολύ λίγοι νέοι άνθρωποι που έχουν μεγαλώσει στο ορθόδοξο ισλάμ καταφεύγουν στη βία.
Τα επιχειρήματα να αποδοθούν οι δολοφονικές πράξεις σε ψυχικές ασθένειες συχνά αμφισβητούνται από τους ίδιους τους ψυχολόγους, οι οποίοι δεν συμφωνούν απόλυτα με τις ψυχολογικές ερμηνείες των κοινωνικών φαινομένων ή της παραβατικότητας. Όσο για το στρατό, ξέρουν πολύ καλά ότι χαρακτηρίζοντας τον εισβολέα κάποιου ως διανοητικά άρρωστο, μπορεί να αποδεικνύεται δημοφιλής άποψη για την κοινή γνώμη, όμως αυτό ποτέ δεν αποδυναμώνει τον εχθρό.
Είναι γνωστό βέβαια, πολλοί από τους τρομοκράτες που έπληξαν την Ευρώπη κατά τους τελευταίους μήνες είχαν τουλάχιστον, ένα εύθραυστο ψυχολογικό υπόβαθρο. Αλλά είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου μια βασική αρχή: είναι δυνατόν να είναι κάποιος και πραγματικός τρομοκράτης και ψυχικά ασθενής.
Όπως και με κάθε είδους θρησκευτική κατήχηση, η θρησκεία μπορεί να γίνει ένα είδος θεραπείας ή μέσο για την επίτευξη απολύτρωσης/λύτρωσης μετά από ένα έκλυτο παρελθόν, έννοιες οι οποίες αντιστοιχούν απόλυτα με το όραμα του ISIS. Πολλοί προσηλυτισμοί στον τζιχαντισμό έπονται ιστορικού βίας και ταπείνωσης. Η ετυμολογία μας δίνει ένα καλό εργαλείο στην κατανόηση του ριζοσπαστισμού. Η λέξη radical προέρχεται από τη λατινική λέξη radicitus που σημαίνει ρίζα. Κάποιος που έχει ριζοσπαστικοποιηθεί είναι κάποιος που αισθάνεται ξεριζωμένος. Ένας εξτρεμιστής, είτε είναι Τζιχαντιστής είτε ένας υπερ-εθνικιστής, δεν είναι κάποιος ο οποίος έχει ένα πρόβλημα ταυτότητας.
Θα συμφωνούσαμε απόλυτα με την προσέγγιση ότι μια πράξη βίας δεν είναι ποτέ απλή και η τρομοκρατία δεν μπορεί να γίνει κατανοητή με απλουστεύσεις. Όταν κατανοήσουμε γιατί κάποιοι μας επιτίθενται, θα είναι ήδη ένα βήμα προς τον έλεγχο τους. Από ότι φαίνεται όμως η Δύση έχει πάρα πολύ δουλειά πάνω σε αυτό.
Χρήστος Καλογερόπουλος – Βαλκάνιος
Στρατηγικός Αναλυτής
Εξειδικευμένος σε Θέματα Διεθνούς Ασφάλειας
στη ΝΑ Μεσόγειο