Η υπόθεση της διαχείρισης των κόκκινων δανείων είναι κορυφαίο πρόβλημα για τις τράπεζες, τις επιχειρήσεις, την οικονομία, τη χώρα. Προέκυψε από το "πράττειν άλογα" τραπεζιτών και επιχειρηματιών, γιγαντώθηκε από την ύφεση, οι προσδοκίες ωστόσο για άμεση επίλυση είναι... πράσινα άλογα. Τσάμπα αξιολογήθηκαν δυσμενώς οι μέχρι τώρα διοικήσεις, χαμένες θα πάνε από την υπόθεση αυτή και οι νέες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος γνωρίζει βέβαια πολύ καλά ότι το πρόβλημα είναι και τεράστιο και δυσεπίλυτο. Και ασφαλώς δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο διοικητής της κρούει κώδωνα κινδύνου. Ορθά συναρτά, όπως έγραψε χθες το Capital.gr, τις προοπτικές του εγχώριου τραπεζικού συστήματος από την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων.
Τα διαθέσιμα στοιχεία για το πρώτο τρίμηνο του 2016 είναι άλλωστε δραματικά. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι σε ποσοστό επί του συνόλου, για τα καταναλωτικά στο 55,2%, για τα επιχειρηματικά στο 44,6% και για τα στεγαστικά στο 42%. Πιθανότατα το ποσοστό έχει επιδεινωθεί περαιτέρω όσο προχωρά η χρονιά, ενώ υπάρχει και μία μεγάλη κατηγορία δανείων που κινείται σε μία "θολή ζώνη" ως όρος την εξυπηρέτησή τους. Και βέβαια έχει ξεχωριστή σημασία και το ζήτημα της επάρκειας των collaterals.
Το πώς φτάσαμε ως εδώ σηκώνει ασφαλώς πολύ μεγάλη συζήτηση. Στην οποία πιθανώς όλες οι πλευρές θα έχουν το δίκιο τους. Και κυρίως εκείνες που θα αποδίδουν ευθύνες. Το θέμα ωστόσο είναι τι γίνεται από εδώ και πέρα. Και το πράγμα δεν είναι καθόλου εύκολο. Και αυτή η διαπίστωση δεν είναι ούτε κινδυνολογία, ούτε ευφάνταστο σενάριο. Είναι η σκληρή πραγματικότητα, όσο και αν αυτό δεν αρέσει σε πολλούς.
Οι "θεσμοί" πρέπει να κατανοήσουν ότι το πρόβλημα δεν έχει πλέον να κάνει με τα πρόσωπα, αλλά με τις υφιστάμενες δυνατότητες να δoθούν λύσεις. Αυτό χρειάζεται. Χρηματοδοτικές λύσεις. Και προς τις τράπεζες αλλά και προς την οικονομία. Το να πιστεύει κανείς ότι μόνο με την αλλαγή διοικήσεων θα λυθεί και το πρόβλημα, αυτό είναι είτε ουτοπία, είτε wishful thinking, είτε και περίεργο αν όχι ύποπτο.
Η οικονομία βρίσκεται σε συνεχή φθίνουσα πορεία και ακόμα και η βελτίωση κάποιων μεγεθών έχει στηριχθεί σε ευρύτερα καταστροφικές αποφάσεις που δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο και που δεν επιβεβαιώνονται από την κατάσταση στην πραγματική οικονομία. Σε αυτό το περιβάλλον, η πώληση δανειακών χαρτοφυλακίων όσο όσο θα προκαλέσει, στις αποτιμήσεις που θα επιτευχθούν, ακόμα μεγαλύτερη ζημιά στις τράπεζες και την αγορά.
Η αναδιάρθρωση των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών πρέπει να γίνει και με γνώμονα την ενίσχυση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων όπου αυτό είναι εφικτό. Με τη συμμετοχή των μετόχων; Με την προσέλκυση νέων επενδυτών; Ακόμη και με την εμπλοκή distressed funds; Με ρηξικέλευθες προτάσεις προς τους δανειολήπτες και αλλαγή της φιλοσοφίας και της νομοθεσίας σε ό,τι αφορά την ιδιοκτησία; Όπως για παράδειγμα σε ό,τι αφορά τα στεγαστικά με ένα είδος leasing (sale and lease back) ιδιωτών;
Πάντως όχι με "τυφλή" ρευστοποίηση σε εξευτελιστική τιμή. Αυτό θα οδηγούσε την οικονομία στην καταστροφή και τις τράπεζες σε νέες κεφαλαιακές ανάγκες. Αν αυτή είναι η επιλογή, τότε θα πρέπει και η κυβέρνηση να απαιτήσει να χρηματοδοτηθούν οι τραπεζικές ανάγκες με το υπόλοιπο των κονδυλίων που συμφωνήθηκαν κατά την υπογραφή του "Μνημονίου Τσίπρα" και δεν χρησιμοποιήθηκαν στην πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση, μειώνοντας το συνολικό νέο δάνειο της χώρας. Μήπως δεν το πληρώσαμε με τα σκληρά μέτρα διπλό και τρίδιπλο; Ε, ας κάνουν και μία ουσιαστική διαπραγμάτευση...