Η στροφή 180 μοιρών που επιχειρεί ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν στην διπλωματική σκακιέρα της περιοχής, έχει προκαλέσει συναγερμό στην Αθήνα. Ο Ερντογάν μέσα σε λίγες ημέρες δημιούργησε συνθήκες επανασύνδεσης με Ισραήλ και Ρωσία και είναι σχεδόν βέβαιο ότι το ίδιο θα συμβεί και με την Αίγυπτο! Γιατί αυτή η στροφή; Γιατί Μόσχα, Τελ Αβίβ και Κάϊρο την παρακολουθούν με θετικό ενδιαφέρον; Ποιος είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης της Ελλάδας;
•Ο Ερντογάν πριν μερικές ημέρες έμοιαζε με πυγμάχο στριμωγμένο στη γωνία του ρινγκ. Η απόφασή του να “βάλει νερό στο κρασί” του, ν΄αρχίσει να ζητάει συγνώμες από τη Ρωσία και να συζητά με το Ισραήλ, δεν ήταν της στιγμής. Ειδικά η επαναπροσέγγιση με το Ισραήλ αποτελεί αμερικανική απαίτηση εδώ και τουλάχιστον τρία χρόνια. Τότε που ο πρόεδρος Ομπάμα, σχεδόν εξανάγκασε τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μ. Νετανιάχου να τηλεφωνήσει στον Ερντογάν για την υπόθεση της επίθεσης στο Mavi Marmara. Από τότε είχαν αρχίσει μυστικές συνομιλίες και επαφές.
Πιο ξαφνική η ανατροπή στις σχέσεις Ρωσίας Τουρκίας. Μόλις το περασμένο Νοέμβριο οι δυο χώρες βρέθηκαν σε “πολεμική αντιπαράθεση”, μετά από τη κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από τουρκικά F16. Σε λιγότερο από έξι μήνες Πούτιν και Ερντογάν, μιλάνε κι ετοιμάζονται να συναντηθούν κιόλας.
Η επαναπροσέγγιση με την Αίγυπτο είναι θέμα χρόνου. Το ΥΠΕΞ της Αιγύπτου ανταποκρίθηκε πολύ θετικά τις δηλώσεις του Τουρκου πρωθυπουργού Γιλντιρίμ περί αποκατάστασης των σχέσεων. Οι οποίες είχαν διακοπεί από την Άγκυρα, όταν απομακρύνθηκε από την εξουσία ο ισλαμιστής Μόρσι και ανέλαβε ο στρατηγός Σίσι.
Η Ελλάδα έχει πολλούς λόγους να ανησυχεί για την πλήρη ανατροπή της γεωπολιτικής εικόνας στη “γειτονιά” της κι ας εμφανίζεται ψύχραιμη και καθησυχαστική.
Είναι προφανές ότι όλη αυτή η αλλαγή έχει ως αφετηρία το φυσικό αέριο που υπάρχει στην νοτιοανατολική Μεσόγειο και την μεταφορά του στις αγορές της δύσης. Η λύση της μεταφοράς του με αγωγό που θα ξεκινά από την Κύπρο και θα περνά από τη Τουρκία κρίνεται ως η πλέον συμφέρουσα λύση. Για να γίνει αυτό απαιτείται ηρεμία και από την Τουρκία, η οποία από την πλευρά της θέλει να είναι “ισότιμος παίκτης” στην μοιρασιά των ενεργειακών πόρων.
Τι τρέμει η Αθήνα; Την προσπάθεια επιβολής …εξαφάνισης του Καστελόριζου από το χάρτη. Αυτό επιθυμεί διακαώς η Άγκυρα για να αποκόψει την Ελλάδα από τη Κύπρο και να αποκτήσει δική της διευρυμένη ΑΟΖ στην νοτιοανατολική Μεσόγειο. Το Καστελόριζο είναι το ανατολικότερο άκρο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, που απέχει 72 ναυτικά μίλια από Ρόδο και 1,25 από τις τουρκικές ακτές.
Στη νέα Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (του 1982) αναφέρεται ρητά στο άρθρο 121, ότι όλα τα νησιά που κατοικούνται, δηλαδή που έχουν οικονομική ζωή, διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ ενός νησιού καθορίζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζεται και για τις ηπειρωτικές περιοχές. Άρα, σύμφωνα με το Δίκαιο για την Σύμβαση της Θάλασσας (Montego Bay, 1982), το ΚΑΣΤΕΛΟΡΙΖΟ έχει ΑΟΖ.
Ειδικά για την περίπτωση του Καστελόριζου, η τουρκική διπλωματία υποστηρίζει ότι δεν είναι δυνατόν ένα τόσο μικρό νησί μπροστά από τις τουρκικές ακτές, να έχει ένα τόσο μεγάλο κομμάτι υφαλοκρηπίδας ή ΑΟΖ. Και προβάλει το επιχείρημα ότι το σύμπλεγμα των 14 νησίδων-βραχονησίδων της περιοχής του Καστελόριζου (κατοικούνται οι νησίδες Μεγίστη, ΡΩ, Στρογγύλη) διέπεται από ειδικό καθεστώς, των αποκομμένων νησίδων που επικάθονται επί της τουρκικής υφαλοκρηπίδας. Άρα, τα νησιά αυτά δεν διαθέτουν ούτε ΑΟΖ, ούτε και έχουν δική τους υφαλοκρηπίδα, υποστηρίζει η Άγκυρα!
“Κλειδί” στην υπόθεση είναι η στάση που θα τηρήσει η Αίγυπτος. Υπενθυμίζουμε ότι επί Μόρσι, το Κάϊρο υποστήριξε αναφανδόν την τουρκική θέση ότι το Καστελόριζο…δεν υπάρχει στους χάρτες. Η κυβέρνηση Σίσι μετά από τη διαμάχη της με τον Ερντογάν, θεωρείτο από την Αθήνα περίπου δεδομένη. Τώρα υπάρχουν σοβαρές και βάσιμες αμφιβολίες.
Το σίγουρο είναι ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να απομονωθεί .