Η δαιμονοποίηση ακόμη και της σκέψης για εναλλακτικές λύσεις και τα φαντασιακά “plan B” τύπου Γκαλμπρέιθ, μας καθηλώνουν στην κινούμενη άμμο και εμποδίζουν την συγκρότηση σχεδίου εξόδου από την κρίση
Βαγγέλης Δεληπέτρος
Είναι ξεκάθαρο σχεδόν για όλους ότι Plan B μπορεί και πρέπει να έχουν όλοι όσοι έχουν Plan A. Γιατί τα πλάνα δεν σχεδιάζονται σε γυάλινους πύργους που δεν ακούγονται οι φωνές των “απέξω”, ούτε είναι πέντε γραμμές σε ένα χαρτί που δεν λαμβάνουν υπόψη συσχετισμούς, εσωτερικές και διεθνείς συγκυρίες και που δεν συνυπολογίζουν όλα, μα όλα, τα ενδεχόμενα.
Όταν λοιπόν ένα κόμμα, μια κυβέρνηση, μια χώρα, προσπαθεί να πορευτεί σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο, να δημιουργήσει ρωγμές, να αποκτήσει συμμάχους, να αλλάξει συσχετισμούς, χρειάζεται ένα σχέδιο. Και αυτό προϋποθέτει ότι υπάρχουν ξεκάθαροι στόχοι, συγκεκριμένες αναλύσεις, αντίληψη των δυνατοτήτων όλων όσων παρεμβαίνουν στις εξελίξεις και καταλήγει σε συγκεκριμένες κινήσεις, αυτό που αποκαλούμε πολιτική τακτική.
Επειδή όμως όσα σενάρια και να φτιάξεις, όσα εμπεριστατωμένα και να είναι, πάντα υπάρχει το απρόβλεπτο, μια κίνηση των αντιπάλων που δεν περίμενες να γίνει, μια αλλαγή των εσωτερικών ή διεθνών συνθηκών που δεν είχες υπολογίσει, η στοιχειώδης λογική επιβάλλει να έχεις εναλλακτικές λύσεις για παν ενδεχόμενο.
Η δαιμονοποίηση λοιπόν του Plan B, από διάφορα κόμματα, παράγοντες και ΜΜΕ στην Ελλάδα, που άρχισε να αναπτύσσεται παράλληλα με τις λαϊκές αντιδράσεις στα μνημόνια και την λιτότητα, εντάθηκε πέρυσι με την ανάληψη της κυβέρνησης από τον Σύριζα και η οποία ξαναβγαίνει κάθε τόσο από τη ναφθαλίνη, δεν ήταν και δεν είναι παρά προσπάθεια να μην υπάρξει -ή να αποτύχει- οποιοδήποτε πρόγραμμα δεν αποδεχόταν τη μία και μοναδική νεοφιλελεύθερη αλήθεια.
Ξορκίζοντας την ανάγκη να υπάρξει Plan B, οι νεοφιλελεύθερες αφηγήσεις δρούσαν αποτρεπτικά στην ανάγκη να υπάρξει Plan A για την αντιμετώπιση της τρόικας, την ανάκτηση της λαϊκής κυριαρχίας και την αποκατάσταση των δημοκρατικών κανόνων λειτουργίας του πολιτεύματος σε όλα τα επίπεδα.
Κι αν φάνηκε κάτι πέρυσι, σε όλη την διαδρομή της κυβέρνησης και της χώρας, από τον Γενάρη και την εκλογική νίκη του Σύριζα, στον Ιούλιο και την μεγάλη νίκη του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, ήταν η ανυπαρξία ενός εμπεριστατωμένου, συνεκτικού και σε διαρκή ώσμωση με τους πολίτες Plan A. Και αυτή η ανυπαρξία γίνεται καθοριστική και για όλη την επόμενη περίοδο, που για την χώρα είναι η περίοδος εφαρμογής όσων δυσβάστακτων ψηφίστηκαν το περσινό καλοκαίρι, για την κυβέρνηση η περίοδος της διαχείρισης της ήττας, και για τους πολίτες η περίοδος του οριστικού τέλους των αντοχών τους.
Παρά τους επικοινωνιακούς χειρισμούς, και ίσως ακριβώς για αυτό, καθώς η πολιτική δεν μπορεί να αρχίζει και να τελειώνει στην επικοινωνία, και μάλιστα σε επικοινωνία τηλεοπτικού τύπου, επίπεδη και χωρίς διαδραστικότητα, τα προβλήματα μεγεθύνονται και λύσεις δεν φαίνονται.
Τα λουκέτα δεν έγιναν παρελθόν, η ανεργία δεν ανασχέθηκε, η μετανάστευση και ιδίως των νέων αυξάνεται, τα ελλείμματα ουσίας διευρύνονται και η ανάπτυξη παραμένει μια κούφια λέξη που υπάρχει μόνο στους λόγους κάθε είδους “παραγόντων”, χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο και δίχως να επιφέρει αλλαγές στη ζωή των απλών ανθρώπων.
Όλα αυτά σκιαγραφούν -πάλι και πάλι- την ανάγκη να υπάρξει διάλογος που θα συγκροτήσει επιτέλους ένα πραγματικό και όχι τακτικίστικο, επικοινωνιακό σχέδιο, ένα πραγματικό Plan A με λύσεις και προοπτική για τον τόπο και τους ανθρώπους του. Αλλά αυτό το σχέδιο το ναρκοθετούν οι υπέρμαχοι του σημερινού status quo, προμοτάροντας το εισαγόμενο There Is No Alternative και απαγορεύοντας κάθε... δεύτερη σκέψη αναζήτησης λύσεων.
Και είναι κωμικοτραγικό ότι στη δαιμονοποίηση κάθε εναλλακτικού σχεδίου και στην ισχυροποίηση της ΤΙΝΑ, συμβάλλουν τα μέγιστα θιασώτες φαντασιακών “plan B” όπως ο Γκαλμπρέιθ, που εμφανίζει σαν σχέδιο τα... ορνιθοσκαλίσματα που έκανε για να δικαιολογήσει τον τίτλο του “συμβούλου” και την παρουσία του στα άδυτα του υπουργείου Οικονομικών.
*Ο Βαγγέλης Δεληπέτρος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.