ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΕΝΙΤΑΚΗΣ
Ως τώρα ακούγαμε τον Ερντογάν να αποκαλεί «τρομοκράτες» τους Κούρδους μαχητές του ΡΚΚ που μάχονται για ανεξάρτητη πατρίδα από το 1980.
Τον περασμένο Οκτώβριο, μετά την αιματηρή βομβιστική επίθεση στην Άγκυρα, με τους 103 νεκρούς, η χειρότερη ως τότε στην ιστορία της χώρας, είχε αποδοθεί από την κυβέρνηση εσφαλμένα, σε ένα κοκτέιλ τζιχαντιστών και Κούρδων τρομοκρατών, κι ό,τι ήθελε να καταλάβει ο καθένας καταλάβαινε...
Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα-οπερέτα της περασμένης Παρασκευής, οι στρατιωτικοί, οι δικαστικοί, οι αστυνομικοί, οι πανεπιστημιακοί και οι άλλοι μη αρεστοί δημόσιοι υπάλληλοι που θεωρήθηκαν «Γκιουνελιστές», αποκαλούνται τρομοκράτες και εξοβελίστηκαν στο πυρ το εξώτερο…
Η κοινότητα γύρω από το όνομα αυτό -κάτι σαν Σέχτα- συσπειρώνει συντηρητικά μουσουλμανικά στοιχεία, πολλά από τα οποία θεωρούνται αξιοσέβαστα στην τουρκική κοινωνία. Κάποτε και ο Ερντογάν βρισκόταν ανάμεσά τους.
Ο εσωτερικός κύκλος των Γκιουλενιστών που αριθμεί εκατοντάδες χιλιάδες μέλη, βλέπει τον αυτοεξόριστο ιμάμη τους στις ΗΠΑ ως εκλεκτό –Μαχντί- την ισλαμική παραλλαγή του Μεσία. Και αυτό τους δένει πιο πολύ μεταξύ τους. Έχοντας δημιουργήσει σχολεία, αγαθοεργούς οργανισμούς και μη κυβερνητικές οργανώσεις σε πρώτη ματιά δεν προκαλούν παρά όσους βλέπουν ότι σιγά-σιγά απειλούν να θέσουν κάτω από ιδιόμορφες γραφειοκρατικές δομές, παράλληλη εξουσία.
Το παράδοξο, για όλους -πλην τους Τούρκους- ίσως είναι πως αντί να έχουν στην κυβέρνηση αυταρχικούς πραξικοπηματίες, διώκονται όσοι δεν θεωρούνται ότι ανήκουν στο κύκλο των πιστών στον απόλυτο κυρίαρχο σουλτάνο, ΡετζέπΤαγίπ Ερντογάν, ο οποίος κατηγορεί τον Φετουλά Γκιουλέν ότι κίνησε τα νήματα των πραξικοπηματιών από την Πενσυλβάνια των ΗΠΑ.
Κάτι που είναι πολύ δύσκολο να πιστέψουν στη Δύση, γνωρίζοντας το κυνήγι που κατά καιρούς είχε εξαπολύσει ο Ερντογάν, σε μη πειθήνια Μέσα ή σε Πανεπιστημιακούς δασκάλους. Οι περισσότεροι στη Δύση θεωρούν ότι το αποτυχόν πραξικόπημα διαδραμάτισε τον ρόλο που είχε παίξει για τον Χίτλερ η πυρκαγιά στο Ράιχσταγκ.
Για να πει στους οπαδούς του, σε ένα από τα μνημειώδη ξεσπάσματά του, πως «επρόκειτο για δώρο από τον Θεό για να ξεκαθαρίσει το στράτευμα και τη δημόσια ζωή από τα μέλη της συμμορίας τα οποία θα πληρώσουν ακριβό τίμημα για την προδοσία τους».
Δεδομένο είναι πως ο Ερντογάν διαθέτει μαζική λαϊκή υποστήριξη στην καρδιά της Ανατολίας, ιδιαίτερα ανάμεσα στους φανατικούς συντηρητικούς μουσουλμάνους. Από τους μιναρέδες των τζαμιών, σ΄ολόκληρη τη χώρα, όλη τη δύσκολη νύχτα του στρατιωτικού κινήματος, οι ιμάμηδες ανταποκρινόμενοι στην έκκληση του Ερντογάν, καλούσαν κι αυτοί τον λαό να βγει στους δρόμους.
Το κουρδικό αγκάθι στις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας
Όταν ο Μουσταφά Κεμάλ δημιούργησε το κράτος της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας, από τις στάχτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, για το καλό της εθνικής ενότητας και να αποτρέψει άλλες εδαφικές αποσχίσεις, τερμάτισε την χαλαρότητα του προηγούμενου καθεστώτος αναγνωρίζοντας μόνο την τουρκική εθνότητα.
Κάτι που ουδέποτε αποδέχτηκαν οι Κούρδοι, έχοντας υποσχέσεις από τις δυτικές δυνάμεις ότι θα τους αποδοθεί δική τους πατρίδα.
Η Τουρκία είναι πανίσχυρο κράτος. Με τον δεύτερο σε μέγεθος στρατό στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ. Αλλά πανίσχυρο κράτος ήταν και το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν, όπως και η Συρία των Άσαντ.
Ιδιαίτερη ανησυχία έχει προκαλέσει στην Άγκυρα, η δημιουργία «αυτόνομου Κουρδιστάν», στο Ιράκ, μετά την κατάληψη της χώρας από τους Αμερικάνους. Και στο ιρακινό χάος που ακολούθησε οι Κούρδοι έδειξαν αποφασιστικότητα και ήταν οι μόνοι που αντιστάθηκαν σθεναρά και ανταπεξήλθαν νικηφόρα στον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών του Χαλιφάτου.
Την ίδια ανησυχία έχει προκαλέσει και η ενίσχυση που δίνουν οι Aμερικάνοι στους Κούρδους της Συρίας, με την πρόφαση ότι πολεμούν τον ISIS. Κι οι Κούρδοι της Συρίας, με μεγάλες απώλειες, νίκησαν τους τζιχαντιστές στο Κομπανί – δίπλα στα τουρκικά σύνορα κι εδραίωσαν τη θέση τους.
Η αμερικανική θέση απέναντι στους Κούρδους είναι αμφιλεγόμενη. Ενώ στηρίζουν τους Κούρδους σε Ιράκ και Συρία εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν το τουρκικό ΡΚΚ τρομοκρατική οργάνωση (το ίδιο και η ΕΕ). Παρ΄όλο που συνεργάζεται με τους Σύρους Κούρδους ΡΥD στον πόλεμο εναντίον του ISIS.
Η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, στέκεται διστακτική απέναντι στους τζιχαντιστές του Χαλιφάτου, με πολλές κατηγορίες συνεργασίας να βγαίνουν κατά καιρούς στη δημοσιότητα. Είτε οικονομικής (λαθρεμπόριο πετρελαίου με ανάμειξη του υιού Ερντογάν) είτε ενίσχυσης με πολεμοφόδια (καταδίκη διευθυντικών στελεχών της «Τζουμχουριέτ» για την αποκάλυψη), είτε για νοσηλεία τραυματισμένων τζιχαντιστών σε τουρκικά νοσοκομεία.
Αντίθετα βρίσκεται σε έναν ατέρμονα και αιματηρό πόλεμο εναντίον των Κούρδων ανταρτών στα ΝΑ της χώρας κατηγορώντας τους Κούρδους της Συρίας ότι τους ενισχύουν.
Ο Λευκός Οίκος είχε λίγες επιλογές, όταν θυμήθηκε να ξεκινήσει τον πόλεμο εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Χαλιφάτου. Με τον Ερντογάν δισταχτικό να πολεμήσει τον ISIS έστειλαν αμερικανική βοήθεια στο PYD.
Ο φόβος του Ερντογάν και των εθνικιστών Τούρκων είναι η επίσημη ανακήρυξη κουρδικού κράτους, όπου γης.
Ανεξάρτητη κουρδική κρατική οντότητα στη Συρία, θα είναι πολύ πιο επικίνδυνη από εκείνη που έχει δημιουργηθεί στο Ιράκ, επειδή θα βρίσκεται στα τουρκικά σύνορα. Και θα κλιμακώσει τον τριακονταετή αγώνα των Κούρδων της Τουρκίας για ανεξαρτησία.
Κι οι Κούρδοι της Τουρκίας υπολογίζονται κάπου πλέον των 20 εκατομμυρίων χωρίς να είναι δυνατόν να προσδιορισθεί ακριβώς, επειδή απαγορεύεται στην Τουρκία η καταμέτρηση με προσδιορισμό εθνότητας.
Στα σχέδια που υπάρχουν για την τριχοτόμηση της Συρίας, περιλαμβάνεται και η ανεξαρτητοποίηση των Κούρδων με τη συμμετοχή τους σε χαλαρή ομοσπονδιακή δομή με το καθεστώς της Δαμασκού.
Στις «θεωρίες συνωμοσίας», θα μπορούσε στο σημείο αυτό να ενταχθεί και η προσπάθεια να γίνει απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού στην Τουρκία ο Ερντογάν. Κυρίως απέναντι στον εμφανιζόμενο ως κύριο αντίπαλό του τον ιμάμη Γκιουλέν, και του παρακράτους που καταγγέλλεται πως ήθελε να δημιουργήσει. Επειδή ο Ερντογάν δεν ήθελε να έχει «αμερικανικές επιρροές» μέσα στο κράτος του.
Οι καιροί έδειχναν πολύ δύσκολοι για τον Ερντογάν. Παρόλο που εδώ και καιρό με ντροπιαστικές δίκες, είχε φυλακίσει ή θέσει εκτός τους κυριότερους αντιπάλους, η κατάσταση στα ΝΑ με τον πόλεμο εναντίον του ΡΚΚ και η άσχημη τροπή της οικονομικής κατάστασης στη χώρα, δεν του άφηνε πολλά περιθώρια.
Έτσι εξηγείται πως λίγο πριν το προαναγγελθέν από τα αμερικανικά Μέσα πραξικόπημα στην Τουρκία, ο Ερντογάν είχε σπεύσει να επαναφέρει τις καλές σχέσεις Τουρκίας με τη Ρωσία και το Ισραήλ.
Επειδή ένας περιφερειακός ηγέτης (ρόλο που επιδιώκει για τον εαυτό του στην ευρύτερη περιοχή της Εγγύς και Μέσης Ανατολής) δεν μπορεί να είναι απομονωμένος.
Σταδιακά αποκαλύπτεται πως η τουρκική εσωτερική ασφάλεια η γνωστή ΜΙΤ, είχε προειδοποιήσει για το πραξικόπημα. Σταδιακά θα ξετυλιχθεί και το κουβάρι ώστε να δούμε, με τις δραματικές εξελίξεις στην περιοχή τι ακριβώς έχει συμβεί.
Είναι και οι αποκαλύψεις που κάνει το WikiLeaks, που απαγορεύθηκε αμέσως η δημοσιοποίησή τους στην Τουρκία.
Όταν μεταφρασθούν από την τουρκική τα 294.548 emails του Ερντογάν και του κόμματός του της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) ίσως να έχουμε περισσότερο φως και όχι εικασίες...