Στη διεθνή σκακιέρα οι συγκυρίες για κάθε χώρα δεν ακολουθούν απαραίτητα την εσωτερική κατάστασή της. Αυτό ισχύει κατεξοχήν στην παρούσα φάση για την Ελλάδα. Η αποτυχία του πραξικοπήματος στην Τουρκία και οι επιλογές της ηγεσίας του νεοοθωμανικού κατεστημένου εκεί κυριαρχούν στη διαμόρφωση των εξελίξεων όχι μόνο για τα δεδομένα στην ανατολική Μεσόγειο, αλλά και για το εύρος ή τις δυναμικές που αναπτύσσονται στην Ευρασία.
Ο τρόπος που χειρίζεται την εσωτερική πραγματικότητα ο Ερντογάν, μ' ένα πρωτοφανές «προγκρόμ», διαμορφώνει στην Τουρκία περιβάλλον υπέρβασης του κεμαλισμού και επείγουσας συγκροτήσεως του σουλτανάτου. Σε αντίθεση με όσα γίνονται παραδεκτά στην κυρίαρχη συζήτηση στη Δύση, ο Ερντογάν δεν πρέπει να θεωρείται παράφρων ή μεσσιανιστής με την πρωτογενή έννοια. Το ΑΚΡ στην Τουρκία επιχειρεί μια νέα δομή για την Οθωμανία. Ο Ταγίπ Ερντογάν με κάθε κόστος δοκιμάζει μια τεράστια πολιτικοδιπλωματική και γεωπολιτική στροφή για την Τουρκία.
Εγκαταλείπει τη Δύση -στην ευρωπαϊκή και τη νατοϊκή δομή της- και στρέφεται στην Ευρασία. Οχι ως επιπλέον μέλος ή «φτωχός συγγενής» στη διαδρομή Ρωσία - Κίνα, αλλά στη γεωπολιτική ενότητα της Ευρασίας, που παίζει σημαντικότατο ρόλο στη διεθνή τάξη ισχύος Κασπία - Μαύρη Θάλασσα. Αφού η νεοοθωμανική Τουρκία δοκίμασε τα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του λαού από το ΑΚΡ να ηγεμονεύσει επί των σουνιτών σε σύμπραξη με την Αδελφότητα των Μουσουλμάνων κυριαρχώντας στην Ισλαμική Διάσκεψη (τον ΟΗΕ της ενότητας των μουσουλμάνων) και απέτυχε, λόγω των πολέμων και των διασπάσεων στη Μεσοποταμία και στη συνέχεια του εγχειρήματος της Αραβικής Ανοιξης, τώρα πλέον αλλάζει προσανατολισμό.
Εγκαταλείπει το «σουνιτικό τόξο» της Μ. Ανατολής - Αφρικής, όπου η παρουσία της Δύσης είναι καθοριστική, και αναζητά, με την κυρίαρχη ηγεμονική μορφή του Ερντογάν επικεφαλής, τη θέση της στον άξονα της χριστιανικής (σλαβικής) Ρωσίας και του σιίτικου Ιράν των Περσών. Η σχέση ένταξης αυτής στην Ανατολή προϋποθέτει ένα «διαβατήριο» για την Τουρκία. Και αυτό, όσο και αν «ξενίζει» στην πρώτη προσέγγιση, δεν είναι η Κωνσταντινούπολη ή το «παράλιο μέτωπο» της Μ. Ασίας. Ο κεντρικός πυρήνας των Νεοοθωμανών επιλέγει την Ανατολία (με πρωτεύουσα την Αγκυρα) και αυτή είναι το «διαβατήριο» που πρέπει να κρατά για να έχει δεσπόζουσα θέση στη διαδρομή Μαύρη Θάλασσα - Κασπία, δηλαδή στον ενεργειακό «δρόμο του μεταξιού».
Το καθεστώς Ερντογάν, με αφορμή το εγχείρημα πραξικοπήματος του Ιουλίου, επιχειρεί έναν «αγώνα δρόμου» για να δομήσει μια επόμενη Τουρκία στη «στέπα», που είναι ο φυσικός της χώρος, και όχι στη θάλασσα, που είναι το ανέφικτο όνειρό της. Οι Τούρκοι δεν είναι Ελληνες και δεν θα γίνουν τέτοιοι όσα εδάφη του Ελληνισμού και αν καταλάβουν.
Απέναντι στην πραγματικότητα αυτή που διαμορφώνεται, η Ελλάδα, παρά τη δομική χρεοκοπία της και τη μη αρμοδιότητα διακυβέρνησης του εγχώριου πολιτικού, οικονομικού - τραπεζικού και επιχειρηματικού κατεστημένου της -ο ρόλος τους ήδη έχει περιοριστεί σε αυτόν «διαχειριστή πολυκατοικίας»-, θα πρέπει να συνδράμει σε ένα ρουά ματ στην ανατολική Μεσόγειο: Να ανακοινώσει κοινή ΑΟΖ με την Αίγυπτο, την Κύπρο και τον Λίβανο, και να επεκταθεί σε όλα τα επίπεδα -συμπεριλαμβανομένου του στρατιωτικού, με πρόνοια τύπου άρθρου 5 του ΝΑΤΟ- η «πενταμερής (εγκάρδια) συμμαχία» Ελλάδας, Κύπρου, Αιγύπτου, Ισραήλ, Ιορδανίας, χωρίς «τρίγωνα» και χωρίς την «παγίδα» της Παλαιστίνης («πράσινη» διεθνής επιχειρηματική ζώνη τύπου Σιγκαπούρης στο μέλλον) σε αυτήν.
Με τον τρόπο αυτόν η Τουρκία, που στην παρούσα φάση έχει αποδιοργανώσει τον στρατό της, είτε θα αποδεχθεί τη «νέα τάξη» στην ανατολική Μεσόγειο είτε θα εμπλακεί σε μια θερμή σύγκρουση, που θα τη διαλύσει οριστικά. Ο Ερντογάν και οι Νεοοθωμανοί στην παρούσα φάση έχουν πιθανότητες, ακόμη και αν χάσουν το Βυζάντιο (από την Καππαδοκία ως την Αττάλεια) την επόμενη πενταετία, να διατηρήσουν την ενότητα της Ανατολίας. Στην αντίθετη περίπτωση, το χάος μπορεί να απορυθμίσει ολοσχερώς την τουρκική οντότητα άμεσα.
Μενέλαος Τασιόπουλος