ΑΝΤΡΙΑΝΑ ΒΑΣΙΛΑ
Κουτσουρεμένη στο 50% από 80% της εικαζόμενης σύνταξης σήμερα θα βγαίνει και η προσωρινή σύνταξη από εδώ και στο εξής, με ειδικούς όρους και προϋποθέσεις, όπως αποσαφηνίζει εγκύκλιος του ΟΑΕΕ.
Εκτιμάται ότι οι προσωρινές συντάξεις θα είναι μειωμένες κατά 20% με 38%, ενώ ανώτατο όριο για την καταβαλλόμενη προσωρινή σύνταξη είναι τα 768 ευρώ.
Δικαιούχοι της προσωρινής σύνταξης είναι:
οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που υποβάλουν αίτημα απονομής σύνταξης γήρατος,
οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που υποβάλουν αίτημα απονομής σύνταξης αναπηρίας,
τα μέλη οικογένειας που υποβάλλουν αίτημα απονομής σύνταξης θανάτου ασφαλισμένου (ή συνταξιούχου που λαμβάνει προσωρινή σύνταξη βάσει του νόμου αυτού).
Όλοι οι παραπάνω δικαιούνται προσωρινή σύνταξη, εφόσον πληρούνται οι κατά περίπτωση νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (π.χ., όρια ηλικίας, απαιτούμενες κατά περίπτωση χρονικές προϋποθέσεις, ποσοστό αναπηρίας).
Ειδικότερα η προθεσμία έκδοσης απόφασης προσωρινής συνταξιοδότησης εκδίδεται εντός χρονικού διαστήματος δύο μηνών από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
Παράδειγμα πλήρους προσωρινής σύνταξης λόγω γήρατος
Έστω ότι ασφαλισμένος του ΟΑΕΕ διέκοψε την ασφάλιση στον φορέα τον Μάρτιο του 2013 και υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης τον Ιούλιο του 2016, με θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Για τον υπολογισμό της προσωρινής του σύνταξης (εύρεση μέσου μηνιαίου εισοδήματος) λαμβάνονται υπόψη οι ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν ή έπρεπε να καταβληθούν από τον Μάρτιο του 2012 έως και τον Φεβρουάριο του 2013. Συγκεκριμένα, για το διάστημα από 1/3/2012 ώς 28/2/2013 (12 μήνες) καταβλήθηκαν εισφορές στην Π06.
Ο κλάδος σύνταξης της Π06 είναι 315,59 ευρώ. Επομένως, 315,59 Χ 12 = 3.787,08 ευρώ. Εν συνεχεία, 3.787,08 : 20% : 12 = 1.577,95 ευρώ. Τα 1.577, 95 ευρώ αποτελούν το μέσο μηνιαίο εισόδημα. Εν συνεχεία, 1.577,95 Χ 50% = 788,97 ευρώ.
Επειδή όμως το ποσό αυτό υπερβαίνει το όριο των 768,00 ευρώ, που, όπως αναλύεται στην ενότητα ΣΤ, είναι το ανώτατο όριο προσωρινής σύνταξης, χορηγείται προσωρινή σύνταξη 768,00 ευρώ.
Προσωρινή σύνταξη γήρατος μειωμένη (παρ. 3, άρθρ. 29)
Το ποσό της προσωρινής σύνταξης μειώνεται κατά ποσοστό 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας που προβλέπεται για την πλήρη σύνταξη. Για τον ΟΑΕΕ αφορά τους νέους ασφαλισμένους με ανώτατη μείωση 60/200.
Προσωρινή σύνταξη λόγω αναπηρίας (παρ. 4, άρθρ. 29)
Στις περιπτώσεις αιτήσεων για συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας, το ποσό της προσωρινής σύνταξης διαμορφώνεται κατ’ αντιστοιχία με τα ποσοστά της παραγράφου 2 του άρθρου 27 του νόμου. Επομένως:
α. Σε συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω, δεδομένου ότι πρόκειται να λάβουν το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης, θα χορηγείται πλήρες το ποσό της προσωρινής, που θα υπολογιστεί (άρθρ. 27 παρ.2 και άρθρ. 7 παρ. 4 του ν. 4387/2016).
β. Σε συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας από 67% έως 79,99%, δεδομένου ότι πρόκειται να λάβουν το 75% της εθνικής σύνταξης, αντίστοιχα θα χορηγείται το 75% της προσωρινής σύνταξης που προκύπτει σύμφωνα με τα ανωτέρω.
γ. Σε συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας από 50% έως και 66,99%, δεδομένου ότι πρόκειται να λάβουν το 50% της εθνικής σύνταξης, αντίστοιχα θα χορηγείται το 50% της προσωρινής σύνταξης που προκύπτει σύμφωνα με τα ανωτέρω.
Προσωρινή σύνταξη λόγω θανάτου (παρ. 4, άρθρ. 29)
Η προσωρινή σύνταξη, όπως διαμορφώνεται με τις παραπάνω διατάξεις, χορηγείται σε ποσοστό 50%.
Το ποσοστό αυτό (το 50% δηλαδή) επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων μελών σύμφωνα με τα ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης. Τα ποσοστά αυτά των δικαιοδόχων μελών διαφοροποιούνται από τα ισχύοντα ώς σήμερα, σύμφωνα με το άρθρ. 12 ν. 4387/2016, και θα ακολουθήσει σχετική εγκύκλιος μετά την ερμηνευτική οδηγία του υπουργείου.
Ωστόσο, για τις ανάγκες της χορήγησης προσωρινής σύνταξης, στο τέλος της εγκυκλίου αυτής επισυνάπτονται πίνακες ποσών προσωρινής σύνταξης λόγω γήρατος και αναπηρίας και ποσοστά επιμερισμού προσωρινής σύνταξης σε περίπτωση συνταξιοδότησης λόγω θανάτου. Η προσωρινή σύνταξη γήρατος, αναπηρίας και θανάτου υπόκειται στις νόμιμες κρατήσεις, όπως η οριστική σύνταξη.
Διαδικασία – δικαιολογητικά
Κατά την υποβολή του συνταξιοδοτικού αιτήματος ο αιτών θα ενημερώνεται για τη δυνατότητα χορήγησης προσωρινής σύνταξης και θα συνυποβάλλει υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 ως συνημμένο υπόδειγμα (π.χ., ενδεικτικά: χρόνος ασφάλισης, μη ύπαρξη οφειλής που υπερβαίνει το προβλεπόμενο από το άρθρο 43 του ν. 3996/2011 ανώτατο όριο, τη λήψη ή μη άλλης οριστικής ή προσωρινής σύνταξης για την ίδια αιτία, τυχόν ανάληψη ή συνέχιση επαγγελματικής δραστηριότητας, καθώς αποτελεί λόγο μη λήψης προσωρινής σύνταξης, όπως θα αναλυθεί παρακάτω).
Επιπλέον, οι ασφαλισμένοι με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης οφείλουν, πέραν των ανωτέρω, στην υπεύθυνη δήλωση να προσδιορίζουν τα ταμεία στα οποία έχουν διαδοχικό χρόνο ασφάλισης, τυχόν χρόνο παράλληλης ασφάλισης, το ταμείο στο οποίο έχουν τυχόν οφειλές, καθώς και το ύψος αυτών (σχετικές οι αρ. 25/2014 και 23/2015 εγκύκλιοι του Οργανισμού).
Στο σημείο αυτό επισημαίνεται ότι ο χρόνος ασφάλισης σε άλλους φορείς βεβαιώνεται από την υπεύθυνη δήλωση του ασφαλισμένου και δεν απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης των αντίστοιχων φορέων.
Επίσης, η χορήγηση προσωρινής σύνταξης δεν απαιτεί την προηγούμενη έκδοση πιστοποιητικού χρόνου ασφάλισης.
Διαδικασία με διαδοχική ασφάλιση (παρ. 6, άρθρ. 29)
Η διαδικασία προσωρινής σύνταξης με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης στους εντασσόμενους στον ΕΦΚΑ είναι η εξής:
α. Για αιτήσεις μέχρι 31/12/2016 ο έλεγχος, επεξεργασία και απονομή προσωρινής σύνταξης πραγματοποιείται από τον τελευταίο φορέα στον οποίο υπάγεται ο ασφαλισμένος κατά την τελευταία χρονική περίοδο πριν από την αίτηση του.
β. Για αιτήσεις από 1/1/2017 και εντεύθεν ο έλεγχος, επεξεργασία και απονομή προσωρινής σύνταξης πραγματοποιείται από τον ΕΦΚΑ, σύμφωνα με τη νομοθεσία του εντασσόμενου φορέα της τελευταίας απασχόλησης πριν από την αίτηση του ασφαλισμένου.
Προκειμένου να δικαιωθεί ασφαλισμένος με διαδοχικό χρόνο προσωρινής σύνταξης από τον τελευταίο φορέα ώς 31/12/2016 ή από τον ΕΦΚΑ από 1/1/2017, πρέπει να διαπιστωθεί ότι από τον συνολικό χρόνο ασφάλισης του αιτούντος πληρούνται οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, σύμφωνα με τη νομοθεσία του τελευταίου φορέα, έως 31/12/2016, ακόμη και αν δεν καθίσταται αυτός τελικώς απονέμων της οριστικής σύνταξης ή του ΕΦΚΑ από 1/1/2017, ακόμη κι αν ο ενδιαφερόμενος δεν συνταξιοδοτηθεί με τη νομοθεσία του τελευταίου εντασσόμενου φορέα.
Στην περίπτωση που για τον υπολογισμό του ποσού της προσωρινής σύνταξης στον διαδοχικά ασφαλισμένο ο απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης της παρ. 1 του παρόντος άρθρου δεν επαρκεί (12μηνο), λόγω αλλαγής επαγγελματικής δραστηριότητας του ασφαλισμένου, λαμβάνεται υπόψη και ο διαδοχικά διανυθείς χρόνος ασφάλισης και καταβάλλεται ποσό προσωρινής σύνταξης, όπως προβλέπεται στο παρόν άρθρο. Συγκεκριμένα, στην περίπτωση που κατά τη διάρκεια του εν λόγω δωδεκαμήνου ο ασφαλισμένος είχε διαδοχικά την ιδιότητα μισθωτού και αυτοαπασχολουμένου, το ύψος της προσωρινής σύνταξης θα αποτελείται από το άθροισμα των ποσών που προκύπτουν από τους δύο τρόπους υπολογισμού των παρ.1α και 1β του παρόντος, ανάλογα με τους μήνες που διένυσε ο ασφαλισμένος στην κάθε απασχόληση.
Παράδειγμα υπολογισμού με διαδοχικό χρόνο ασφάλισης
Μισθωτός 5 μήνες με μηνιαίες αποδοχές 900 ευρώ και αυτοαπασχολούμενος 7 μήνες με μέσο μηνιαίο εισόδημα 800 ευρώ. Ο υπολογισμός γίνεται ως εξής:
900 ευρώ Χ 50% = 450 ευρώ Χ 5 μήνες = 2.250 ευρώ / 12 = 187,50 ευρώ.
800 ευρώ Χ 50% = 400 ευρώ Χ 7 μήνες = 2.800 ευρώ / 12 = 233,33 ευρώ.
Σύνολο: 420,83 ευρώ.
Σημειώνεται ότι οι δώδεκα μήνες που απαιτούνται για τον υπολογισμό του ποσού της προσωρινής σύνταξης, σύμφωνα με τα ανωτέρω, αναφέρονται σε μήνες ασφάλισης που προηγούνται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης όποτε και αν αυτοί συμπληρώνονται ή τη διακοπή του επαγγέλματος, αν αυτή έχει προηγηθεί της αίτησης. Η παρούσα παράγραφος ισχύει και στις περιπτώσεις διαδοχικά ασφαλισμένων που έχουν οφειλή μέχρι του ποσού που προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις.
Κατώτατο - ανώτατο όριο ποσού προσωρινής σύνταξης (παρ. 2, άρθρ. 29)
Η διάταξη ορίζει ρητά ότι η προσωρινή σύνταξη που θα καταβληθεί σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί στην εθνική σύνταξη, που αντιστοιχεί σε είκοσι (20) έτη ασφάλισης, ούτε και να υπερβαίνει το ποσό που αντιστοιχεί στο διπλάσιο αυτής, στο ύψος που διαμορφώνεται κάθε φορά.
Συγκεκριμένα, όπως ορίζεται στην παράγραφο 6 του άρθρου 7 του ν. 4387/2016, η εθνική σύνταξη διαμορφώνεται στο ποσό των 384,00 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης και ως εκ τούτου η καταβαλλόμενη προσωρινή σύνταξη θα κυμαίνεται από 384,00 έως 768,00 ευρώ. Διευκρινίζεται ότι το ώς άνω ανώτατο και κατώτατο όριο προσωρινής σύνταξης αφορά περιπτώσεις πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος ή αναπηρίας. Επομένως:
Σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, τα ποσά των 384,00 ευρώ και 768,00 ευρώ μειώνονται κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Για παράδειγμα, εάν υπολείπονται 60 μήνες, η μείωση ανέρχεται σε 60/200 και τα ανωτέρω ποσά διαμορφώνονται σε 268,80 ευρώ και 537,60 ευρώ αντίστοιχα.
Σε περίπτωση μειωμένης σύνταξης λόγω αναπηρίας, για παράδειγμα με βαθμό αναπηρίας 70%, το κατώτατο και ανώτατο όριο προσωρινής σύνταξης διαμορφώνεται σε 288,00 ευρώ και 576,00 ευρώ αντίστοιχα.
Ομοίως, στις περιπτώσεις υποβολής αίτησης για συνταξιοδότηση λόγω θανάτου, όπου η προσωρινή σύνταξη καθορίζεται στο ποσοστό 50% της προκύπτουσας προσωρινής σύνταξης, το κατώτατο και ανώτατο όριο της προσωρινής σύνταξης διαμορφώνεται σε 192,00 ευρώ και 384,00 ευρώ αντίστοιχα.
Συμψηφισμός ποσού προσωρινής με ποσό οριστικής (παρ. 5, άρθρ. 29)
Η προσωρινή σύνταξη χορηγείται από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, εκτός αν ο αιτών δηλώσει ότι δεν επιθυμεί την καταβολή προσωρινής σύνταξης. Μετά την έκδοση της οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης τα καταβληθέντα ποσά προσωρινής σύνταξης συμψηφίζονται με τις διαφορές που τυχόν προκύπτουν βάσει του ποσού σύνταξης που θα διαμορφωθεί στην απόφαση οριστικής σύνταξης.
Σε περίπτωση που μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών προς έκδοση οριστικής σύνταξης διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, τα ποσά προσωρινής σύνταξης που εισπράχθηκαν αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, χωρίς προσαύξηση σε περίπτωση που δεν προκύπτει υπαιτιότητα του ασφαλισμένου και εντόκως με επιτόκιο 3% σε περίπτωση που προκύπτει υπαιτιότητά του, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 103 του ν. 4387/2016, σε συνδυασμό με το άρθρο 95 παρ. 2 του ανωτέρω νόμου.
Η συγκεκριμένη διάταξη δεν έχει εφαρμογή και δεν απονέμεται προσωρινή σύνταξη όταν με υπεύθυνη δήλωσή του ο ασφαλισμένος ή τα μέλη οικογένειας δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν την έκδοση προσωρινής σύνταξης. Γι’ αυτό οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να ενημερώνονται ότι υπάρχει η δυνατότητα χορήγησης προσωρινής σύνταξης και εφόσον δεν επιθυμούν την έκδοση σχετικής απόφασης, θα πρέπει να το δηλώνουν απαραιτήτως με υπεύθυνη δήλωση κατά την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης.
ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ