Οι αξιωματούχοι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου απετυχαν να προβλεψουν την ελληνικη κριση στο πραγματικό μεγεθος της, τους μήνες πριν από τον Μάιο του 2010, με αποτέλεσμα να γίνουν σοβαρότατα λάθη και «παρανομίες», και να παραβιαστεί και αυτό το καταστατικό του ΔΝΤ με αφανείς και περίεργες διαδικασίες, για να ενταχθεί η Ελλάδα στον σκληρό μηχανισμό του Ταμείου και των Ευρωπαίων.
Η έκθεση του του Ανεξάρτητου Γραφείου Αξιολόγησης (Independent Evaluation Office-IEO), είναι μία ισχυρότατη απόδειξη πως η χώρα μας οδηγήθηκε στο Μνημόνιο, αντί να ενεργοποιηθούν άλλες διεργασίες που θα έσωζαν την οικονομία και θα τερμάτιζαν μία οικονομική κρίση που διαρκεί μέχρι σήμερα. Συνοδεύεται από 14 άλλα κείμενα, τα οποία ρίχνουν φως στην ελληνική οικονομική τραγωδία. Είναι ξεκάθαρο ότι για την κατάσταση της οικονομίας φέρουν βαρύτατες ευθύνες οι Ελληνες πολιτικοί. Στη συνέχεια την αποτελείωσαν τα άθλια Προγράμματα των δανειστών.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι πριν ακομη αποφασιστει επίσημα η συμμετοχη του Ταμείου στο λεγόμενο Ελληνικό Πρόγραμμα, οι αξιωματούχοι του ειχαν καταληξει στο πολύ ορθό συμπέρασμα οτι το ελληνικό χρέος δεν ήταν βιωσιμο. Αναφέρουν ακόμα ότι «διέγνωσαν» τη μεγαλη πιθανοτητα να μην είναι βιώσιμο ακομη και αν η τοτε κυβέρνηση εφαρμοζε κατα γραμμα το προγραμμα, το οποίο βεβαίως τότε χαρακτηρίστηκε «ελαφρύ».
Σημειώνεται ότι οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ δέχθηκαν ασφυκτικη πιεση Από τους Ευρωπαίους εταίρους της Ελλάδας, οι οποίοι είχαν αποφασισει οτι δεν θα προχωρουσαν σε αναδιαρθρωση του χρεους. Σημειώνουμε ότι με τη θέση αυτή ταυτίστηκε και η τότε ελληνική κυβέρνηση του κ. Γεωργίου Παπανδρέου, η οποία δεν ζήτησε -ως όφειλε- την αναδιάρθρωση του χρέους.
Μετά τα παραπάνω, το Ταμειο, του οποίου ηγείτο ο Ντομινικ Στρος Καν, αποφάσισε επιλέγοντας αδιαφανείς διαδικασίες να τροποιποιήσει το δευτερο απο τα τέσσερα κριτήρια που προεβλεπαν την δυνατοτητα παροχης ειδικης χρηματοδοτησης.
Οι συντάκτες της εκθεσης γράφουν ότι η διαδικασια τροποιησης των κανονισμων του ΔΝΤ παρεκλινε σημαντικα απο τις συνηθεις πρακτικες του Διεθνούς Οργανισμου. Για να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους, επρόκειτο περί μίας απάτης για να παραβιαστεί το Καταστατικό και να δοθούν τα δανεικά στην Ελλάδα. Στην επίμαχη συνεδρίαση παραβρέθηκε και ο νομικός σύμβουλος του Ταμείου που φαίνεται να «μαγείρεψε» την απάτη, εκτελώντας βεβαίως εντολές. Απουσίασε ο Στρος Καν, ενώ πρόηδρευσε ο τότε αντιπρόεδρος Τζον Λίπσκι.
Σύμφωνα με την έκθεση, μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ΔΝΤ ανέφεραν στους ερευνητές του IEO ότι η τροποποίηση αυτή ηταν κρυμμενη μεσα σε μια προταση για να μην γινει ευκολα αντιληπτη. Διαβάζοντας ο αναγνώστης την έκθεση εύκολα αντιλαμβάνεται ότι η γενική διεύθυνση του Ταμείου και τα στελέχη που γνώριζαν δεν ενημερωσαν με επάρκεια τα μέλη του Δ.Σ. για τους πραγματικους κινδυνους που θα προεκυπταν απο την απουσία του βασικού στοιχείου των προγραμμάτων, που είναι η βιωσιμτητα του χρέους. Σε αυτό το πλαισιο -και με την λογικη οτι ο μονος τροπος για να τετραγωνιστη ο κυκλος ηταν η ειδικη χρηματοδοτηση- εγκριθηκε η συμμετοχη του ΔΝΤ στο Ελληνικό Πρόγραμμα, με ποσό μεγαλυτερο που εχει δοθει ποτε σε χωρα σε σχεση παντα με το ποσοστο συμμετοχης του στο Ταμειο. Ηταν τοτε, που οπως αναφερεται χαρακτηριστικα στην έκθεση, το τραίνο της αναδιάρθρωσης είχε ηδη αναχωρησει.
Σημειώνουμε ότι το παιγνίδι για την Ελλάδα χάθηκε από τη στιγμή που το Ταμείο δέχθηκε να καλύψει τους Ευρωπαίους στο θέμα της αναδιάρθρωσης και ο κ. Παπανδρέου σιώπησε φοβούμενος τους Γερμανούς της κ. Μέρκελ και τους Γάλλους του κ. Σαρκοζί.
Το Ανεξάρτητο Γραφείο Αξιολόγησης και μέσω αυτού το ΔΝΤ, καταγράφει για πρώτη φορά λεπτομέρειες των όσων συνέβησαν τους πρώτους μήνες του 2010 όταν η Ελλάδα όδευε (υποτίθεται) στην χρεοκοπία, και προς το Μνημόνιο. Επίσης καταγράφονται και δημοσιοποιούνται τα λαθη που έγιναν για την αντιμετωπιση της ελληνικης κρισης χρέους το 2010, και από τα οποία φαίνονται οι λάθος εκτιμησεις, προβλεψεις, και υποθεσεις. Γίνονται αναφορά στις αδικαιολόγητες υποχωρησεις που έγιναν εναντι των Ευρωπαιων ειδικά σε σχεση με την αναδιάρθρωση του χρεους που τελικά οδηγησαν την ελληνικη οικονομια σε συρρικνωση μεγαλυτερη απ’ ότι μπορουσε κανεις να φανταστει. ‘
Ηταν μία σειρά ηθελημένων λαθών και παραλείψεων, που αποδείχθηκε ότι δεν στόχευαν στη σωτηρία της ελληνικής οικονομίας, αλλά του δημιουργήματος της Ευρωζώνης, που στην ουσία προκάλεσε και τα προβλήματα.
Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστιν Λαγκαρντ, που τότε ήταν η υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, ουσιαστικά παραδεχεται οτι η συμμετοχή του ΔΝΤ στα προγράμματα της Ευρωζώνης είχε περιορισμένη επιτυχία. Επισης παραδεχεται ξακάθαρα οτι η συμμετοχη του Ταμειου στο Ελληνικο Προγραμμα βοηθησε στην αποτροπη διαχυσης της κρισης σε άλλες χώρες της ζώνης του Ευρώ, και επίσης δέχεται ότι κερδήθηκε χρόνος για να δημιουργηθούν οι μηχανισμοι προστασίας της Ευρωζωνης και το θεσμικο πλασιο αντιμετωπισης τετοιων καταστασεων. Με λίγα λόγια, όλα αυτά έγιναν στην πλάτη της Ελλάδας και του ελληνικού με την ανοχή των ελληνικών κυβερνήσεων.
Παραδέχεται επίσης ότι η Ελλαδα ηταν ειδικη περιπτωση, σημειώνει οτι οι αρχικοί στόχοι αναφορικά με την αναπτυξη και την «ιδιοκτησια» του προγραμματος, αποδείχθηκαν υπερβολικά αισιόδοξοι, και τονίζει οτι το Προγραμμα χαρακτηριστηκε από πολλαπλές πολιτικές κρίσεις, απο παρεμβασεις οργανωμένων συμφέροντων και από σοβαρότατα προβλήματα εφαρμογής. Επιρρίπτει, δηλαδή, τις μεγαλύτερες ευθύνες στις ελληνικές κυβερνήσεις, τα συνδικάτα, αλλά και σε επιχειρηματικά συμφέροντα.
Ολα αυτά, τονίζεται, σε συνδυασμό με την τεραστια κριση εμπιστοσυνης και τα συνεχη σεναρια Grexit, τελικά οδήγησαν σε συρρίκνωση της οικονομίας πολύ βαθύτερη από την αναμενόμενη.
Η κ. Λαγκάρντ αναφέρει ότι το ΔΝΤ εχει κανει πολλαπλες εσωτερικες αξιολογησεις και εχει πια προσαρμοσει τα προγραμματα του αναλογως. Αναφέρει την αλλαγη των δημοσιονομικων πολλαπλασιαστων. Επίσης σημειώνει ότι το Ταμείο αντιμετωπιζει με μεγαλυτερο ρεαλισμο την δυνατοτητα και τον ρυθμό των διαρθρωτικων αλλαγων.
Με βάση την έκθεση του ΙΕΟ, τις δηλώσεις της κ. Λαγκάρντ, και τα 14 συνοδευτικά κείμενα, τα συμπεράσματα είναι τα εξής:
Υπερεκτιμήθηκε η δυνατότητα της Ελλάδος να προχωρήσει σε σκληρη δημοσιονομική προσαρμογή, την οποία οι συντάκτες της έκθεσης χαρακτηρίζουν ασυνήθιστη, σε τοσο μικρο χρονικό διάστημα.
Η υπόθεση που έκαναν τα στελέχη του Ταμείου ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να επιστρέψει στις αγορές στα μέσα του 2012 αποδείχθηκε λανθασμένη. Σημειώνεται ότι υποτιμήθηκαν οι βαρύτατες συνέπειες της εσωτερικής υποτίμησης, αποδείχθηκε εκτός πραγματικότητας ο στόχος για την αποδοτικότητα των ιδιωτικοποίησεων, ενώ και η προσαρμογή δεν κατανεμήθηκε ισομερώς και δίκαια σε όλα τα στρώματα της κοινωνίας.
Τα στελέχη του ΔΝΤ παραδέχονται εκ των υστέρων ότι αν οι υποθέσεις τότε ήταν πιο ρεαλιστικές μπορεί να είχαν γίνει χειρότερες οι προβλεψεις για το χρέος αλλά θα είχε ανοίξει ο δρόμος για την παροχή εναλλακτικών λύσεων.
Οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν οτι το πρόγραμμα από την αρχή ειχε τεράστιο ρίσκο, η πρόκληση ηταν τιτάνια και η απόφαση για συμμετοχή στο Ελληνικό Πρόγραμμα ήταν για ΔΝΤ μια περιπέτεια δίχως προηγούμενο. Από την αρχή εσωτερικα εγγραφα του Ταμείου αποκαλύπτουν οτι το Πρόγραμμα ήταν εύθραυστο και περιορισμένες οι πιθανότητες επιτυχίας. Παρ’ όλα αυτά στο ΔΝΤ προχώρησαν σε τροποποίηση του προγράμματος 18 μήνες από την έναρξη του και όχι από την πρώτη στιγμή όταν αντιλήφθηκαν ότι δεν οδηγεί πουθενά.
Ένα άλλο συμπέρασμα είναι ότι το μεγεθος της δημοσιονομικης προσαρμογης που απαιτηθηκε απο την Ελλαδα χαρακτηριζεται πρωτοφανες για τα διεθνή αλλά και για όλα τα ιστορικά δεδομένα. H αθροιστική ύφεση που καταγραφηκε στην Ελλάδα ηταν πρωτοφανής για τις χώρες στις οποιες εχει δανεισει το ΔΝΤ αλλα και οι λαθος εκτιμησεις για την αναπτυξη ηταν υπερβολικα μεγαλες.