Μπορούμε να διακρίνουμε την ανθρώπινη πορεία σε δύο στάδια. Το αρχικό στάδιο που ανυψώνει τον άνθρωπο και τον απομακρύνει από το προηγούμενο της απλής ζωικής του υπόστασης, η ζωηρή λάμψη της συνείδησής του. Με πάσης μορφής δράσης σ' όλα τα πεδία που εκδηλώθηκε, αναπτύχθηκε, κληρονομήθηκε και υπενθυμίζεται σαν παράδοση, με τα μνημεία του λόγου, της τέχνης και των λοιπών δημιουργιών.
Παρουσιάστηκε ξαφνικά,χωρίς να ξέρουμε από που και πως, όπως λέγει η Αντιγόνη, απαντώντας στον Κρέοντα, στο ομώνυμο έργο του Σοφοκλέους "ου γαρ τι νυν γε καχθές, αλλά αείποτε ζη ταύτα, κουδείς οίδεν εξ όπου φάνη". Ολοι οι πολιτισμοί έχουν ένα κοινό γνώρισμα: Την αποκάλυψη των εννοιών του καλού, του αγαθού, του ωραίου. Οι πολιτισμοί αυτοί είχαν στην αρχή μεγάλη εξάρτηση και επήρεια από τις έξω από τον άνθρωπο δρώσες φυσικές δυνάμεις.
Στο δεύτερο στάδιο, που τις αρχές του τις τοποθετούμε στη σύγχρονη τελευταία περίοδο, ο πολιτισμός έχει περιορισμένη εξάρτηση, αν δεν έχει ήδη αυτή καταργηθεί. Και δημιουργείται μια καινούργια συνείδηση, λυτρωμένη από την πίεση των φυσικών δυνάμεων. Οι εποχές αυτές δημιουργούν δύο διαφορετικούς τύπους ανθρώπου, δύο διαφορετικούς πολιτισμούς.
Στο πρώτο στάδιο, καταυγάζεται η ψυχή του ανθρώπου μέσα στα σκοτάδια της ζωής των σπηλαίων, τη νύχτα που ανασταίνεται η ψυχή του μετουσιωμένη σε μια περίεργη υπόσταση. Ανάλαφρη και επικίνδυνη, αρνούμενη να υπηρετήσει την κληρονομιά του ανόργανου, ελκυόμενη από το φως που νομίζεις ότι γεννιέται από τα σπλάχνα του κόσμου.
Στη συνέχεια της κοσμικής δημιουργίας, που προ λίγου είχε αναμείξει τον άνθρακα, το άζωτο, το οξυγόνο,το νερό, για να δημιουργήσει με τη βοήθεια των υπερωδιωδών ακτίνων, μέσα στα τέλματα της γήινης υγρασίας, τη ζωή και τα ζωικά φαινόμενα, γεννήθηκε και ολοκληρώθηκε η ανθρώπινη συνείδηση.
Οπως γεννήθηκαν και ολοκληρώθηκαν τα φυσικά στον κόσμο. Η συνείδηση του ανθρώπου σαν τη ζωή είναι πολύπλοκο γέννημα, δεμένη με χίλιους κόμβους, που φέρνει όπως η ζωή, το μυστήριο της δημιουργίας. Προηγήθηκε η δημιουργία της ζωής που την ομορφαίνει η παρουσία του ανθρώπου με το λόγο, την αυθόρμητη έκφραση των μύχιων προθέσεων και ελπίδων, που προκαλούν πλημμύρες αισθημάτων μιας αδιανόητης ευφροσύνης, που έρχεται από τον ουρανό και το Σύμπαν.
Στην παγωμένη πια κατάσταση της συνείδησής μας ερευνούμε να αποκαλύψουμε το μηχανισμό της λειτουργίας της. Είναι η ίδια προσπάθεια που έκανε ο άνθρωπος και κάνει για να εξηγήσει το φαινόμενο της ζωής. Οι σκέψεις όλων των σοφών δεν πρέπει να βρίσκονται μακριά από την αλήθεια.
Δεν την αποδεικνύουν όμως και έμεινε πάντα σαν ένα ερωτηματικό, σαν αμφιβολία, όπως θα μείνει και οποιαδήποτε θεωρία της φιλοσοφίας της γνώσης, που αποτελεί το μοναδικό περιεχόμενό της, θεμελιώνοντας τις σκέψεις τους στις σχέσεις Είναι και Οντος, απ' όπου παίρνει και τη σφραγίδα της πίστης και των λοιπών συνεπειών των γνώσεων τούτων...