Tο 'χει η κούτρα μου να ακολουθώ εντελώς διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη των πολλών. Οταν τον Δεκαπενταύγουστο όλος ο κόσμος πήγαινε προς τα νησιά εγώ τραβούσα οδικώς προς την Πόλη, εκεί που φέτος φοβήθηκαν να πάνε οι πολλοί λόγω των τελευταίων γεγονότων και της πολιτικής αστάθειας στη γείτονα χώρα. Από την πρώτη στιγμή που φτάνεις στην Κωνσταντινούπολη, στα ξενοδοχεία και τα κλασικά τουριστικά στέκια -Αγια-Σοφιά, Τοπ Καπί, Ντολμά Μπαξέ, Ιστικλάλ, Πύργος του Γαλατά- ψάχνεις με το κιάλι να βρεις κάνα Δυτικό. Μόνο μαντίλες και Αραβες συναντάς... Οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι έχουν εξαφανιστεί...
Η απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου προκαλεί ριζικές αλλαγές στον τουρκικό κρατικό μηχανισμό:
• Οι υπουργοί Δικαιοσύνης, Εσωτερικών, Εξωτερικών και αντιπρόεδροι της κυβερνήσεως καθίστανται μέλη του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου.
• Οι κλάδοι των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων υπάγονται στον πρωθυπουργό υπό τον υπουργό Αμυνας.
• Συγκροτείται Πανεπιστήμιο Εθνικής Αμυνας, στο οποίο θα υπάγονται υπό νέα δομή οι στρατιωτικές σχολές. Καταργείται η κατηγορία του επιτελούς και της αρχαιότητας, αφού όλοι όσοι θα εξέρχονται θα είναι πτυχιούχοι Πανεπιστημίου. Στη συνέχεια αντί για τις Ακαδημίες πολέμου θα υπάρχει το μεταπτυχιακό σε επίπεδο πανεπιστημιακό.
• Για πρώτη φορά προήχθησαν σε ανωτάτους Αξιωματικούς, Συνταγματάρχες που προέρχονταν από την κατηγορία των Υπαξιωματικών αλλά ήταν πτυχιούχοι Πανεπιστημίου.
• Η Στρατοχωροφυλακή και η Ακτοφυλακή υπάγονται στο υπ. Εσωτερικών.
• Αυξάνεται η δύναμη της Αστυνομίας, η οποία από κοινού με τη Στρατοχωροφυλακή, θα διεξάγουν τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας.
Χωρίς αποφοιτήσεις
Επίσης, στις 30 Αυγούστου δεν θα πραγματοποιηθούν αποφοιτήσεις και ονομασίες Αξιωματικών και Υπαξιωματικών και δεν θα γίνει τελετή απονομής διπλωμάτων. Δηλαδή δεν θα ονομαστούν νέοι Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί. Οι σπουδαστές αυτοί, ανάλογα με τη βαθμολογία που είχαν συγκεντρώσει τη χρονιά εισόδου τους στις Ανώτατες παραγωγικές σχολές και στην Ανώτερη επαγγελματική σχολή Υπαξιωματικών θα μεταφερθούν αυτόματα στις σχολές που αντιστοιχούσαν σύμφωνα με τη βαθμολογία τους.
Τέλος, οι μαθητές στα στρατιωτικά λύκεια και στις σχολές προετοιμασίας Υπαξιωματικών, ανάλογα με τη βαθμολογία που συγκέντρωσαν από την αποφοίτησή τους από τη μέση εκπαίδευση, θα μεταφερθούν σε ανάλογες σχολές. Εκ πρώτης όψεως όλες οι παραπάνω αλλαγές φαίνεται να υποστηρίζουν άμεσα την επιβολή πολιτικού ελέγχου επί των Ενόπλων Δυνάμεων από την κυβέρνηση και τον πρόεδρο Ερντογάν κάτι που έλειπε από την Τουρκία και καθιστούσε το πολίτευμά της δημοκρατικά ελλειμματικό. Ο πολιτικός έλεγχος των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελεί προαπαιτούμενο για μια δυτικού τύπου δημοκρατία.
Δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι για τον Ερντογάν, μία δυτικού τύπου δημοκρατία δεν αποτελεί επιδίωξη, αλλά το όχημα για τον τελικό στόχο, της εγκαθίδρυσης ενός ισλαμικού τύπου καθεστώτος. Αυτή η θεωρία, προωθούμενη και υποστηριζόμενη από τον πρόεδρο και το κόμμα του (ΑΚΡ), αποτελεί τον πυρήνα της δικής τους αντίληψης για το πολιτικό Ισλάμ. Αναλυτές πληροφοριών επιμένουν, εντός αυτού του πλαισίου, ότι ο μεσοπρόθεσμος στόχος του Ερντογάν είναι η παλινόρθωση στην Κωνσταντινούπολη του Χαλιφάτου, το οποίο καταλύθηκε από τον Κεμάλ το 1923.
Κατά τις επαφές μου στην Πόλη με στελέχη του συστήματος παρατηρώ ότι τουλάχιστον μετά το πραξικόπημα έχει επέλθει ηρεμία στο Αιγαίο και η εξήγηση που μου δόθηκε είναι ότι «οι δυνατότητες των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων έχουν επηρεαστεί σοβαρά. Το επίπεδο του ηθικού, το οποίο βρίσκεται στο χαμηλότερο ιστορικά σημείο και η απώλεια του σεβασμού και της υποστήριξης που απολάμβαναν από τον λαό, δημιούργησε μία δύσκολη κατάσταση, από την οποία είναι δύσκολο να ανακάμψουν προτού περάσουν 5-10 χρόνια. Οι ατιμωτικές αποστρατείες ενός μεγάλου αριθμού Τούρκων Αξιωματικών (περιλαμβανομένου του 40% των Στρατηγών και αντιστοίχων) δημιουργεί επιχειρησιακό κενό, ενώ η αποστρατεία 213 πιλότων (πάνω από το 30% των πιλότων μαχητικών) επηρεάζει την επιχειρησιακή ικανότητα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Εντονη δυσαρέσκεια
Οι συνομιλητές μου κάνουν και την εξής άκρως ενδιαφέρουσα επισήμανση: Οι αλλαγές μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, επηρεάζουν τη ζωή όλων των μονίμων στελεχών των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων, από το επίπεδο του νεαρού σπουδαστή έως αυτό του ανώτατου Αξιωματικού. Αυτό αυξάνει σημαντικά τον αριθμό των στελεχών τα οποία είναι άκρως δυσαρεστημένα, άνευ ηθικού, εντελώς απογοητευμένα και, τελικά, εντελώς αντίθετα σε όλες τις αλλαγές και στην ηγεσία η οποία τους επιβλήθηκε. Γι' αυτό μία νέα προσπάθεια πραξικοπήματος, με στόχο την εξόντωση του προέδρου και την άμεση άρση όλων των αλλαγών, δεν θα πρέπει να αποκλείεται.
Μπροστά, λοιπόν, στον κίνδυνο μιας νέας απόπειρας πραξικοπήματος ο Ερντογάν σπεύδει να αναδιοργανώσει εκ βάθρων το πολιτικό σύστημα στο εσωτερικό της Τουρκίας ώστε να εξασφαλιστεί η επιβίωση του τουρκικού έθνους τουλάχιστον στα ισχύοντα σύνορα. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρείται υποταγή ή εξάλειψη όλων των φορέων ισχύος στο εσωτερικό της Τουρκίας όπως οι Ενοπλες Δυνάμεις και οι θρησκευτικές ομάδες τύπου Γκιουλέν.
Το καθεστώς Ερντογάν συνεχίζει τις εκκαθαρίσεις στο στράτευμα. Μέσα στον Δεκαπενταύγουστο αποτάχτηκαν άλλα 1.389 στελέχη εκ των οποίων οι 9 ανώτατοι αξιωματικοί. Συνολικά οι αποταχθέντες φτάνουν πλέον τα 3.073 άτομα.
Ο Ερντογάν συζητάει τη δημιουργία μνημείου για τους πεσόντες από τους πραξικοπηματίες. Επιλέχτηκε ένα ψηλό σημείο στην ασιατική πλευρά της Πόλης
Η προσπάθεια του προέδρου για αλλαγές στο εδαφικό καθεστώς αναμένεται ότι θα συνεχιστεί, αν και εξαρτά-ται και από την ανάκαμψη των τουρκικών Ε.Δ.