«Αισθανόμασταν τύψεις που εμείς ζήσαμε...!»

Ο κ. Γιώργος Συμεωνίδης, ήταν ο διοικητής της διμοιρίας της Κύπρου οι αιχμάλωτοι της οποίας εκτελέστηκαν από τους Τούρκους

Αυτοί που χάθηκαν στην αντάρα του πολέμου, κι εκείνοι που έζησαν για να θυμούνται! Όσοι, λίγοι λιποψύχησαν την τελευταία στιγμή, κι οι άλλοι που δεν ειδοποίησαν έγκαιρα τους συντρόφους να φυλαχτούν! 

Μνήμες κοινές, η ερμηνεία διαφορετική και μια αποκάλυψη που ήρθε το 2009 για να επιβεβαιώσει αυτό για το οποίο η ελληνοκυπριακή πλευρά ήταν βέβαιη απ΄ την αρχή: ότι οι Τούρκοι σκότωσαν τους αιχμαλώτους!

Το πραξικόπημα της Κύπρου, η εισβολή,  η επέλαση του Αττίλα που έκαιγε τα πάντα στο διάβα του... μνήμες που ζωντάνεψαν ξανά το καλοκαίρι που βρέθηκαν νεκροί σ΄ ένα πηγάδι οι πέντε αγνοούμενοι της ομάδας του Γιώργου Συμεωνίδη, του νεαρού γιατρού που στα 21 του χρόνια ήταν διοικητής της διμοιρίας η οποία επλήγη σε περίοδο εκεχειρίας.

Τον συνάντησα για να μιλήσουμε πάλι τον δραστήριο πρόεδρο των Κυπρίων της Ρόδου, με τις αποφασιστικές κινήσεις, τη σιγουριά που φανερώνει ότι έχει χρειαστεί στη ζωή του να πάρει μεγάλες αποφάσεις και μάλιστα σε ηλικία τόσο μικρή, όταν έπρεπε να δείξει το δρόμο για να σωθούν οι άντρες του, όταν χρειαζόταν να διατάξει επίθεση για να καταληφθούν χωριά... Και θυμήθηκε πάλι, και συγκινήθηκε πάλι όπως συμβαίνει μ΄ εκείνους που ο πόλεμος δεν τους έκανε πιο σκληρούς, αλλά τους έκανε να τιμούν τη ζωή!

Η αποκάλυψη του 2009 ότι οι Τούρκοι σκότωσαν τους αιχμαλώτους είχε σοκάρει  σε παγκόσμιο επίπεδο, κι εσείς βρεθήκατε στο επίκεντρο ως ο διοικητής της διμοιρίας που δέχτηκε το πλήγμα. Πως έγινε αυτή η αποκάλυψη;

 
Δεν ήταν μόνο αυτή η αποκάλυψη. Εδώ και αρκετά χρόνια λειτουργεί μία ομάδα για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Η ομάδα αυτή έχει έδρα της την Κύπρο και είναι δικοινοτική, ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή. Υπάρχει ένα  ποσοστό των τουρκοκυπρίων αγνοουμένων το οποίο αφορά και γεγονότα της Κύπρου πριν το 1974. Της τουρκοκυπριακής ομάδας ηγείται μία τουρκοκύπρια δημοσιογράφος η Σεφκιούλ. Στην εφημερίδα στην οποία εργάζεται απευθύνονται πολλοί αναγνώστες και δίνουν πληροφορίες για ομαδικούς τάφους οι οποίοι υπάρχουν στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου. Εκεί πηγαίνει μετά ομάδα από ελληνοκύπριους και τουρκοκύπριους γίνεται εκσκαφή και με τη μέθοδο του DNA γίνεται η αναγνώριση.

Ποια είναι τα πραγματικά γεγονότα, σε ποιες συνθήκες έπιασαν οι Τούρκοι τους άνδρες σας;
Τον Αύγουστο του 1974 ενώ ξεκινούσε ο Αττίλας ΙΙ συνελήφθησαν από τον τουρκικό στρατό πέντε στρατιώτες που ανήκαν στη διμοιρία μου. Μέχρι το 2009 επισήμως θεωρούνταν αγνοούμενοι, αλλά τον Αύγουστο του 2009 μετά από πληροφορίες που έδωσαν Τουρκοκύπριοι ανευρέθηκαν τα οστά τους μαζί με αυτά άλλων αιχμαλώτων οι οποίοι εκτελέστηκαν. Οι πέντε δικοί μου στρατιώτες είχαν πυροβοληθεί πίσω στο κεφάλι και βρέθηκαν σε πηγάδι σε περιοχή του χωριού Τζιάος, στα κατεχόμενα. Σε πηγάδι στα κατεχόμενα κοντά στο χωριό που είχαν συλληφθεί βρέθηκαν και τα οστά άλλων 14 ατόμων, ενώ εκτός από τους πέντε στον ίδιο τάφο θα πρέπει να ήταν κι άλλοι οκτώ στρατιώτες που μετείχαν σε άλλη ομάδα της ίδιας διμοιρίας για τους οποίους επικρατούσε η άποψη ότι είχαν σκοτωθεί σε μάχη με τους Τούρκους.

Ήταν δεκαπενταύγουστος του 1974!

 
Ήταν 14 Αυγούστου του 1974 όταν η διμοιρία μας αποκόπηκε από το Τάγμα και οι πέντε άνδρες συνελήφθησαν από τα άρματα που μας είχαν αποκόψει. Μία άλλη ομάδα αποτελούμενη από επτά άτομα χτυπήθηκε από τα άρματα και είναι κι αυτοί αγνοούμενοι. Άλλοι έξι μεταξύ των οποίων κι εγώ μετά από πορεία πέντε ημερών καταλήξαμε στις αγγλικές βάσεις στη Λάρνακα, 130 χιλιόμετρα από το Τζιάος.

Ποιος τράβηξε τις φωτογραφίες- ντοκουμέντο των αιχμαλώτων, πως βρέθηκαν οι φωτογραφίες αυτές;
 

Στη φωτογραφία ντοκουμέντο εμφανίζονται οι στρατιώτες του 398 Τάγματος Πεζικού Αντωνάκης Κορέλλης, Πανίκος Νικολάου, Χριστόφορος Σκορδής, Ιωάννης Παπαγιάννης και Φίλιππος Χατζηκυριάκου, γονατισμένοι και περικυκλωμένοι από Τούρκους στρατιώτες. Τραβήχτηκε στις 14 Αυγούστου από Τούρκο στρατιωτικό ανταποκριτή ο οποίος μετά από λίγες ημέρες κατά λάθος μπήκε σε ελληνοκυπριακό έδαφος, τον συνέλαβαν και βρήκαν πάνω του το φιλμ. Αυτή η φωτογραφία είναι το μοναδικό στοιχείο που υπάρχει ότι συνελήφθησαν ζωντανοί και εκτελέστηκαν ως αιχμάλωτοι πολέμου. Εδώ πρέπει να πω ότι η τουρκοκυπριακή πλευρά από την αρχή επέμενε ότι όλοι οι αγνοούμενοι είτε σκοτώθηκαν στο πραξικόπημα, είτε στις μάχες, κατά τη διάρκεια της εισβολής.

Ο Γιώργος Συμεωνίδης 20 χρονών όταν υπηρετούσε τη θητεία του ως έφεδρος ανθυπολοχαγός

Ήσασταν ο διοικητής της διμοιρίας και όλο το ενδιαφέρον το 2009 στράφηκε σ΄ εσάς!
 

Τότε έκανα ένα ταξίδι στην Κύπρο καλεσμένος του τηλεοπτικού σταθμού “Σίγμα” και κατά τη διάρκεια μιας εκπομπής- αφιέρωμα στις νέες αποκαλύψεις, τηλεφώνησαν και οι έξι εν ζωή στρατιώτες μου και μάλιστα κάποιοι ήρθαν και επί τόπου στην εκπομπή. Βρεθήκαμε μετά από 35 χρόνια τότε για πρώτη φορά και στο τέλος της εκπομπής εκείνης παραμείναμε μαζί και τα θυμηθήκαμε όλα.

Γιατί τόσα χρόνια δεν αναζήτησε ο ένας τον άλλο;

 
Όποιος δεν το ΄χει ζήσει δεν μπορεί να καταλάβει. Δεκατέσσερις συμπολεμιστές μας σκοτώθηκαν και εμείς οι επτά, οι τυχεροί ζήσαμε και όλα αυτά τα χρόνια αισθανόμασταν τύψεις που ζούμε ενώ χάθηκαν οι άλλοι. Όταν βρεθήκαμε εκείνο το βράδυ της εκπομπής ο ένας είχε ταβέρνα και πήγαμε το βράδυ στην ταβέρνα του. Ένας συμπολεμιστής μας εργαζόταν και δεν ήρθε στην εκπομπή, αλλά ενημερώθηκε για τη συνάντηση που θα είχαμε. Εγώ πήγα πρώτος στην ταβέρνα, ήρθε αμέσως κι εκείνος με άσπρα μαλλιά και σε κάποια στιγμή μπαίνει ο ιδιοκτήτης της ταβέρνας που εγώ είχα δει ήδη και μου λέει “μπήκε ένας πελάτης, περίμενε να πάω να τον χαιρετήσω”... Κι όμως μ΄ αυτόν ήταν συμπολεμιστές 35 χρόνια πριν από το 2009, τον είχε πελάτη στο μαγαζί και δεν τον είχε αναγνωρίσει ποτέ.

Προσπαθήσατε όλοι να ξεχάσετε;

 
Αυτά θέλεις να τα ξεχάσεις και δεν ξεχνιούνται. Ήμουν πρωτοετής της Ιατρικής όταν έγινε η εισβολή και ήμουν στην Κύπρο για καλοκαίρι. Είχα τελειώσει το στρατιωτικό μου πριν ξεκινήσω τις σπουδές μου και ήμουν έφεδρος ανθυπολοχαγός. Μ΄ αυτό τον βαθμό με κάλεσαν τη Δευτέρα 15 Ιουλίου 1974 που έγινε το πραξικόπημα. Τελειώνοντας ο πόλεμος γύρισα στην Αθήνα για να συνεχίσω τις σπουδές μου. Δεν ήμουν πια ο ίδιος άνθρωπος. Τα πρώτα τέσσερα με πέντε χρόνια είχα κλειστεί στον εαυτό μου, είχα τις μνήμες μου, ήμουν πολύ ευσυγκίνητος. Ο πόλεμος εμένα με έκανε πιο ευαίσθητο. Εγώ μαζί με άλλους έξι ξέρω ότι ζω από καθαρή τύχη, γι αυτό και νιώθω ευγνωμοσύνη απέναντι στη ζωή. Χωρίς να είμαι θρησκόληπτος πιστεύω ότι επειδή ήταν 15 Αυγούστου είχαμε τη βοήθεια της Παναγίας, το πιστεύω μέχρι σήμερα αυτό. Το μόνο που έχει μείνει πριν από το 1974 αφού και το σπίτι μας χάθηκε διότι βρισκόταν στα κατεχόμενα είναι η στρατιωτική μου στολή, αυτός ο χρυσός σταυρός που φοράω μέχρι σήμερα και το τραντζιστοράκι που είχα στη τσέπη μου. Ούτε φωτογραφίες παιδικές, ούτε οικογενειακές, δεν έχει μείνει τίποτα.

Ο Τούρκος στρατιώτης δίνει τσιγάρο στον αιχμάλωτο Κύπριο στρατιώτη. Μια σπάνια φωτογραφία η οποία δεν φαίνεται να εντάσσεται στο πλαίσιο της προπαγάνδας, αλλά να είναι πραγματική

Πως ήταν η βραδιά μ΄ εσάς που ζήσατε;

 
Προσπαθήσαμε εκείνη τη νύχτα να φέρουμε στο μυαλό μας όλα τα γεγονότα, κι όλες τις λεπτομέρειες. Μπήκαμε στη διαδικασία να επαναξιολογήσουμε την κατάσταση και διαπιστώσαμε εκείνη τη βραδιά πως θα μπορούσαμε να είχαμε σωθεί όλοι αν είχαμε ειδοποιηθεί ότι είχε σπάσει η γραμμή στη “Μιά Μηλιά” και τ΄ άρματα έρχονταν προς εμάς, έρχονταν ακριβώς πίσω μας.

Γιατί δεν ενημερωθήκατε;

 
Μετά την εκπομπή αυτή μας κάλεσαν τόσο εμένα όσο και τους υπόλοιπους, 35 χρόνια μετά, στην Αστυνομική Διεύθυνση Λευκωσίας και δώσαμε όλοι κατάθεση για το ποιος φταίει που δεν μας ειδοποίησαν για τα άρματα που έρχονταν πίσω μας!

Άλλοι ζήσανε, άλλοι χάθηκαν, τι θυμάστε απ΄ αυτούς που χάθηκαν;
 

Ο Γιάννης Παπαγιάννης ήταν φοιτητής στο Λονδίνο, είχε έρθει για διακοπές και κατετάγη εθελοντικά. Θυμάμαι δεν φορούσε άρβυλα πάνω στα βουνά, αλλά σκαρπίνια της εποχής με τακούνι, είχε μακρύ μαλλί, αλλά ήθελε να πολεμήσει. Στο λοχία τον Κορέλλη, στις 14 Αυγούστου είχα δώσει άδεια επειδή ήταν παντρεμένος είχε τρία παιδιά και ήταν εκεχειρία μέχρι εκείνη τη στιγμή. Έφευγε να πάει στο χωριό του και όταν έφτασε 500 με 600 μέτρα από τον αυτοκινητόδρομο όπου θα σταματούσε κάποιο αυτοκίνητο να τον πάρει να τον πάει στο σπίτι του, εκείνη την ώρα ήρθαν τ΄ αεροπλάνα και βομβάρδισαν και γύρισε πίσω. Πίσω κοντά μας γύρισε άλλος ένας στον οποίο είχα δώσει άδεια, αλλά ευτυχώς αυτός σώθηκε. Ένας ακόμα όμως ο τρίτος στον οποίο είχα δώσει άδεια εκείνη την ημέρα, έφυγε για το χωριό του και δεν έμαθα ποτέ τι έγινε. Οι δύο γύρισαν, κι ενώθηκαν μαζί μας, ο τρίτος προτίμησε να φύγει όσο πιο μακριά από τα πυρά.

Τι απέγινε, πως ζει σήμερα;
 

Κανένας εκείνη τη νύχτα που βρεθήκαμε στην ταβέρνα δεν αναρωτήθηκε, ούτε που θέλουμε να μάθουμε τι κάνει σήμερα.

Πότε θα τους δείτε πάλι τους συντρόφους σας, τους επιζήσαντες;
 

Τηλεφωνιόμαστε... Τον άλλο μήνα θα πάω στην Κύπρο, γίνεται το παγκόσμιο συνέδριο απόδημων στο τέλος του μήνα και θα ξαναβρεθούμε. Ξέρετε μπορεί όλο το διάστημα να ζούμε σαν κανονικοί άνθρωποι με τις δουλειές του ο καθένας με τις έννοιες του, αλλά όταν θα ξαναβρεθούμε πάλι θα ξανακλάψουμε.

Η φωτογραφία - ντοκουμέντο. Εμφανίζονται οι στρατιώτες του 398 Τάγματος Πεζικού Αντωνάκης Κορέλλης, Πανίκος Νικολάου, Χριστόφορος Σκορδής, Ιωάννης Παπαγιάννης και Φίλιππος Χατζηκυριάκου γονατισμένοι και περικυκλωμένοι από Τούρκους στρατιώτες.

ΡΟΔΙΑΚΗ