Του Στέλιου Συρμόγλου
Οι αυτόματες εκδηλώσεις αποτελούν το υπόβαθρο της ανθρώπινης ψυχής. Κι αυτές πρέπει να προσδιοριστούν πριν προχωρήσει κανείς στην ανάλυση του πεδίου των συνθέσεων και των ψυχικών συνδυασμών, που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος και το περιεχόμενο της πνευματικής δράσης.
Η δύναμη και η κίνηση είναι δύο έννοιες που ισχύουν με την ίδια βαρύτητα και στο πεδίο της ανθρώπινης υπόστασης. Η έννοιά της αποτελείται από μικρές μονάδες που η παρουσία τους και η θέση τους - που την εκπροσωπεί η έννοια της κίνησης - κάνουν αυτό μετά την εμφάνισή τους, όπως και στα ποίμνια που δεν τα δίδαξε κανείς να συσσωματούνται σε αγέλες, σε ομάδες.
Στην Αγία Γραφή ανακινείται το πρόβλημα της αυξήσεως του πληθυσμού: "Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και πληρώσατε την γην και κατακυριεύσατε αυτής". Στη φιλοσοφία η ίδια η έννοια προβάλλεται με τη γνώση του Bacon "Knowledge is power", αλλά ακόμη και σ' άλλα είδη φιλοσοφικών αντιλήψεων, όπως του Νίτσε και στη Χριστιανική αντίληψη, που προβάλλεται με τη διδασκαλία για συνεργασία, αλληλεγγύη, αλληλοβοήθεια.
Και προπαντός με την κοινωνική ανάπτυξη. Η πιο σύγχρονη αναπτυγμένη έννοια, που στηρίζεται στην έκφραση αυτής της ψυχικής διάθεσης για τη θέλησή της να αποκτήσει δύναμη.
Η επιστήμη και κυρίως η σύγχρονη τεχνική υπηρετούν αυτό το ιδεώδες του τωρινού πολιτισμού, που η δύναμη είναι βίωμα του και μοναδική σχεδόν επιδίωξη. Η προπαρασκευή της στροφής προς αυτό το ιδεώδες, που ωθεί τον άνθρωπο από την εποχή που έχει εμφανιστεί οφείλεται στο Εγελειανό σχήμα της διαδοχής των αντιθέσεων, ύστερα από κάθε σύγκρουση και στην προκύπτουσα σύνθεση που δίδει το χαρακτήρα της πορείας στις διάφορες εποχές.
Αυτό ακριβώς το σχήμα που περιγράφει την κίνηση της σκέψης, άλλοτε γίνεται συνείδηση κι άλλοτε διαφεύγει την προσοχή ακόμη και αιώνων. Είναι δε υπεύθυνο για τη δραματική μοίρα των ανθρώπων.
Η πρόοδος σε τούτη τη θέση είναι να αποκτά συνείδηση ο άνθρωπος της πορείας του και να αποφεύγει τους μεσαίωνες!..
Η ίδια θέση οδηγεί στη διατύπωση μιας καινούργιας αντίληψης ότι τα ψυχικά γεγονότα -ηθικά και πνευματικά - και η έκφραση των σκέψεων των δράσεων και των όποιων ψυχικών καταστάσεων, υπακούουν σε νόμους όπως και τα φυσικά γεγονότα. Και παραμελώντας να τα παρακολουθούμε και να τα επισημαίνουμε εκθέτουμε σε κίνδυνο την πρόοδο και την τύχη του ανθρώπινου γένους.