Της Νένας Μαλλιάρα
Με ρυθμό "πολυβόλου" περνούν στα χέρια των funds τα "κόκκινα" δάνεια ανά την Ευρώπη, με τις πωλήσεις που έχουν συντελεσθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2016 να ξεπερνούν τις πωλήσεις ολόκληρου του 2015. Η τάση αυτή αναμένεται να ενταθεί για το δεύτερο εξάμηνο του 2016, καθώς έχει μεσολαβήσει η τραπεζική κρίση στην Ιταλία και τα stress test των ευρωπαϊκών τραπεζών, αναδεικνύοντας το μείζον πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Σύμφωνα με έρευνα της Deloitte, το πρώτο εξάμηνο του 2016 οι ευρωπαϊκές τράπεζες προέβησαν σε πωλήσεις "κόκκινων" δανείων 112 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας μέσα σε έξι μήνες κατά 7,7 δισ. ευρώ τις πωλήσεις του δωδεκαμήνου 2015 που ανήλθαν σε 104,3 δισ. ευρώ. Το 10% των πωλήσεων "κόκκινων" δανείων του α΄ εξαμήνου 2016 αντιστοιχεί στην Ιταλία, η οποία διαθέτει ένα "βουνό" μη εξυπηρετούμενων δανείων, ύψους 360 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν σχεδόν στο 20% του ΑΕΠ της χώρας. Σημειώνεται ότι στην Ιταλία δρομολογούνται πωλήσεις "κόκκινων" δανείων 40,6 δισ. ευρώ.
Η έξαρση των πωλήσεων προβληματικών χαρτοφυλακίων προκειμένου να απελευθερωθούν νέα κεφάλαια από τους ισολογισμούς των τραπεζών που θα χρηματοδοτήσουν τις Οικονομίες των χωρών, έχει ξεκινήσει δειλά από το 2015. Το 2015 φανέρωσε τα πρώτα δείγματα για το πού βαδίζουν οι τράπεζες πανευρωπαϊκά με τα "κόκκινα" δάνεια, καθώς στο α΄ εξάμηνο του 2015 είχαν ολοκληρωθεί συναλλαγές για προβληματικά χαρτοφυλάκια ονομαστικής αξίας περίπου 55 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό ήταν αυξημένο κατά 20% από το αντίστοιχο διάστημα του 2014, χρονιά κατά την οποία οι πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανειακών χαρτοφυλακίων έφτασαν τα 91 δισ. ευρώ.
Στοιχεία της PwC για τις πωλήσεις "κόκκινων" δανείων κατά την πενταετία 2010 - 2014, δείχνουν ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες απαλλάχθηκαν από δανειακά χαρτοφυλάκια συνολικής ονομαστικής αξίας περίπου 250 δισ. ευρώ. Το ήμισυ αυτής της αξίας αφορά τις πωλήσεις από τράπεζες σε Μ. Βρετανία και Ιρλανδία. Οι ισπανικές τράπεζες συμμετείχαν με 45 δισ. ευρώ, ενώ η Γερμανία και η Ιταλία βρίσκονται αρκετά πιο πίσω, με 25 δισ. και 15 δισ. ευρώ αντίστοιχα, αν και η PwC εκτιμούσε ότι στην περίπτωση της Ιταλίας αυτό αναμενόταν να αλλάξει σύντομα.
Για την Ευρώπη πλέον, λειτουργούν ως παράδειγμα οι ΗΠΑ όπου η εκκαθάριση των αμερικανικών τραπεζών από προβληματικά περιουσιακά στοιχεία που ανέλαβε η FED μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η ταχεία ανακεφαλαιοποίησή τους διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην άμεση ανάκαμψη της αμερικανικής Οικονομίας.
Στο κλίμα που επικρατεί πανευρωπαϊκά, όπου ο όγκος των συναλλαγών σε "κόκκινα" δάνεια είναι μεγαλύτερος από ποτέ και δεν διαφαίνονται σημάδια κάμψης για τους επόμενους 12 – 18 μήνες, αφού εκτιμάται πως οι τράπεζες έχουν στους ισολογισμούς τους περίπου 2 τρισ. ευρώ ανεπιθύμητων δανείων, οι ελληνικές τράπεζες δεν θα μείνουν αμέτοχες. Ωστόσο, το ύψος των πωλήσεων "κόκκινων" δανείων θα κριθεί από την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία αν αποκλίνει σημαντικά των προσδοκιών (οι προβλέψεις αναμένουν ανάκαμψη στο β΄ εξάμηνο του 2016), μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες πωλήσεις δανείων από τις τράπεζες.
Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα που διαμορφώνονται από το στόχο που προβλέπει ότι το 2019 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα των ελληνικών τραπεζών θα πρέπει να έχουν μειωθεί κατά 40%ή κατά 41 δισ. ευρώ από τα σημερινά 108 δισ. ευρώ και από τις δηλώσεις του διοικητή της ΤτΕ Γ. Στουρνάρα ότι η μείωση αυτή θα προκύψει σε μικρό ποσοστό (της τάξης του 5% ευρώ) από πωλήσεις δανείων, προκύπτει ότι προς πώληση θα τεθούν δάνεια περίπου 5,5 δισ. ευρώ.