Του Θεόδωρου Κατσανέβα
Στην σύγχρονη εποχή του επιθετικού άγριου καπιταλισμού, τα δίχτυα της εφορίας πιάνουν μόνο τα μικρά ψάρια. Εταιρείες-κολοσσοί, η Apple, Google, Microsoft,Amazon, κλπ., καταβάλλουν ελάχιστους φόρους, αφού έχουν μεταφέρει την τυπική φορολογική τους έδρα σε χώρες με ελάχιστη ή και μηδενική φορολογική επιβάρυνση όπως η Ιρλανδία ή σε εξωχώρια κράτη ή πολιτείες όπως είναι, μεταξύ πολλών άλλων, οι Παρθένοι Νήσοι και η πολιτεία Ντελαγουέρ των ΗΠΑ. Το γελοίο του θέματος είναι ότι, η πολιτεία της Καλιφόρνιας, όπου στην περίφημη Silicon Valley βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία των περισσότερων από τις εταιρείες αυτές αλλά και η κατοικία των ζάμπλουτων ιδιοκτητών τους (Μπιλ Γκέϊτς, Ζούγκεμπεργκ, κλπ.), έχει πτωχεύσει δύο φορές στην πρόσφατη ιστορία της!
Το κόλπο είναι απλό. Οι πολυδυσεκατομυριούχοι της εποχής μας σε αγαστή συνεργασία με τους "συναδέλφους" τους Γύπες του χρηματιστηριακού κεφαλαίου, επιβάλλουν τη δική τους ατζέντα στην υπερδύναμη των ΗΠΑ και μέσω αυτής, σε ολόκληρο τον κόσμο. Έτσι, οι φτωχοί γίνονται συνεχώς φτωχότεροι και οι πλούσιοι πλουσιότεροι.
Η πρόσφατη αντιδικία της κυβέρνησης των ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση που φόρτωσε στην Apple ένα τεράστιο πρόστιμο γιατί η τελευταία, έχοντας την έδρα της στην Ιρλανδία, αποφεύγει συστηματικά να καταβάλλει φόρους, αποτελεί μια μόνο πτυχή αυτού του τεράστιου θέματος.
Επισημαίνεται ότι, εταιρείες του διαδικτύου όπως η Google, Facebook, Twitter κλπ., εισπράττουν τεράστια αφορολόγητα ποσά από διαφημιστικά έσοδα από διάφορες χώρες, χωρίς να υφίστανται καμιά απολύτως κύρωση. Από την Ελλάδα μόνο, εκτιμάται ότι εισπράττουν καθαρά έσοδα της τάξης των 16 δις ευρώ ετησίως, από αφορολόγητες διαφημιστικές καταχωρήσεις. Την ίδια ώρα, οι Ελληνικές διαφημιστικές εταιρείες επιβαρύνονται με ΦΠΑ 24% και επιπλέον φορολόγηση αν είναι κερδοφόρες. Αλλά ας δούμε τι και ποιοι είναι οι σύγχρονοι φορολογικοί παράδεισοι, όπου κρύβεται ο τεράστιος παγκόσμιος πλούτος που σωρεύεται με αθέμιτες πρακτικές και ευθύνεται για τις κρίσεις της παγκόσμιας οικονομίας
Τι είναι οι φορολογικοί παράδεισοι
Οι φορολογικοί παράδεισοι είναι γενικά χώρες – κράτη, ή και πόλεις όπου η φορολογία είναι πολύ χαμηλή ή ανύπαρκτη για όσους ξένους κεφαλαιούχους ιδρύουν εκεί εταιρείες, μεταφέρουν εκεί τα κεφάλαια ή τα περιουσιακά τους στοιχεία. Οι κεφαλαιούχοι καταβάλουν ελάχιστους ή μηδενικούς φόρους, στην ουσία δηλ. λειτουργούν ως μεγαλοφοροφυγάδες που καταφεύγουν στη φιλόξενη αγκαλιά των Φ.Π. που αποτελούν τον απαραίτητο βράχωνα του κλεπτοκρατικού καπιταλισμού, ο οποίος τους προστατεύει ως κόρη οφθαλμού.
Η δημιουργία θυλάκων ειδικού φορολογικού καθεστώτος άνθησε τον 20ό αιώνα. αλλά απέκτησε θηριώδεις διαστάσεις στη σύγχρονη εποχή των διεθνών αγορών, τις αστραπιαίαςμεταφοράς κεφαλαίων μέσω του διαδικτύου, της εγκατάλειψης των ελέγχων στη διακίνησή τους, της κατάργησης του παλαιότερου διαχωρισμού των εμπορικών από τις επενδυτικές τράπεζες, με τις τελευταίες να αξιοποιούν τις αποταμιευτικές καταθέσεις για κερδοσκοπικά παιχνίδια.
Χαρακτηριστικό των φορολογικών παραδείσων είναι η μικρή εδαφική έκταση και η γεωγραφική τους απομόνωσή. Πολλοί απ’ αυτούς βρίσκονται σε μικρά νησιά που είτε είναι ανεξάρτητα κράτη, όπως οι Νήσοι Κειμάν και η Μάλτα, ή αποτελούν μέρος της επικράτειας μιας μεγάλης χώρας, αλλά απολαμβάνουν κάποια διοικητική αυτοτέλεια , όπως τα βρετανικά νησιά της Μάγχης.
Οι νησιωτικοί φορολογικοί παράδεισοι αποτελούν τους κλασικούς offshore αποδέκτες αφορολόγητων κατά κανόνα κεφαλαίων. Και τους κατ' εξοχήν τόπους όπου εδρεύουν εταιρείες με σκοπό το ξέπλυμα χρήματος ή την εγγραφή σ' αυτές φορολογικά δαπανηρών περιουσιακών στοιχείων (θαλαμηγών, πολυτελών κατοικιών, θαλαμηγών, αεροπλάνων, κλπ.).
Σε ορισμένες περιπτώσεις, προκειμένου να προσελκύουν ξένους επενδυτές, οι χώρες-φορολογικοί παράδεισοι έχουν ως πάγια πολιτική να μη διαθέτουν σε τρίτους οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τις οικονομικές δραστηριότητες των επενδυτών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα διάφορα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ή και διεθνείς εταιρίες να δημιουργούν εταιρίες τις λεγόμενες "Οφ-σορ" από τον αγγλικό όρου Offshore (=υπεράκτιες εταιρίες ή υπερπόντιες εταιρίες) με έδρα αυτούς τους «παραδείσους».
Με προφανή σκοπό την πλήρη φοροαπαλλαγή ή τη μικρότερη δυνατή φορολογική τους επιβάρυνση, αλλά και την απόκρυψη δραστηριοτήτων οι οποίες μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι παράνομες. Πρόκειται δηλ. για κλασικούς μηχανισμούς νομιμοποίησης αφορολόγητου μαύρου χρήματος που προέρχεται από νόμιμες, παράνομες ή και εγκληματικές δραστηριότητες. Offshore, σημαίνει υπεράκτιος ή εξωϋδατικός, όπως μεταφράζουν τη λέξη οι Κύπριοι.Ο όρος Offshore σημαίνει μακράν των ακτών. Όμως, επειδή όμως δημιουργήθηκε στη Μ. Βρετανία Αγγλία που είναι ένα μεγάλο νησί, κατ΄ επέκταση σημαίνει "εκτός επικράτειας".
Οι Φ.Π σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ και το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ , τα 45 κράτη που δε συνεργάζονταν επαρκώς στο φορολογικό πεδίο είναι η Ιρλανδία, η Κόστα-Ρίκα, η Κύπρος, η Λιβερία, το Λιχτενστάιν, το Βανουάτου, το Λουξεμβούργο, το Μονακό, η Ολλανδία, η Ουρουγουάη, ο Παναμάς, η Σιγκαπούρη, η Φινλανδία, το Χονγκ Κονγκ, οι Σεϋχέλλες η Σαμόα, το Μπελίζε, οι Μπαχάμες, το Ναουρού, καθώς και κάποιες υπερπόντιες κτήσεις όπως το Γιβραλτάρ, τα νησιά Γκέρσεϊ, οι Βερμούδες, οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, ο Μαυρίκιος, τα Νησιά Καϋμάν, η Νήσος του Μαν, η νήσος Νέβις, το Νιούε και άλλα.
Το 2012, Το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών δημοσίευσε την ακόλουθη λίστα με 47 φορολογικούς «παραδείσους», κράτη δηλαδή που δεν έχουν συνάψει σύμβαση διοικητικής συνδρομής στο φορολογικό τομέα με την Ελλάδα :
1. Ανδόρα,
2. Ανγκουίλα,
3. Αντίγκουα και Μπαρμπούντα,
4. Αρούμπα,
5. Μπαχάμες,
6. Μπαχρέιν,
7. Μπαρμπάντος,
8. Βερμούδες,
9. Μπελίζ,
10. Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι,
11. Μπρουνέι,
12. Νήσοι Κέιμαν,
13. Νήσοι Κουκ,
14. Κόστα Ρίκα,
15. Χιλή,
16. Ντομίνικα,
17. Γιβραλτάρ,
18. Γρενάδα,
19. Γουατεμάλα,
20. Γκέρνσεϋ,
21. Νήσος Μαν,
22. Τζέρσεϋ,
23. Λίβανος,
24. Λιβερία,
25. Λιχτενστάιν,
26. Μαλαισία,
27. Νήσοι Μάρσαλ,
28. Μοντσεράτ,
29. Μαυρίκιος,
30. Μονακό,
31. Ναούρου,
32. Ολλανδικές Αντίλλες,
33. ΠΓΔΜ (FYROM),
34. Νιούε,
35. Παναμάς,
36. Φιλιππίνες,
37. Αγία Λουκία,
38. Άγιος Χριστόφορος και Νέβις,
39. Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες,
40. Σαμόα,
41. Σεϋχέλλες,
42. Σιγκαπούρη,
43. Νήσοι Τέρκς και Κάικος,
44. Παρθένοι νήσοι των ΗΠΑ,
45. Βανουάτου,
46. Ουρουγουάη,
47. Χονγκ-Κονγκ
Φορολογικοί παράδεισοι, εκτός από «εξοϋδατικοί», υπάρχουν και σε ηπειρωτικά εδάφη. Πρόκειται κυρίως για απολιθώματα της ευρωπαϊκής φεουδαρχίας, μικρής έκτασης κρατίδια, όπως το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, που αποτελεί βεβαίως ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, ή τα Πριγκιπάτα του Λίχτενσταϊν, του Μονακό και της Ανδόρας, που είναι μεν αυτοδιοικούμενα αλλά διατηρούν στενούς πολιτικούς δεσμούς με τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία αντίστοιχα.
Κραυγαλέα περίπτωση ανοχής της διεθνούς κοινότητας, αποτελεί η Ελβετία όσον αφορά το διαβόητο τραπεζικό της απόρρητο. Η Ελβετία προβάλλοντας την παραδοσιακή πολιτική της ουδετερότητα, αποτελούσε παραδοσιακά χώρα εισροής μαύρου χρήματος, μέρος του οποίου παραμένει στα αζήτητα από τους καταθέτες, μεταξύ των οποίων και κεφάλαια των ναζιστών.
Η λίστα του περιοδικού Forbes
Εκτός από τα Δουκάτα, τα Πριγκιπάτα, την Ελβετία και τους παραδοσιακούς ηπειρωτικούς παραδείσους, τα τελευταία χρόνια δημιουργούνται και άλλοι, και μάλιστα στην καρδιά των μεγάλων και φορολογικά ορθόδοξων κρατών. Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, τέτοιοι παράδεισοι είναι κατά σειρά η αμερικανική Πολιτεία του Ντελαγουέρ, το Λουξεμβούργο, η Ελβετία, οι Νήσοι Κέιμαν, το Σίτι του Λονδίνου, η Ιρλανδία, οι Βερμούδες, η Σιγκαπούρη, το Βέλγιο και το Χονγκ Κονγκ.
Η περίπτωση της Κύπρου και το ευρώ
Πρώτη δηλαδή στη λίστα του περιοδικού «Forbes» για τους Φ.Π. είναι η αμερικανική Πολιτεία του Ντελαγουέρ ! Ενατο το Βέλγιο, στην πρωτεύουσα του οποίου χτυπά η καρδιά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πουθενά η Κύπρος. Γιατί άραγε η Κύπρος, μόνη από όλους, μετατράπηκε σε σάκο του μποξ με πρωτόγνωρες και καταστροφικές τραπεζικές συνταγές όπως το κούρεμα των καταθέσεων, σε πλήρη αντίθεση με τα δεδομένα της τραπεζικής πίστης ;
Είναι προφανές ότι, η στοχοποίηση της Κύπρου οφείλεται στην εμπλοκή των ρωσικών κεφαλαίων στις κυπριακές τράπεζες. Το τραγικό του θέματος είναι το γεγονός ότι, αν το μαρτυρικό νησί δεν είχε ενταχθεί στην ευρωζώνη, οι Βρυξέλες δε θα είχαν τη δυνατότητα να εισβάλλουν και να επιβάλλουν τις πρωτοφανείς αυτές κυρώσεις. Εκτός και αν έστελναν κανονιοφόρους για το σκοπό αυτό. Αλλά κάτι τέτοιο, θα δημιουργούσε θύελλα διεθνών γεωπολιτικών αναστατώσεων. Ο έλεγχος του νομίσματος είναι πολύ πιο αθόρυβο και αποτελεσματικό όπλο από τις κανονιοφόρους.
Ένα άλλο απλό ερώτημα είναι αν η υπερδύναμη των ΗΠΑ μπορεί να εξαφανίσει τους Φ.Π. H απάντηση είναι επίσης απλή. Φυσικά και θα μπορούσε. Αλλά δεν το θέλει γιατί οι εκεί κρατούντες είναι οι ίδιοι που καρπώνονται τα οφέλη των Φ.Π.