Ο μόνος πολιτικός που προσπαθεί πάντα να μιλάει ορθολογικά, τίμια και ανοιχτά, χωρίς παγίδες για τον ακροατή είναι ο Βασίλης Λεβέντης.
Δυστυχώς, οι εκλογές δεν κερδίζονται μόνο με λογική και εντιμότητα. Έτσι, παρά την πολύτιμη συνδρομή του, την ανοιχτή και ειλικρινή πληροφόρηση που προσφέρει με τις δημόσιες παρουσίες και συνεντεύξεις του, ο Λεβέντης και το κόμμα κινδυνεύουν να μείνουν εκτός Βουλής στις επόμενες εκλογές.
Είναι από τις χειρότερες πραγματικότητες της τρέχουσας Ελληνικής τραγωδίας.
Ο Λεβέντης είναι ευφυής άνθρωπος, έχει κάνει και στο εξωτερικό μάλιστα, στη Γερμανία όπως έχει πει, και υποθέτω ότι ξέρει και καλά Γερμανικά, πράγμα πολύ σημαντικό όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στην Ευρώπη σήμερα.
Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι η επιμονή του στη σταράτη και άκαμπτη λογική που καθορίζει όλες του τις λεκτικές προσπάθειες να βοηθήσει την κατάσταση. Αυτού του είδους ο πολιτικός λόγος, όχι μόνον δεν πουλάει, αλλά συχνά αποξενώνει κι από πάνω.
Προς Θεού, δεν λέω ότι πρέπει να αλλάξει συμπεριφορά και να τσιπροποιήσει το λόγο του με κάθε λογής μπαρούφες και ψέματα. Απλά, θα μπορούσε να μην εκτίθεται σε αχρείαστες εφαρμογές της λογικής που διώχνουν ψήφους από το κόμμα του. Διότι, ευφυής άνθρωπος που είναι, όπως και πολλοί που είναι στο κόμμα του, θα πρέπει να γνωρίζει ότι ευελιξία στον πολιτικό λόγο δε σημαίνει αυτόματα κοροϊδία, ούτε αποστασία από τον ορθολογισμό.
Για παράδειγμα: Τον σφυροκοπούν συνέχεια για προσέγγιση με το ΣΥΡΙΖΑ, και όσο κι αν λέει και να επαναλαμβάνει ο ίδιος ότι δεν πάει με το ΣΥΡΙΖΑ, η ερώτηση εμφανίζεται ξανά και ξανά με τον ίδιο τρόπο. Αλλά μετά δεν διστάζει να λέει ότι έχει καλή προσωπική σχέση με το Τσίπρα, άσχετα αν είναι «στα μαχαίρια» πολιτικά. Για έναν ορθολογιστή, αυτή η συμπεριφορά είναι απόλυτα σωστή φυσικά. Ορθολογικά, δε θα πρέπει κανένας να ενοχλείται.
Όμως οι ορθολογιστές, και ιδιαίτερα οι καθαροί ορθολογιστές δεν κερδίζουν εκλογές. Αναρωτιέμαι:
Δεν καταλαβαίνει ο Λεβέντης ότι αυτές οι δηλώσεις περί διαχωρισμού προσωπικών και πολιτικών σχέσεών του, οι μεν θερμές, οι δε όχι και τόσο, του κοστίζουν ψήφους;
Η Ελλάδα έχει χιλιάδες ανθρώπους που ζημίωσε, εξαπάτησε και παραπλάνησε ο Τσίπρας για να πάρει την εξουσία. Αν μπορούσαν, θα τον έβριζαν κατάμουτρα. Δεν θα ήταν καλύτερα, δημόσια τουλάχιστον ο Λεβέντης να κρατάει μια κάποια απόσταση από αυτόν τον τύπο; Δεν καταλαβαίνει ο Λεβέντης ότι, ιδιαίτερα όσους είναι στο δημόσιο χώρο, αυτόματα οι άνθρωποι τους κρίνουν από τις παρέες τους;
Ο Τσίπρας, ο βασικός αρχιτέκτονας της συριζαίικης απάτης δεν έχει κανένα ελαφρυντικό για τη ζημιά που επέφερε στη χώρα, εκτός κι αν θεωρήσουμε ελαφρυντικά την αφέλεια, την αμάθεια του, και τελευταία την κουτοπονηριά του. Δεν καταλαβαίνει ο Λεβέντης ότι με το να αναφέρεται στον Τσίπρα σαν ο «τώρα σώφρων πρωθυπουργός» αναιρεί όλο το πολιτικό κεφάλαιο που με τόσο κόπο η Ένωση Κεντρώων έχει αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια;
Τέλος, για να κάνουμε το παράδειγμα πιο ενδεικτικό:
Όλοι ξέρουμε ότι σε μια δίκη οι δικηγόροι των αντίπαλων παρατάξεων μάχονται ο ένας τον άλλον σαν τα κοκόρια, για λογαριασμό των πελατών τους φυσικά. Όλοι επίσης καταλαβαίνουμε ότι οι δύο αντίπαλοι δικηγόροι είναι «εχθροί», μόνο επειδή οι πελάτες τους είναι εχθροί. Και για να το πάμε λίγο παρακάτω, όλοι υποψιαζόμαστε ότι αυτοί οι δύο δικηγόροι, πέρα από τη δίκη όπου είναι αντίπαλοι, μπορεί εκτός δικαστηρίου να είναι και στενοί φίλοι.
ΠΑΡΟΛΑ ΑΥΤΑ ΟΜΩΣ, δεν υπάρχει δικηγορικός πελάτης σε μια τέτοια διαδικασία, όσο και φιλελεύθερου πνεύματος και να είναι, που δεν θα στραβομουτσουνιάσει αν δει κάπου το δικηγόρο του, ενόσω εκδικάζεται η υπόθεσή του στα δικαστήρια, να τρώει και να χασκολογάει με τον δικηγόρο της αντίπαλης παράταξης σαν να είναι οι καλύτεροι φίλοι.
Οι ίδιοι οι δικηγόροι έχουν επίγνωση αυτής της ζωτικής λεπτομέρειας, και φροντίζουν να αποφεύγουν τις συναναστροφές με τον δικηγόρο της αντίπαλης παράταξης και να μην δημιουργούν αχρείαστα προβλήματα με τους πελάτες τους.
Πολλές φορές μάλιστα, σε πολλές προηγμένες χώρες, το ίδιο το σύστημα αναγνωρίζει τη δυσκολία της αμεροληψίας όταν υφίσταται κάποια στενή προσωπική σχέση μεταξύ των δικηγόρων αντίπαλων παρατάξεων και νομικά μπλοκάρει μια τέτοια αντιπαράθεση.
Αυτές οι ζωτικές λεπτομέρειες στον χώρο της πολιτικής είναι ζητήματα πολιτικής ζωής και θανάτου.
Είναι κρίμα ένας πολιτικός σαν τον Λεβέντη, έντιμος και ειλικρινής, που προσπαθεί τόσο έντονα να βοηθήσει, και έχει μοχθήσει τόσο για να μπει τελικά στην Βουλή, να αυτοαναιρείται αγνοώντας βασικές συμπεριφορές της ανθρώπινης φύσης.
Ούτε ο Τσίπρας, ούτε η παρέα του, αξίζουν τη παραμικρή στήριξη από τους πολίτες που εξαπάτησαν. Ούτε καν έναν καλό λόγο. Κι αν η κυβέρνησή τους πέσει, επειδή η αντιπολίτευση με διάφορες κομματικές συμμαχίες δικές της καταφέρει να τους υπονομεύσει, καλά ξεκουμπίσματα. Κατά τους πρόχειρους υπολογισμούς του Ρέγκλιν οι τωρινοί κυβερνώντες μας κοστίζουν τουλάχιστον 24 εκατομμύρια επιπρόσθετο αχρείαστο χρέος, κάθε μέρα που περνάει. Καλά θα ήταν να φεύγανε το γρηγορότερο.
Το να λέει λοιπόν κάποιος αρχηγός κόμματος όπως ο Λεβέντης, «Είπα στον Τσίπρα να μην παραιτηθεί, αλλά να μείνει και να δώσει μάχη», επειδή αυτός ο κομματικός αρχηγός θεωρεί τις μεθόδους της αντιπολίτευσης ύπουλες, μπορεί να είναι σωστό από κάποια κριτική ορθολογική πλευρά, αλλά στις κάλπες, τέτοια «στήριξη» καταλήγει μόνο σε χαμένους ψήφους για το κόμμα του.
Ελπίζω, κάποιος από την Ένωση Κεντρώων να διαβάσει το παρόν, και να σπεύσουν να αλλάξουν τακτική για πιο παραγωγική άντληση ψήφων. Δεν είναι ανάγκη να γίνεις απατεώνας και ψεύτης, ούτε φυσικά πρέπει. Είναι όμως απόλυτα απαραίτητο να γίνεις πιο εφευρετικός στο λόγο σου, και να μην επιμένεις από τη μια εκλογική αναμέτρηση στην άλλη να αλλάξει η ανθρώπινη φύση, εκεί που δεν έχει αλλάξει ούτε ένα χιλιοστό τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια.
Δυστυχώς, οι εκλογές δεν κερδίζονται μόνο με λογική και εντιμότητα. Έτσι, παρά την πολύτιμη συνδρομή του, την ανοιχτή και ειλικρινή πληροφόρηση που προσφέρει με τις δημόσιες παρουσίες και συνεντεύξεις του, ο Λεβέντης και το κόμμα κινδυνεύουν να μείνουν εκτός Βουλής στις επόμενες εκλογές.
Είναι από τις χειρότερες πραγματικότητες της τρέχουσας Ελληνικής τραγωδίας.
Ο Λεβέντης είναι ευφυής άνθρωπος, έχει κάνει και στο εξωτερικό μάλιστα, στη Γερμανία όπως έχει πει, και υποθέτω ότι ξέρει και καλά Γερμανικά, πράγμα πολύ σημαντικό όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στην Ευρώπη σήμερα.
Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι η επιμονή του στη σταράτη και άκαμπτη λογική που καθορίζει όλες του τις λεκτικές προσπάθειες να βοηθήσει την κατάσταση. Αυτού του είδους ο πολιτικός λόγος, όχι μόνον δεν πουλάει, αλλά συχνά αποξενώνει κι από πάνω.
Προς Θεού, δεν λέω ότι πρέπει να αλλάξει συμπεριφορά και να τσιπροποιήσει το λόγο του με κάθε λογής μπαρούφες και ψέματα. Απλά, θα μπορούσε να μην εκτίθεται σε αχρείαστες εφαρμογές της λογικής που διώχνουν ψήφους από το κόμμα του. Διότι, ευφυής άνθρωπος που είναι, όπως και πολλοί που είναι στο κόμμα του, θα πρέπει να γνωρίζει ότι ευελιξία στον πολιτικό λόγο δε σημαίνει αυτόματα κοροϊδία, ούτε αποστασία από τον ορθολογισμό.
Για παράδειγμα: Τον σφυροκοπούν συνέχεια για προσέγγιση με το ΣΥΡΙΖΑ, και όσο κι αν λέει και να επαναλαμβάνει ο ίδιος ότι δεν πάει με το ΣΥΡΙΖΑ, η ερώτηση εμφανίζεται ξανά και ξανά με τον ίδιο τρόπο. Αλλά μετά δεν διστάζει να λέει ότι έχει καλή προσωπική σχέση με το Τσίπρα, άσχετα αν είναι «στα μαχαίρια» πολιτικά. Για έναν ορθολογιστή, αυτή η συμπεριφορά είναι απόλυτα σωστή φυσικά. Ορθολογικά, δε θα πρέπει κανένας να ενοχλείται.
Όμως οι ορθολογιστές, και ιδιαίτερα οι καθαροί ορθολογιστές δεν κερδίζουν εκλογές. Αναρωτιέμαι:
Δεν καταλαβαίνει ο Λεβέντης ότι αυτές οι δηλώσεις περί διαχωρισμού προσωπικών και πολιτικών σχέσεών του, οι μεν θερμές, οι δε όχι και τόσο, του κοστίζουν ψήφους;
Η Ελλάδα έχει χιλιάδες ανθρώπους που ζημίωσε, εξαπάτησε και παραπλάνησε ο Τσίπρας για να πάρει την εξουσία. Αν μπορούσαν, θα τον έβριζαν κατάμουτρα. Δεν θα ήταν καλύτερα, δημόσια τουλάχιστον ο Λεβέντης να κρατάει μια κάποια απόσταση από αυτόν τον τύπο; Δεν καταλαβαίνει ο Λεβέντης ότι, ιδιαίτερα όσους είναι στο δημόσιο χώρο, αυτόματα οι άνθρωποι τους κρίνουν από τις παρέες τους;
Ο Τσίπρας, ο βασικός αρχιτέκτονας της συριζαίικης απάτης δεν έχει κανένα ελαφρυντικό για τη ζημιά που επέφερε στη χώρα, εκτός κι αν θεωρήσουμε ελαφρυντικά την αφέλεια, την αμάθεια του, και τελευταία την κουτοπονηριά του. Δεν καταλαβαίνει ο Λεβέντης ότι με το να αναφέρεται στον Τσίπρα σαν ο «τώρα σώφρων πρωθυπουργός» αναιρεί όλο το πολιτικό κεφάλαιο που με τόσο κόπο η Ένωση Κεντρώων έχει αποκτήσει όλα αυτά τα χρόνια;
Τέλος, για να κάνουμε το παράδειγμα πιο ενδεικτικό:
Όλοι ξέρουμε ότι σε μια δίκη οι δικηγόροι των αντίπαλων παρατάξεων μάχονται ο ένας τον άλλον σαν τα κοκόρια, για λογαριασμό των πελατών τους φυσικά. Όλοι επίσης καταλαβαίνουμε ότι οι δύο αντίπαλοι δικηγόροι είναι «εχθροί», μόνο επειδή οι πελάτες τους είναι εχθροί. Και για να το πάμε λίγο παρακάτω, όλοι υποψιαζόμαστε ότι αυτοί οι δύο δικηγόροι, πέρα από τη δίκη όπου είναι αντίπαλοι, μπορεί εκτός δικαστηρίου να είναι και στενοί φίλοι.
ΠΑΡΟΛΑ ΑΥΤΑ ΟΜΩΣ, δεν υπάρχει δικηγορικός πελάτης σε μια τέτοια διαδικασία, όσο και φιλελεύθερου πνεύματος και να είναι, που δεν θα στραβομουτσουνιάσει αν δει κάπου το δικηγόρο του, ενόσω εκδικάζεται η υπόθεσή του στα δικαστήρια, να τρώει και να χασκολογάει με τον δικηγόρο της αντίπαλης παράταξης σαν να είναι οι καλύτεροι φίλοι.
Οι ίδιοι οι δικηγόροι έχουν επίγνωση αυτής της ζωτικής λεπτομέρειας, και φροντίζουν να αποφεύγουν τις συναναστροφές με τον δικηγόρο της αντίπαλης παράταξης και να μην δημιουργούν αχρείαστα προβλήματα με τους πελάτες τους.
Πολλές φορές μάλιστα, σε πολλές προηγμένες χώρες, το ίδιο το σύστημα αναγνωρίζει τη δυσκολία της αμεροληψίας όταν υφίσταται κάποια στενή προσωπική σχέση μεταξύ των δικηγόρων αντίπαλων παρατάξεων και νομικά μπλοκάρει μια τέτοια αντιπαράθεση.
Αυτές οι ζωτικές λεπτομέρειες στον χώρο της πολιτικής είναι ζητήματα πολιτικής ζωής και θανάτου.
Είναι κρίμα ένας πολιτικός σαν τον Λεβέντη, έντιμος και ειλικρινής, που προσπαθεί τόσο έντονα να βοηθήσει, και έχει μοχθήσει τόσο για να μπει τελικά στην Βουλή, να αυτοαναιρείται αγνοώντας βασικές συμπεριφορές της ανθρώπινης φύσης.
Ούτε ο Τσίπρας, ούτε η παρέα του, αξίζουν τη παραμικρή στήριξη από τους πολίτες που εξαπάτησαν. Ούτε καν έναν καλό λόγο. Κι αν η κυβέρνησή τους πέσει, επειδή η αντιπολίτευση με διάφορες κομματικές συμμαχίες δικές της καταφέρει να τους υπονομεύσει, καλά ξεκουμπίσματα. Κατά τους πρόχειρους υπολογισμούς του Ρέγκλιν οι τωρινοί κυβερνώντες μας κοστίζουν τουλάχιστον 24 εκατομμύρια επιπρόσθετο αχρείαστο χρέος, κάθε μέρα που περνάει. Καλά θα ήταν να φεύγανε το γρηγορότερο.
Το να λέει λοιπόν κάποιος αρχηγός κόμματος όπως ο Λεβέντης, «Είπα στον Τσίπρα να μην παραιτηθεί, αλλά να μείνει και να δώσει μάχη», επειδή αυτός ο κομματικός αρχηγός θεωρεί τις μεθόδους της αντιπολίτευσης ύπουλες, μπορεί να είναι σωστό από κάποια κριτική ορθολογική πλευρά, αλλά στις κάλπες, τέτοια «στήριξη» καταλήγει μόνο σε χαμένους ψήφους για το κόμμα του.
Ελπίζω, κάποιος από την Ένωση Κεντρώων να διαβάσει το παρόν, και να σπεύσουν να αλλάξουν τακτική για πιο παραγωγική άντληση ψήφων. Δεν είναι ανάγκη να γίνεις απατεώνας και ψεύτης, ούτε φυσικά πρέπει. Είναι όμως απόλυτα απαραίτητο να γίνεις πιο εφευρετικός στο λόγο σου, και να μην επιμένεις από τη μια εκλογική αναμέτρηση στην άλλη να αλλάξει η ανθρώπινη φύση, εκεί που δεν έχει αλλάξει ούτε ένα χιλιοστό τα τελευταία τρεις χιλιάδες χρόνια.