Του Στέλιου Συρμόγλου
Πως μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι οι ιδέες που κατευθύνουν τα ανθρώπινα βήματα είναι ανεξάρτητες και τυχαίες χωρίς σύνδεση με την πηγή, η οποία δίνει κύρος στις ανθρώπινες αλήθειες και αξία, όμοια με εκείνη που έχουν οι φυσικοί νόμοι με την αντικειμενική τους υπόσταση και σταθερότητα;
Οι αλήθειες του κόσμου και οι προθέσεις φαίνονται στην ανθρώπινη συνείδηση με ευκολία όταν ερευνούνται τα φυσικά φαινόμενα, ενώ μπροστά στα ανθρώπινα φαινόμενα, που η μελέτη είναι δύσκολη και η διαδικασία σύνθετη, που δεν παρουσιάζουν καμία απτή εκδήλωση, πριν περάσουν στον οργανισμό, αναγκάστηκε η φιλοσοφία - η Πλατωνική - να τα θεωρήσει και να τα παρουσιάσει σαν παραγγελίες, σαν αντηχήσεις ενός μακρινού μηχανισμού.
Ενός μηχανισμού που φέρει σε επαφή τις προθέσεις του σύμπαντος μονάδες, τις πολλαπλότητες, τα άτομα, για να οδηγήσει σ' ένα σύμφωνο δρόμο που βαδίζει το ίδιο το σύμπαν. Οι απόψεις του Πλάτωνος αντανακλούν τη μετάβαση από τον κόσμο, που μπορεί να υπάρξει και χωρίς την πραγματικότητα, την έσω του νου, στη δημιουργία της σκέψης. Η ζωή και ο κόσμος παρουσιάζεται στην Πλατωνική φιλοσοφία σαν αναγκαία και σκόπιμη.
Η φιλοσοφία επεσήμανε αυτή τη σύνδεση που παρουσιάζει βέβαια διαφορές και βαθμούς στα διάφορα φιλοσοφικά συστήματα, χωρίς βέβαια οι διαφορές αυτές να μειώνουν τη σημασία και την αξία των φιλοσοφικών συλλήψεων. Στη σύνδεση αυτή στηρίζεται η αρμονία, που εκδηλώνεται στο σύμπαν και που έχει πάρει ιδιαίτερη θέση στις σχέσεις ζωής και κόσμου με τη διαρκή εξέλιξη του μηχανισμού της συνδέσεως, που για τον άνθρωπο είναι η νοητική και ακόμη πληρέστερα η λογική λειτουργία.
Στο φως των συσχετίσεων τούτων δυναμώνεται η άποψη ότι η αρμονία που βασιλεύει και που εκδηλώνεται στους γνωστούς φυσικούς νόμου φτάνει μέσω των υλικών, που απαρτίζουν τον ανθρώπινο οργανισμό, να εκδηλώνεται αυτόματα και μέσα σε κάθε ανθρώπινη μονάδα σαν συνείδηση.
Η ανθρώπινη συμπεριφορά είναι σύμμετρη με την κοσμική. Κάθε λογικό είναι πραγματικό και το αντίστροφο ή ότι ο άνθρωπος είναι εικόνα και ομοίωση του σύμπαντος, αποδεικνύονται και στο φως του σύγχρονου λόγου αληθινές.
Με τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη προσεγγίζεται η οντολογική ερμηνεία προς τις σύγχρονες πληρέστερες θετικές αντιλήψεις. Η δε αποκαθιστάμενη άμεση σχέση, ανάμεσα στην ύλη και στο είδος, δηλαδή ανάμεσα στο σύμπαν και άτομο, συμβάλλει σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση του προβλήματος της μετάβασης του κόσμου μέσω του νου στον κόσμο των ιδεών με την νόηση.
Η μετάβαση είναι εσωτερική λειτουργία και δεν μπορεί να επηρεάζεται από εξωτερικές διαδικασίες.