Του Στέλιου Συρμόγλου
Από τις κυριαρχούσες ιδέες που επηρέασαν την εξέλιξη των κοινωνιών είναι η ιδέα της ελευθερίας. Αντίθετα προς την ιδέα της ισότητας που δεν υπήρξε ποτέ, η έννοια της ελευθερίας ίσχυσε για πολύ διάστημα στο κοινωνικό στερέωμα.
Ηταν απόλυτη πραγματικότητα την εποχή που ο πληθυσμός ήταν αραιός και οι άνθρωποι εκινούντο ελεύθερα. Η έννοια της ελευθερίας παθαίνει υποβιβασμό όσο ο πληθυσμός αυξάνεται και ο χώρος περιορίζεται. Είναι δύο μεγέθη που αναπτύσσονται κατ' αντίστροφο λόγο.
Η βασική διαπίστωση είναι, επίσης, ότι οι αλήθειες έχουν αναγνωριστεί και οι ιδέες έχουν διδαχθεί, αλλά είναι ασύνδετες με τον πρακτικό βίο. Η φιλοσοφία που θα δίδασκε τον τρόπο εφαρμογής των ιδεών θα ήταν σπουδαιότερη και σημαντικότερη από τη φιλοσοφία που θα δίδασκε και θα διαμόρφωνε τις ιδέες.
Η κοινωνία πάσχει από την κακή εφαρμογή των ιδεών και όχι από έλλειψη τούτων. Η εξήγηση αυτή αποδεικνύει την έλλειψη κύρους στις ιδέες και στις αρχές. Και το πρόβλημα τούτο θα πρέπει να εξεταστεί.
Οι ιδέες μπορεί μέχρις ενός σημείου να είναι υπεύθυνες για τη σημειούμενη ατέλεια, αλλά φαίνεται καθαρά ότι η ευθύνη βαρύνει περισσότερο τις ανθρώπινες συνειδήσεις, τη γνωστική και την ηθική ανεπάρκειά τους.
Το πόρισμα των παραπάνω σκέψεων δεν είναι άσχετο με τη σημερινή κατάσταση της ελληνικής κοινωνίας. Η έλλειψη συνέπειας στις αρχικές σκέψεις και ιδέες οδήγησε σε αντιφάσεις και αδιέξοδα. Το πλαίσιο κάθε δράσης είναι προσδιορισμένο από το συγχρονισμό των συνειδήσεων. Η υπέρβαση οδηγεί σε κοινωνικές και πολιτικές δυσλειτουργίες, ακόμη και εκτροπές, ενώ η μειωμένη πίστη στις αρχές οδηγεί στην ατέλεια και στην απουσία γενικής συγκατάθεσης.
Η ασύγχρονη πορεία των συνειδήσεων που προκαλείται από τη διαρκή είσοδο και καθιέρωση νέων ψευτοιδεών και με την αποδοχή των πράξεων, που δεν συνδέονται με το πραγματικό περιεχόμενο των ιδεών, γιατί δεν έχουν αφομοιωθεί απ΄' όλα τα μέλη, δίδουν αφορμή για διάσπαση και φανερή εκδήλωση των δυσαρμονιών.
Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα προοδευτικά μέλη της κοινωνίας υποφέρουν από την ελαττωματική λειτουργία της, μέχρις ότου εν ονόματι των νέων ιδεών ή της ελαττωματικής λειτουργίας του παλαιού καθεστώτος, εκδηλωθεί η διαμαρτυρία για τον εκσυγχρονισμό και την αποκατάσταση της ισορροπίας.