Του Στέλιου Συρμόγλου
Το θυμικό αποτελεί το υπόστρωμα του ψυχονοητικού συστήματος, γιατί αγγίζει προς την αρχική κατάσταση που είναι κοινή σ' όλες τις ζωικές εκδηλώσεις. Η νοητική λειτουργία αποτελεί πρόσθετο ιδιαίτερο στοιχείο βαδίζοντας σε δικούς της δρόμους, αντίθετους, παράλληλους και τεμνόμενους ακόμη προς τους δρόμους του θυμικού.
Το θυμικό δεν επεξεργάζεται μεταβολές για τον εαυτό του. Η βούληση του όντος για να τραφεί, να αναπαραχθεί είναι αυθόρμητη, ασίγαστη και αναπότρεπτη. Είναι φυσική, σταθερή και ομοιόμορφη. Κατ' αναλογίαν δεν σβήνουν και παραμένουν αμετάβλητες και οι λοιπές εκδηλώσεις του θυμικού.
Οπως διδάσκει η ιστορία του ανθρώπου, αυτές οι εκδηλώσεις του θυμικού, ή δεν άλλαξαν ή αν άλλαξαν, η αλλαγή αυτή τελεί υπό όρους και προυποθέσεις, ώστε μπορεί να λεχθεί ότι κατ' απόλυτη εκτίμηση δεν έχει γίνει καμία αλλαγή στο ανθρώπινο θυμικό, που εξακολουθεί να επηρεάζει την ανθρώπινη συμπεριφορά με τους αρχικούς βιολογικούς σκοπούς και αξιώσεις.
Οι ψυχίατροι ομιλούν για την εμφάνιση παθολογικών καταστάσεων,που οφείλονται στην αδυναμία εμφάνισης των θυμικών εκδηλώσεων, που αποδεικνύει ότι η μη εκδήλωση των αρχικών αυτών θυμικών ορμών αποτελεί φυσιολογική εκτροπή. Και όπως η παρεμπόδιση της ομαλής καρδιακής λειτουργίας προκαλεί την εμφάνιση καρδιοπαθειών, κατά τον ίδιο τρόπο η μη πλήρης λειτουργία του θυμικού συνεπάγεται την παρουσία ψυχοπαθολογικών φαινομένων.
Τα στοιχεία του θυμικού προσεγγίζουν τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και για τούτο είναι ολιγότερο μεταβλητά. Ο συλλογισμός αυτός οδηγεί στη θέση μιας νέας κρίσης. Η ψυχή των όντων δεν μεταβάλλεται.. Ο Σωκράτης μιλεί για την ψυχή σαν άφθαρτη, ενώ το σώμα φθαρτόν.
Πράγματι, η ιστορία μας διδάσκει επίσης, ότι η ψυχή είναι η ίδια. Οι δε αλλοιώσεις που έχει υποστεί δεν κατόρθωσαν να τη διαφοροποιήσουν σε βαθμό που να μπορεί να γίνει διάκριση μεταξύ εποχών και περιόδων της ανθρώπινης διαδρομής. Ο άνθρωπος εξακολουθεί να επιθυμεί να υπερέχει των άλλων όντων, να έχει δύναμη και πλούτο, να μη είναι αλληλέγγυος στον πόνο των άλλων,να παίρνει χωρίς διάκριση εχθρική ή φιλική στάση, ανάλογα με ό,τι συμφέρει στις ατομικές επιδιώξεις.
Αντίθετα προς ό,τι ελέχθη για το θυμικό συμβαίνει με το άλλο στοιχείο του ψυχονοητικού μίγματος. Εννοώ τις φρένες, τη διανόηση, τη λογική, τη συνείδηση, που είναι ευλύγιστη και μεταβάλλεται.που σαν νεότερη βιολογική εμφάνιση συμπεριφέρεται όπως η ιδέα της προσαρμογής σ' όλο το ζωικό βασίλειο.
Η ζωή δεν καταστρέφεται χάρη στην εκδηλούμενη ιδιότητα της προσαρμογής.Η εκδήλωση αυτής της ιδιότητας στο φυσικό και ζωικό κόσμο,δεν έχει ακόμη εξιχνιασθεί πλήρως,θεωρούμενη γενικά σαν αποτέλεσμα επηρειών και συσχετίσεων εξωτερικών επιδράσεων και μεταβολών στον κληρονομικό μηχανισμό.
Κατά τη λειτουργία της προσαρμογής εμφανίζονται ή εξαφανίζονται ή μεταβάλλονται τα όργανα ενός οργανισμού που προσφέρονται για την επιβίωση ενός όντος. Ετσι ένα είδος φυτών που κινδυνεύει να εξαφανιστεί από την επίμονη επικράτηση συνθηκών ξηρασίας, επιβιώνει χάρη στην εμφάνιση ατόμων που αναπτύσσουν φύλλωμα, του οποίου η υφή του εμποδίζει τη διαπνοή και βοηθεί στην αντιμετώπιση των δυσμενειών του περιβάλλοντος.
Κατά ανάλογο τρόπο οι άνυδρες περιοχές που ζουν πολλά ζώα αντιμετωπίζουν με οργανικές μετατροπές τη δυσμένεια με τον περιορισμό των απωλειών τού ύδατος εκ του οργανισμού. Η προσαρμογή στο λοιπό οργανικό κόσμο πραγματοποιείται με τη μετατροπή των φυσιολογικών λειτουργιών στους οργανισμούς, ενώ στον άνθρωπο η προσαρμογή πραγματοποιήθηκε με την ανάπτυξη της διανόησης, της λογικής και της συνείδησης.
Το τελευταίο όν που θα εκλείψει από τη γη είναι ο άνθρωπος, γιατί διαθέτει τον τελειότερο μηχανισμό προσαρμογής. Ωστόσο, η ιστορική εικόνα που σχηματίζουμε από την ανθρώπινη πορεία είναι της μορφής των παραπλανήσεων και των ταλαιπωριών..
Αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα μιας αυθαίρετης συζήτησής μας...