Του Στέλιου Συρμόγλου
Με τον ιστορικό χρόνο να διαρρέει, τα χρόνια και οι γενιές φεύγουν και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας μένουν και στοιχειώνουν.Η εποχή ηθικά συρρικνώνεται και οι άνθρωποι που την εκφράζουν βυθίζονται στην ασημαντολογία και πέφτουν όλο και πιο χαμηλά.
Με τους κινδύνους για τη χώρα να είναι υπαρκτοί, ορατοί και άμεσοι. Από τη μια το δυσβάστακτο χρέος και η έλλειψη κάθε προοπτικής για διέξοδο από το ασφυκτικό οικονομικό αδιέξοδο. Από την άλλη τα εθνικά θέματα που εγείρονται απειλητικά, με αιχμή το Κυπριακό κι όχι μόνο.
Με την αποσιώπηση της αλήθειας από μια κυβέρνηση που παραπαίει μεταξύ ανικανότητας και κακογουστιάς στην έκφραση της πολιτικής. Με την απουσία εθνικής συνεννόησης και αγωνιστικής διάθεσης, τα κύρια αυτά χαρακτηριστικά που μπορούν να διασώσουν τη χώρα και να "μετασχηματίσουν" κυριολεκτικώς την κοινωνική, πολιτική, πνευματική και ψυχολογική υφή της Ελληνικής ψυχής.
Και η δραματική κοινωνική και οικονομική κατάσταση, αλλά κυρίως η εθιστική λειτουργία των πολιτών, να μην επιτρέπει στον Ελληνα να ακούσει, πολλώ μάλλον να κατανοήσει, την από βάθη χιλιετηρίδων κραυγή απόγνωσης του σοφού Νέστορος: "Αλίμονο στη γη των Ελλήνων όταν το μεγάλο πένθος πλακώσει".
Οσο περνούν τα χρόνια, ωστόσο, οι απροσμέτρητες συστροφές της ελληνικής ψυχής επιστρέφουν καταιγιστικά στη γυμνή συνείδηση, για να την πληροφορήσουν και να την αποπληροφορήσουν . Ο ούριος άνεμος της αισιοδοξίας και της αίθριας προοπτικής ατονεί, για να αφήσει τον ιστορικό λόγο να φτερωθεί ιδιότυπα. Και στο ενθάδε της γυμνής κοινωνικής συνείδησης βλασταίνουν τα "άνθη του κακού"με τη σαγηνευτική τους ευωδιά.
Υπάρχουν περίοδοι βέβαια που η ιστορία κατοπτρίζει όχι μόνο την αρνητική και νοσηρή διάσταση, αλλά αποκαλύπτει επέκεινα θησαυρούς στην ενθαδική δοκιμασία. Η "θορυβώδης" διάσταση του κοινωνικού δράματος,με φρικιαστικό μεγαλείο ενίοτε, αποκαλύπτεται ζωηφόρα, αφού πέραν της δοκιμασίας αναβλύζει η ζείδωρη αύρα της ελπίδας και της θετικής αναστροφής με την κοινωνική οδύνη.
Από τη μια πλευρά της ελληνικής πραγματικότητας η "κάθετη πτώση", ο πόνος και η συντριβή. Από την άλλη η μυστική προσδοκία που αποκρυπτογραφεί το μυστικό Νεύμα και Νόημα της ελληνικής φύσης. Αυτοί οι δύο κόσμοι φαίνονται αντιφατικοί, ασυμβίβαστοι, ξένοι μεταξύ τους, χωρίς ίχνος συγγένειας. Κατά βάθος όμως θεωρούμενοι είναι συμπληρωματικοί.
Η δύναμη της ελληνικής ψυχής αναβλύζει από τους σπαραγμούς της υποκειμενικότητας. Τρέφεται από την ιστορικότητα, διαχέοντας και συναιρώντας ταυτόχρονα τη μυστηριώδη προβληματική της ελληνικής φύσης. Για δεκαετίες η ελληνική κοινωνία αδυνατεί να αφουγκραστεί τα μηνύματα των νέων καιρών.
Ο ετεροφωτισμός των κοινωνικών ομάδων λειτούργησε ως λυδία λίθος που αχρήστευε ή βράβευε τα μέταλλα των ιδεών τους και των προσανατολισμών τους. Η επαναστατική τους ορμή περιορίστηκε σε χιμαιρικά επίπεδα. Και όμως, η επανάσταση ήταν ο αρχέτυπος έρωτας κάθε ελληνικής ψυχής, ενώ το δοξαστικό άσμα της εθνικής επίγνωσης το τραγουδούσαν χείλη γεροντικά με τη στεντόρια φωνή που ξεπηδούσε από καρδιά εφηβική!
Τα χρόνια φεύγουν, με τα προβλήματα να μένουν και να φτερώνουν την αγωνία της ελληνικής κοινωνίας. Η αφύπνιση φαίνεται πως αργεί. Και η κρίση συνοδεύεται από μια πνευματική δυστυχία. Τα προβλήματα μένουν και τα αίτια παρουσιάζονται με τη μορφή της Λερναίας Υδρας.
Η πορεία της κοινωνίας πραγματοποιείται χωρίς προορισμό. Επηρεάζεται από το θυμικό κατά κύριο λόγο. Η λογική σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο εν πολλοίς αποκρούεται. Η δε διαμόρφωση της πορείας αυτής συγκρούεται με τόσες άλλες απόψεις και τάσεις, ώστε δίνει την εντύπωση πορείας τυφλών ανθρώπων που σκοντάφτουν σε κάθε βήμα τους, σε απειρία εμποδίων!