Της Μελίνας Κονταξή
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού
Ιστορικός - Δρ Βαλκανικού Πολιτισμού
Συνωμοσιολογία, το καταφύγιο του αδύναμου για να αισθανθεί σημαντικός και να νοιώσει ότι δεν φταίει αυτός για την κατάσταση του, και η μέθοδος των ισχυρών για να ελέγχουν τις μάζες.
Φυσικά και πάντα τα συμφέροντα των ισχυρών καθόριζαν την πορεία των λαών, οι λαοί έκαναν τη διαφορά όταν κατόρθωναν να εκμεταλλευτούν αυτά τα συμφέροντα για λογαριασμό τους, όταν δεν μπορούσαν να γίνουν οι ίδιοι ισχυροί.
Για να καθησυχάσουν την κυρίαρχη τάξη στην Ευρώπη το 1821, οι Έλληνες έλεγαν ότι δεν ήθελαν ανατροπή της κοινωνικής τάξης, εθνική ανεξαρτησία διεκδικούσαν, όταν την ίδια εποχή υπήρχαν στην Ευρώπη κινήματα που ήθελαν ανατροπή της πολιτικής τάξης.
Ο ίδιος ο Καποδίστριας, στο πλαίσιο της εξουδετέρωσης των επιχειρημάτων του Μέττερνιχ, υποστήριζε ότι αν οι Έλληνες αποκτούσαν την ελευθερία τους, πιθανότατα θα ζητούσαν από την Ευρώπη βασιλιά.
Έλληνες έμποροι του Άμστερνταμ προσπαθούσαν να υποκινήσουν φιλελληνικό κίνημα. Η ιερή συμμαχία είχε αποκηρύξει οποιαδήποτε μεταρρύθμιση ή κίνημα γινόταν με τη βία, θέλοντας να δείξουν ότι δεν ήταν εσωτερικό θέμα.
Η Μεσσηνιακή Γερουσία, μέσω του προέδρου της Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, απηύθυνε έκκληση στην Αμερικανική συμπολιτεία στις 25 Μαΐου του 1821, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι θεωρούσε τους Αμερικανούς δίκαιους, γενναίους και φιλάνθρωπους, αφού η ελευθερία τους δεν στηριζόταν στη δουλεία.
Ο Μαυροκορδάτος διέδιδε τη φήμη ότι η Αγγλία θα μπορούσε να αναλάβει το ρόλο του προστάτη αν η Ρωσία συνέχιζε να αδιαφορεί. Η οπτική του Κάνιγκ για τα συμφέροντα της χώρας του οδήγησε στην αναγνώριση των Ελλήνων ως εμπολέμων το 1823.
Σφαγές και ηρωικοί αγώνες φυσικά προκαλούσαν συμπάθεια στο εξωτερικό. Η σφαγή της Χίου οδήγησε στην ανάπτυξη του φιλελληνικού κινήματος.
Δεν υπάρχουν συνωμοσίες. Όταν αγωνίζεσαι για την ελευθερία σου, τότε πάντα βρίσκεις συμπαραστάτες ανάμεσα στους λαούς, που πιέζουν τις κυβερνήσεις η συνεισφέρουν στους αγώνες. Όταν δεν αγωνίζεσαι, κανένας δεν έχει λόγο να σε θεωρήσει σημαντικό.
Διεκδικείς, διαβεβαιώνεις, πάντα ανάλογα με τις περιστάσεις θα βρεις τις διαφορές των συμφερόντων και στο χέρι σου μετά είναι αν θα είσαι ικανός να τις χρησιμοποιήσεις. Όταν δεν διεκδικείς τίποτα, και διαχρονικά υποχωρείς χωρίς σχέδιο και μόνο δίνεις σιγά σιγά κομμάτια σου, την εξουσία σου, όταν θυσιάζεις το έθνος εκτός συνόρων, χρειάζεται κάποια σκοτεινή δύναμη να θέλει το κακό σου;
Φυσικά και θα σε χρησιμοποιήσουν όλοι, δεν τους έχεις δώσει κανένα λόγο να σε σέβονται. Οι πρόγονοι λειτούργησαν το 21 αλλά δεν μπορεί διαχρονικά να είναι η μόνη διαφήμιση σου.
Δεν υπάρχει τίποτα πιο τραγικό, που να αποδεικνύει ότι ένα έθνος είναι σε παρακμή, από τις συνωμοσιολογίες, από τις φαντασιώσεις για ομόδοξους σωτήρες. Δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό από αυτούς, που δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι αντάμα, προσμένουν ίσως κάποιο θαύμα.