Της Νένας Μαλλιάρα
Έτοιμες να βάλουν 2.000 ακίνητα στην πρώτη "φουρνιά" των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών είναι οι τράπεζες, με έμφαση σε μεγάλα ακίνητα οφειλετών που έχουν κατηγοριοποιηθεί ως στρατηγικοί κακοπληρωτές.
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη στο Capital.gr, οι πλειστηριασμοί της πρώτης φάσης θα αφορούν μεγάλες ιδιοκτησίες δανειοληπτών που σκοπίμως αθετούν τις υποχρεώσεις τους και όχι ακίνητα των οποίων ο πλειστηριασμός θα μπορούσε να εγείρει αντιδράσεις για κοινωνικούς λόγους. Όπως σημειώνουν, τα υπόλοιπα δανείων που έχει η καθεμία τράπεζα και αφορούν μεγάλα ακίνητα, τα οποία είναι έτοιμα για πλειστηριασμό, κινούνται κατά μέσο όρο στα 100 εκατ. ευρώ.
Το "πάγωμα" των πλειστηριασμών λόγω της αναγκαστικής αποχής των συμβολαιογράφων, το οποίο διαρκεί από τον περασμένο Μάιο εξαιτίας των προπηλακισμών που δέχονταν από αντιδρώντες στους πλειστηριασμούς, και το οποίο ακολούθησε την επίσης πολύμηνη απεργία των δικηγόρων, θα αποτελέσει σύντομα παρελθόν με τον επικείμενο νόμο για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Κάτι, βεβαίως, που απομένει να αποδειχτεί στην πράξη, αφού συλλογικότητες που αντιδρούν στους πλειστηριασμούς, δηλώνουν ότι θα συνεχίσουν τις ενέργειες για να μπλοκάρουν τη διενέργεια πλειστηριασμών...
Σημειώνεται ότι και το 2015 οι πλειστηριασμοί ακινήτων από τις τράπεζες ήταν ουσιαστικά "παγωμένοι", καθώς ούτε το 2% όσων έγιναν δεν επισπεύσθηκε από τράπεζες. Το 2014 είχαν γίνει 16.000 πλειστηριασμοί από 19.200 το 2013, όταν τις χρονιές "αιχμής" των πλειστηριασμών, το 2008 και 2009 (οι δύο πρώτες χρονιές της διεθνούς κρίσης μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers) είχαν γίνει αντίστοιχα 43.000 και 52.000 πλειστηριασμοί.
Πλέον, με βάση τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που ψηφίστηκε στη Βουλή τον Ιούλιο του 2015, οι πλειστηριασμοί ακινήτων θα γίνονται με βάση την εμπορική τιμή. Με τον τρόπο αυτό θα αποσυμφορηθεί και θα απλοποιηθεί η μέχρι πρότινος διαδικασία, η οποία προέβλεπε τιμή πρώτης προσφοράς την αντικειμενική αξία και προϋπέθετε δύο άγονους πλειστηριασμούς για να κάνει δεκτό το αρμόδιο δικαστήριο τη μείωση της τιμής εκκίνησης. Σήμερα οι εμπορικές τιμές είναι, κατά μέσο όρο, 30% χαμηλότερες σε σχέση με τις αντικειμενικές.
"Με την έλευση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών, ο χρόνος θα μετρά πλέον αρνητικά για την οφειλή", τονίζουν τα στελέχη των τραπεζών, στέλνοντας σαφές μήνυμα στους στρατηγικούς κακοπληρωτές ότι δεν θα μπορούν πλέον να ροκανίζουν το χρόνο χωρίς επιπτώσεις για τους ίδιους, είτε αδιαφορώντας στις προσκλήσεις των τραπεζών είτε κάνοντας καταχρηστική χρήση του ν. 3869/2010 (Κατσέλη).
Οι τράπεζες έχουν εντοπίσει 28.000 – 30.000 δανειολήπτες που ανήκουν στην κατηγορία των στρατηγικών κακοπληρωτών και οι οποίοι αρνούνται συστηματικά να προβούν σε οποιαδήποτε ρύθμιση με την τράπεζά τους, τη στιγμή που διαθέτουν παράλληλα υψηλές καταθέσεις. Οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες θα είναι αυτοί που θα μπουν στο στόχαστρο των πρώτων πλειστηριασμών προς παραδειγματισμό και συμμόρφωση.
Οι τράπεζες καταγράφουν, πάντως, αύξηση των ρυθμίσεων δανείων, καθώς η πλειοψηφία των δανειοληπτών που είναι συνεργάσιμοι βρίσκουν πλέον λύσεις που μειώνουν το επιτόκιο του δανείου τους ή διαχωρίζουν το υπόλοιπο της οφειλής τους, μειώνοντάς την έτσι συνολικά.
Επιπλέον, με την αναθεώρηση του νόμου (με τον ν. 4346/2015) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (πρώην ν. Κατσέλη) έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό δίχτυ προστασίας. Συγκεκριμένα, το πεδίο εφαρμογής του νόμου επεκτάθηκε και σε φορολογικές και ασφαλιστικές οφειλές, μπορούν να ενταχθούν σε προστατευτικές ρυθμίσεις για την πρώτη κατοικία 2 στους 3 δανειολήπτες, ενώ για το 25% που αντιστοιχεί στους πιο αδύναμους, προβλέπεται η ενίσχυσή τους από το κράτος, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις δόσεις.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, προστατεύονται οι δανειολήπτες -αιτούντες που διαθέτουν ακίνητο αντικειμενικής αξίας έως 180.000-280.000 ευρώ και εισόδημα έως 13.906-40.801 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος του νοικοκυριού.
Όσο για το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα του δανειολήπτη που πρέπει να λαμβάνει υπόψη της η τράπεζα όταν διαμορφώνει τη μηνιαία δόση προτείνοντας ρύθμιση δανείου, προκύπτει αφού αφαιρεθούν από το συνολικό καθαρό εισόδημα του δανειολήπτη οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, όπως αυτές καθορίζονται με αντικειμενικό τρόπο από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Με βάση τα ισχύοντα σήμερα, οι ετήσιες εύλογες δαπάνες διαβίωσης για 2 ενήλικες με 2 παιδιά είναι 16.162 ευρώ.
Αναφορικά με τις μεταβιβάσεις δανείων σε funds, υπενθυμίζεται ότι μέχρι το 2018 δεν επιτρέπεται η μεταβίβαση δανείων που συνδέονται με πρώτη κατοικία: α) ανεξαρτήτως κατηγορίας, δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία, β) με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (άνω του 90% του συνόλου στεγαστικών δανείων πρώτης κατοικίας).