ΙΑΚΩΒΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ
Η υπερχρέωση του πλανήτη
συνεχίζεται χωρίς σταματημό, προμηνύοντας ένα παγκόσμιο κραχ που δύσκολα
δεν θα καταλήξει σε χάος – ενώ η κατάρρευση της χώρας μας επιταχύνεται,
φτάνοντας πλέον στα τελευταία της στάδια.
.
Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα του ινστιτούτου διεθνών οικονομικών (πηγή), το παγκόσμιο χρέος αυξήθηκε ξανά κατά 11 τρις $ τους πρώτους εννέα μήνες του 2016 – φτάνοντας σε ένα νέο ύψος ρεκόρ της τάξης των 217 τρις $ (από 199 τρις $
το 2014) ή στο 325% του ΑΕΠ του πλανήτη. Όσον αφορά τη σύνθεση του, τα
ομόλογα των αναδυομένων οικονομιών παρουσίασαν μεγάλη άνοδο – ενώ τα
κρατικά ομόλογα, καθώς επίσης τα κοινοπρακτικά δάνεια έκδοσης 2016 ήταν
τριπλάσια, σε σχέση με το 2015, με την Κίνα να έχει όπως πάντα τη μερίδα
του λέοντος.
Στα πλαίσια αυτά, οι κίνδυνοι για την
παγκόσμια οικονομία έχουν αυξηθεί ραγδαία – πόσο μάλλον μετά την άνοδο
του κόστους δανεισμού ως αποτέλεσμα των αμερικανικών εκλογών, σε ένα περιβάλλον υποτονικής ανάπτυξης, αδύναμης κερδοφορίας των επιχειρήσεων,
αύξησης των αποδόσεων των ομολόγων σε δολάρια, ανόδου των βασικών
επιτοκίων από τη Fed, ισχυροποίησης του δολαρίου, επιδείνωσης της
φερεγγυότητας κρατών, καθώς επίσης επιχειρήσεων κοκ.
Εάν σε όλα αυτά προστεθεί μία στροφή
προς περισσότερο προστατευτικές πολιτικές, όπως αυτή που ανακοίνωσε ο κ.
Trump, με αποτέλεσμα να ενταθεί ο εμπορικός πόλεμος,
η κατάσταση θα γίνει εκρηκτική. Πόσο μάλλον σε συνδυασμό με τη σημασία
του Λονδίνου όσον αφορά την έκδοση χρέους και παραγώγων, ειδικά σε σχέση με τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, καθώς επίσης με αυτές των αναπτυσσομένων οικονομιών
– επειδή η αβεβαιότητα σχετικά με το χρόνο και τη φύση της διαδικασίας
του BREXIT θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόσθετους κινδύνους, όπως θα
ήταν το υψηλότερο κόστος δανεισμού και αντιστάθμισης.
Από την άλλη πλευρά, το αμερικανικό
δημόσιο χρέος στα τέλη του 2016 διαμορφώθηκε στα 19,977 τρις $ – έχοντας
αυξηθεί κατά 88% από το 2009, όπου εκλέχθηκε πρόεδρος ο κ. Obama
(γράφημα). Ουσιαστικά λοιπόν προστέθηκε στο χρέος της υπερδύναμης μέσα σε οκτώ χρόνια ένα ποσόν, ανάλογο με αυτό των προηγουμένων 200 ετών – κάτι πρωτοφανές στην ιστορία της, ενώ δεν αποτελεί ασφαλώς έναν καλό οιωνό.
Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του αμερικανικού χρέους σε απόλυτο μέγεθος.
.
Περαιτέρω, στο ίδιο χρονικό διάστημα που
το αμερικανικό δημόσιο χρέος διπλασιάσθηκε, το αντίστοιχο της Ελλάδας
έφτασε από τα 299,7 δις € το 2009 στα 330 δις € σήμερα – τα οποία, εάν
προσθέσουμε τα 51,3 δις € που εξοικονομήσαμε με το PSI έναντι υπέρογκων
ανταλλαγμάτων, θα έφταναν στα 380 δις €. Επομένως το δημόσιο χρέος μας αυξήθηκε κατά 27% σε απόλυτο μέγεθος, όταν το αμερικανικό κατά 88%.
Εν τούτοις, σε σχέση με το ΑΕΠ μας, από τα 129,7% το 2009 συμπεριλαμβανομένων των διογκωμένων ελλειμμάτων και χωρίς το PSI, θα υπερέβαινε σήμερα το 220% του ΑΕΠ – όταν το αμερικανικό διατηρήθηκε κοντά στο 100%
(γράφημα). Η βασική αιτία είναι προφανώς η κατάρρευση του ΑΕΠ μας, από
τα 230 δις € το 2009 στα 175 δις € πρόσφατα – αφού, εάν παρέμενε στα 230
δις €, θα είχε διαμορφωθεί στο 165% του ΑΕΠ χωρίς το PSI, πόσο μάλλον
εάν αυξανόταν, έστω με πολύ χαμηλούς ρυθμούς.
Επεξήγηση γραφήματος:
Εξέλιξη του ελληνικού χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ (γαλάζια στήλη, αριστερή
κάθετος), συγκριτικά με το αμερικανικό (διακεκομμένη γραμμή, δεξιά
κάθετος).
.
Συνεχίζοντας, η κατακόρυφη πτώση του ΑΕΠ
μας ήταν ίσως το μεγαλύτερο έγκλημα των μνημονίων που μας επιβλήθηκαν –
αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι, σε αυτήν οφείλεται η ραγδαία αύξηση
της ανεργίας που επιβάρυνε τις δαπάνες του δημοσίου, η κατάρρευση του
ασφαλιστικού, η μείωση των κρατικών εσόδων, η αύξηση της φορολογίας για να καλυφθούν όλα τα παραπάνω,
οι χρεοκοπίες δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων ένεκα της πτώσης της
ζήτησης, η απαξίωση της ακίνητης περιουσίας κατά περίπου 600 δις €, η
αντίστοιχη του χρηματιστηρίου κατά 200 δις €, η φυγή των νέων κοκ.
Την ίδια εποχή τώρα που το δημόσιο χρέος
μας αυξήθηκε κατά 80 δις € (χωρίς τη διαγραφή του PSI, με την οποία
κυριολεκτικά πυροβολήσαμε τα πόδια μας – άρθρο), το μηδαμινό μας κάποτε ιδιωτικό χρέος εκτοξεύθηκε κυριολεκτικά στα ύψη
– αφού μόνο τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, καθώς επίσης οι
ληξιπρόθεσμες οφειλές των Ελλήνων απέναντι στο δημόσιο, από 20-30 δις €
το 2009 έφτασαν στα 230 δις € σήμερα.
Ως εκ τούτου, παράλληλα με την
απώλεια των 600 δις € από την απαξίωση της ακίνητης περιουσίας και τα
200 δις € του χρηματιστηρίου, ο ιδιωτικός μας τομέας επιβαρύνθηκε με 200
δις € ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις – κάτι που ασφαλώς δεν θα είχε
συμβεί, εάν δεν μεσολαβούσαν τα μνημόνια. Δυστυχώς όμως, κανένας δεν
φαίνεται να δίνει σημασία στις ζημίες που υπέστη ο ιδιωτικός τομέας,
καθώς επίσης στην τερατώδη αύξηση του ιδιωτικού χρέους – αφού σχεδόν
όλοι αναφέρονται στο δημόσιο χρέος.
Περαιτέρω, για να μπορέσει η Ελλάδα να
κατανοήσει το μέγεθος της καταστροφής, θα έπρεπε να κάνει τα εξής: (α)
να καταρτίσει έναν ισολογισμό του κράτους με ημερομηνία τα τέλη του
2009, όπου στα αριστερά του θα καταχωρούταν τα περιουσιακά στοιχεία με τις τρέχουσες τιμές τους, ενώ στα δεξιά οι υποχρεώσεις.
Αμέσως μετά έναν επόμενο με ημερομηνία τα τέλη του 2016. (β) Ανάλογοι
ισολογισμοί θα έπρεπε να καταρτισθούν για τον ιδιωτικό τομέα της χώρας,
τόσο για το 2009, όσο και για το 2016.
Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, είμαστε σίγουροι πως αυτά που θα διαπιστώνονταν θα ήταν κάτι περισσότερο από εφιαλτικά
– ενώ θα τεκμηριωνόταν με το χειρότερο δυνατό τρόπο το μέγεθος της
υλικής καταστροφής που υπέστη η χώρα μας (η ψυχική είναι ανυπολόγιστη),
με αντάλλαγμα δάνεια ύψους 300 δις €, εκ των οποίων λιγότερα από 10 δις €
κατευθύνθηκαν τελικά στον προϋπολογισμό μας (ανάλυση).
Συνεχίζοντας, η ευθύνη για αυτήν την ανυπολόγιστη καταστροφή, η οποία δεν έχει φανεί ακόμη στο σύνολο της, ενώ θα είμαστε πολύ τυχεροί εάν δεν μετατραπούμε σε ένα αποτυχημένο κράτος χάνοντας επί πλέον την εδαφική μας ακεραιότητα,
είναι ασφαλώς δική μας – πριν από όλα φυσικά εκείνων των πολιτικών που
κυβέρνησαν την πατρίδα μας, χωρίς να εξαιρούμε τις εκάστοτε
αντιπολιτεύσεις που δεν αντέδρασαν όπως όφειλαν.
Εμείς εκθρέψαμε τη διαφθορά, τη διαπλοκή
και το πελατειακό κράτος που υπερχρέωσαν τη χώρα, εμείς παίρναμε
συντάξεις με μόλις 15 χρόνια εργασίας, εμείς εκμεταλλευόμαστε το κράτος
όπου και όπως μπορούσαμε, εμείς απαιτούσαμε μισθούς πολύ υψηλότερους από
την παραγωγικότητα μας, εμείς δεν πληρώναμε τους φόρους που μας
αναλογούσαν, εμείς ψηφίζαμε ιδιοτελώς τις εκάστοτε κυβερνήσεις με αποκλειστικό κριτήριο τις δημαγωγικές τους υποσχέσεις και
εμείς συμπεριφερθήκαμε σαν ανόητοι – αποδεχόμενοι χωρίς καμία
διαμαρτυρία την παράδοση των κλειδιών της πατρίδας μας στους δανειστές,
για να μην χάσουμε τη βολή μας. Ταυτόχρονα είχαμε την ηθελημένη
ψευδαίσθηση πως αυτοί θα ενδιαφερόντουσαν για την Ελλάδα, παρά το ότι
δεν ενδιαφερθήκαμε ποτέ εμείς – κάτι που συνεχίζουμε δυστυχώς να
κάνουμε, για λόγους που δύσκολα μπορεί να κατανοήσει κανείς.
Ως εκ τούτου, παρά το ότι μετά το 2010
μας κυβερνούν οι δανειστές, μετατρέποντας τη μία μετά την άλλη κυβέρνηση
μας σε πιόνια τους, οπότε θα έπρεπε να ισχυρισθούμε πολύ σωστά ότι, δεν είναι δικό μας το φταίξιμο για την καταστροφή που προκάλεσαν, η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική – πικρή δυστυχώς, από όποια πλευρά και αν την εξετάσει κανείς.
Η αλήθεια είναι ότι, αν και εφαρμόσθηκαν τελικά μέτρα πολύ χειρότερα από αυτά σε οποιαδήποτε άλλη χώρα (ανάλυση), εμείς
επιμένουμε να μην αλλάζουμε τα κακώς κείμενα, να ανεχόμαστε την
ατιμωρησία των πολιτικών, να μη συνεργαζόμαστε μεταξύ μας κοκ. – προτιμώντας να υποφέρουμε αδιαμαρτύρητα και τελικά να καταστραφούμε, αντί να αγωνισθούμε όλοι μαζί για κάτι καλύτερο.