Νίκος Φελέκης
Νέο σχέδιο από Μαξίμου για άμεση μείωση του ορίου εισόδου στη Βουλή στο 2%, κατάτμηση της Β’ Αθήνας, κατάργηση του σταυρού στις ευρωεκλογές και κάλπες μετά τις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου ώστε να έχει φύγει ο Σόιμπλε!
Ο πρωθυπουργός δεν εγκαταλείπει την προσπάθεια οι επόμενες εκλογές να γίνουν με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Παρότι όταν ήρθε ο σχετικός νόμος τον Ιούλιο προς ψήφιση στη Βουλή δεν συγκέντρωσε την απαραίτητη πλειοψηφία των 200 βουλευτών, ώστε να εφαρμοστεί από τις αμέσως επόμενες εκλογές, ο Αλέξης Τσίπρας και οι στενοί συνεργάτες του πιστεύουν ότι εάν υπάρξουν αλλαγές και βελτιώσεις στον νόμο, μπορεί οι 179 ψήφοι του Ιουλίου να γίνουν 200 και πλέον τον προσεχή Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο, όταν και σχεδιάζουν να τον επαναφέρουν προς συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή. Και λέμε τον Οκτώβριο - Νοέμβριο γιατί χρειάζεται να παρέλθει τουλάχιστον μία κοινοβουλευτική σύνοδος για να αλλάξει νόμος που έχει ψηφιστεί. Η επόμενη κοινοβουλευτική σύνοδος αρχίζει την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου του 2017.
Οι τρεις αλλαγές
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, λοιπόν, το πρωθυπουργικό επιτελείο σχεδιάζει να επαναφέρει προς ψήφιση τον εκλογικό νόμο κάνοντας τουλάχιστον τρεις αλλαγές που να δικαιολογούν την εκ νέου συζήτηση και ψήφιση. Πρώτον, να σπάσει τις μεγάλες περιφέρειες, όπως π.χ. τη Β’ Αθήνας κ.ά., δεύτερον, να καταργήσει τον σταυρό προτίμησης για τις ευρωεκλογές και, τρίτον, αν δεν καταργήσει, να κατεβάσει το όριο εισόδου στη Βουλή, ενδεχομένως στο 2%.
Με αυτό τον τρόπο πιστεύουν στο Μαξίμου ότι μπορούν να δελεάσουν τη Φώφη Γεννηματά και τον Σταύρο Θεοδωράκη, οι οποίοι στην ψηφοφορία του Ιουλίου του 2016 είχαν αρνηθεί να δώσουν θετική ψήφο, ώστε να πουν τώρα το «ναι». Εάν οι δύο αρχηγοί συμφωνήσουν και οι βουλευτές τους τούς ακολουθήσουν, τότε πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με απλή αναλογική. Λέμε αν θα τους ακολουθήσουν οι βουλευτές επειδή κυρίως στο ΠΑΣΟΚ, ακόμη κι αν η Φώφη άλλαζε στάση και έλεγε «ναι» στην απλή αναλογική, υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις από τον Ευάγγελο Βενιζέλο και όσους συντάσσονται μαζί του.
Πάντως τα αριθμητικά δεδομένα είναι τα εξής: τον Ιούλιο του 2016 υπέρ της απλής αναλογικής ψήφισαν 179 βουλευτές. Οι 153 της κυβερνητικής πλειοψηφίας (ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ.), οι 15 του ΚΚΕ, οι 9 του Βασίλη Λεβέντη, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος της ΔΗΜ.ΑΡ. και ο ανεξάρτητος Νίκος Νικολόπουλος. Καταψήφισαν η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Ομως τρεις από το κόμμα του Στ. Θεοδωράκη, οι προερχόμενοι από την Αριστερά Σπύρος Δανέλλης, Σπύρος Λυκούδης και Γρηγόρης Ψαριανός, διαφοροποιήθηκαν από τη γραμμή απέχοντας από την ψηφοφορία. Την αποχή επέλεξε και η Χρυσή Αυγή, παρότι πληροφορίες την ήθελαν να υπερψηφίζει τον νόμο. Σύμφωνα με τα λεγόμενα στο παρασκήνιο, ο Νίκος Μιχαλολιάκος επέλεξε τελικά την αποχή επειδή οι ψήφοι της Χρυσής Αυγής δεν επαρκούσαν για να σχηματιστεί η πλειοψηφία των 2/3 (200 βουλευτές) που απαιτείται για να υπάρξει άμεση εφαρμογή του εκλογικού νόμου.
Το κρίσιμο μέγεθος, λοιπόν, είναι η Δημοκρατική Συμπαράταξη. Αν αλλάξει στάση, τότε είναι μάλλον εύκολο να σχηματιστεί η πλειοψηφία των 200 βουλευτών. Με την επιστροφή του Λεωνίδα Γρηγοράκου και την προσχώρηση του Αχμέτ Ιλχάν η ΔΗΣΥΜ έχει 18 βουλευτές και ενδεχομένως να πάει στους 19 αν, όπως λέγεται, προσχωρήσει και η Κατερίνα Μάρκου.
Προστιθέμενοι οι 19 στους 179 φτάνουμε στους 198. Αν σε αυτούς προσθέσουμε και τους τρεις του Ποταμιού (Δανέλλης, Λυκούδης, Ψαριανός) που είχαν επιλέξει την αποχή και υπό τα νέα δεδομένα μπορεί να υπερψηφίσουν, τότε πάμε στους 201.
Ακόμη κι αν διαφοροποιηθεί ο Βενιζέλος, η απλή αναλογική μπορεί να υπερψηφιστεί. Στην ακραία περίπτωση όπου θα υπάρξουν περισσότερα «όχι» από το ΠΑΣΟΚ ενδέχεται να είναι ο Στ. Θεοδωράκης αυτός που θα πει το «ναι». Τουλάχιστον αυτό πιστεύουν στο Μαξίμου, επειδή, όπως λένε, «δεν θα ήθελε να δώσει την εικόνα ενός ηγέτη που ελέγχει μόνο τον εαυτό του και άλλους δυο-τρεις το πολύ βουλευτές». Και βέβαια, παρότι δεν το επιθυμούν στο Μαξίμου, υπάρχει πάντα και το «μαξιλάρι» της Χρυσής Αυγής, η οποία προκειμένου να κάνει άνω κάτω το πολιτικό σύστημα και να οξύνει τις κομματικές αντιπαραθέσεις δεν αποκλείεται να αλλάξει τη θέση της και αντί για την αποχή να επιλέξει το «ναι» στη σχετική ψηφοφορία.
Ενημέρωση Φώφης - Σταύρου με δέλεαρ για συγκυβέρνηση
Αυτά είναι τα αριθμητικά δεδομένα, ας δούμε όμως τα πολιτικά. Καταρχάς πηγές από το Μαξίμου υποστηρίζουν ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα ενημερώσει, αν δεν το έχει κάνει ήδη, τη Φώφη και τον Σταύρο για τις προθέσεις του.
Η περίπτωση ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι να έχουν ενημερωθεί όχι από τον πρωθυπουργό αλλά από τους «συνδέσμους», οι οποίοι παρασκηνιακά φροντίζουν -παρά την κατά καιρούς λεκτική οξύτητα στην αντιπαράθεση- να διατηρούν ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας των δύο κομμάτων με την κυβέρνηση, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί, παρότι πηγές από τα επιτελεία της Φώφης και του Σταύρου το διαψεύδουν.
Το επιχείρημα του πρωθυπουργού είναι ότι με την υπερψήφιση της απλής αναλογικής αφενός ενισχύεται η συνεννόηση των κομμάτων, υπέρ της οποίας ομνύουν Φώφη και Σταύρος, και αφετέρου δημιουργούνται οι προϋποθέσεις η επόμενη κυβέρνηση να μην είναι τελικά του Κυριάκου Μητσοτάκη, αλλά να έχει προοδευτική κατεύθυνση, στην οποία Δημοκρατική Συμπαράταξη και Ποτάμι μπορούν να συμμετέχουν - και μάλιστα με αυξημένο και διακριτό ρόλο στα θέματα της διακυβέρνησης.
Εξάλλου, κάποιοι συνεργάτες του πρωθυπουργού έχουν τη γνώμη ότι ταυτόχρονα με την απλή αναλογική θα πρέπει να προταθεί σε Δημοκρατική Συμπαράταξη και Ποτάμι να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση.
Υποστηρίζουν δε ότι θα είναι δύσκολο ειδικά στη Φώφη Γεννηματά να αρνηθεί αν εν τω μεταξύ, όπως πιστεύουν στο Μαξίμου, έχει κλείσει η αξιολόγηση, η χώρα έχει μπει στην ποσοτική χαλάρωση και έχουν αρχίσει να διαφαίνονται σημάδια ανάκαμψης. Και θα είναι δύσκολο, λένε, να αρνηθεί επειδή σημαντικό κομμάτι του ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜ.ΑΡ., το ΚΙΔΗΣΟ και οι Κινήσεις Πολιτών είναι υπέρ της απλής αναλογικής, ενώ της παρέχεται και η ευκαιρία να αποτινάξει την κατηγορία ότι το ΠΑΣΟΚ έχει μετατραπεί σε παρακολούθημα της Δεξιάς.
Και φυσικά, να αναβαθμίσει τον ρόλο της στο πολιτικό και κυβερνητικό παιχνίδι εξουσίας, αφού από την απόφαση που θα πάρει η Χαριλάου Τρικούπη θα εξαρτηθούν σε σημαντικό βαθμό οι πολιτικές και κατ’ επέκταση οι οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις για τη επόμενη τουλάχιστον δεκαετία.
«Αλλο ένα κόλπο»
Παράγοντες της αξιωματικής αντιπολίτευσης, υπόψη των οποίων θέσαμε τις πληροφορίες για τα σχέδια του πρωθυπουργού, μας είπαν: «Από τον Τσίπρα όλα μπορεί να τα περιμένει κάποιος. Ενδεχομένως, η εκ νέου ψήφιση της απλής αναλογικής είναι ένα από τα πολλά κόλπα που θα προσπαθήσει να στήσει προκειμένου να παραμείνει στην εξουσία. Δεν πιστεύουμε όμως ότι θα ευδοκιμήσει επειδή τα κόμματα δεν πρόκειται να αλλάξουν θέση.
Θα παραμείνουν στη γραμμή: πρώτη προτεραιότητα είναι η απομάκρυνση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛ. επειδή είναι καταστρεπτική για τον τόπο». Πάντως, ορισμένα ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, τα οποία διακατέχονται από αντιδεξιά και αντιμητσοτακικά αισθήματα, βλέπουν με θετικό μάτι την υπερψήφιση της απλής αναλογικής και δεν αποκλείεται όταν (και εφόσον βεβαίως το επιτρέψουν οι εξελίξεις) έρθει το θέμα στη Βουλή να πιέσουν τη Φώφη να την υπερψηφίσει.
Η συνταγματική αναθεώρηση
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όπως άλλωστε παραδέχονται και στενοί συνεργάτες του πρωθυπουργού, τα πάντα θα κριθούν το επόμενο δίμηνο. Αν κλείσει έγκαιρα -πράγμα δύσκολο για τον Ιανουάριο, ενδεχομένως τον Φεβρουάριο- η αξιολόγηση και από τον Μάρτιο η χώρα μπει στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης, τότε θα εισαχθεί στη Βουλή προς συζήτηση η συνταγματική αναθεώρηση, η οποία θα περιέχει αλλαγές που θα κινούνται σε προοδευτική κατεύθυνση.
Οι συμπράξεις που θα δημιουργηθούν στις σχετικές ψηφοφορίες για τις υπό αναθεώρηση διατάξεις ενδεχομένως να είναι το πρόκριμα για την πολιτική συμμαχία της απλής αναλογικής, στην οποία ελπίζει ο Τσίπρας προκειμένου να φράξει τον δρόμο του Μητσοτάκη προς την πρωθυπουργία και να παραμείνουν ο ίδιος και ο ΣΥΡΙΖΑ στο παιχνίδι της διακυβέρνησης και των ωφελημάτων της εξουσίας...
Το ερώτημα όμως είναι τι θα γίνει στην περίπτωση που επικρατήσει η σκληρή γραμμή Σόιμπλε και η κυβέρνηση υποχρεωθεί να πάρει και νέα σκληρά μέτρα, όπως θέλει το ΔΝΤ, αλλά και να προσδιορίσει από τώρα επακριβώς τις μειώσεις σε μισθούς - συντάξεις και τις περικοπές στο Δημόσιο που θα περιλαμβάνει ο κόφτης μετά το 2018 σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Προσώρας το Μαξίμου αρνείται ότι θα υποκύψει, ενώ συνεργάτες του πρωθυπουργού αφήνουν σαφώς να εννοηθεί ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγηθούμε σε εκλογές μέσα σε συνθήκες ακραίας πόλωσης και μετωπικής αντιπαράθεσης με ό,τι στον ΣΥΡΙΖΑ ορίζουν ως διαπλοκή συμφερόντων, οικονομική ολιγαρχία και πολιτικό -εγχώριο και ευρωπαϊκό- κατεστημένο...