ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΙΤΣΟΣ
Σύμβουλος Επιχειρηματικού Σχεδιασμού
Ιδιωτικοποίηση είναι η μεταβίβαση κρατικής επιχείρησης σε ιδιώτη.
Προσοχή: σε ιδιώτη, όχι σε κράτος!!! Σύμφωνα με την νέο-φιλελεύθερη, τις
τελευταίες δεκαετίες, τάση παγκοσμίως, η ανάγκη ιδιωτικοποιήσεως
κρατικών επιχειρήσεων βασίζεται στο ότι γίνεται αποδεκτό ότι ο έλεγχος
του δημοσίου τομέα δεν οδηγεί σε επίτευξη μεγαλύτερης οικονομικής
αποτελεσματικότητας ή ακόμη και βιωσιμότητας. Επίσης, στο ότι ο κρατικός
έλεγχος θεωρείται ως υπέρμετρος περιορισμός της οικονομικής ελευθερίας.
Αυτά περίπου ακούμε τα τελευταία έτη, πέραν όλων των άλλων κρατών,
και για το σπάταλο και μη παραγωγικό Ελληνικό κράτος το οποίο στο
πλαίσιο των μνημονιακών του υποχρεώσεων προχώρησε σε ιδιωτικοποιήσεις
κρατικών επιχειρήσεων στις οποίες συμμετείχε κοινοπρακτικά, αλλού
πλειοψηφικά και αλλού μειοψηφικά. Όπως αποδεικνύεται, όμως, παρακάτω,
ουσιαστικά δεν πρόκειται για ιδιωτικοποιήσεις καθώς αυτό το οποίο
πρακτικά συνέβη ήταν απλά να περάσουν από το Ελληνικό στο Γερμανικό ή
Κινέζικο κράτος.
Ο ΟΤΕ ιδιωτικοποιήθηκε, έφυγε δηλαδή από την ιδιοκτησία και
εκμετάλλευση του Ελληνικού κράτους, για να περάσει σε εκείνη του ιδιώτη.
Ο «ιδιώτης» επενδυτής είναι η Deutsche Telecom. Αν όμως αναζητήσει
κανείς τους κυρίους μετόχους της Deutsche Telecom θα ανακαλύψει ότι το
32% των μετοχών της ανήκει στο Γερμανικό κράτος και ένα αρκετά μεγάλο
ποσοστό σε θεσμικούς επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου των δημοσίων ταμείων
–
https://www.telekom.com/en/investor-relations/company/shareholder-structure.
Το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας στον Πειραιά, έφυγε και αυτό από την
ιδιοκτησία και εκμετάλλευση του κράτους, για να περάσει σε εκείνη του
ιδιώτη. Σε αυτήν την περίπτωση, ο «ιδιώτης» επενδυτής είναι η κινέζικη
επιχείρηση Cosco. Αν όμως αναζητήσει κανείς τους κυρίους μετόχους της
Cosco θα ανακαλύψει ότι το 54% περίπου ανήκει στο κινέζικο κράτος, μέσω
της China Ocean Shipping Company
http://cosco.listedcompany.com/shareholdings.html –
https://www.ft.com/content/253d7eb0-ca6c-11e5-84df-70594b99fc47.
Πρόσφατα, η διαχείριση και εκμετάλλευση των περιφερειακών ελληνικών
αεροδρομίων, πέρασε από τα χέρια του Ελληνικού δημοσίου σε χέρια ιδιώτη
επενδυτή, και συγκεκριμένα στη Γερμανική εταιρεία Fraport. Αν όμως
αναζητήσει κανείς τους κύριους μετόχους της Fraport θα ανακαλύψει ότι το
32% των μετοχών ανήκει στο γερμανικό κρατίδιο της Έσσης, το 20% σε
θεσμικούς επενδυτές, συμπεριλαμβανομένου των δημοσίων ταμείων, και το 9%
στην Deutsche Lufthansa AG –
http://www.fraport.com/content/fraport/en/investor-relations/the-fraport-share-/basic-data-shareholder-structure.html.
Αν εξαιρέσει κανείς το ολιγοπώλιο του ΟΤΕ σε μια αγορά, όμως, πλήρως
κλειστή, κατευθυνόμενη και ελεγχόμενη, όλως παραδόξως, εκτός από πρώην
κρατικές επιχειρήσεις, όλες οι ανωτέρω ιδιωτικοποιήσεις οδηγούν και σε
μονοπώλια. Μονοπώλιο ονομάζεται η κατάσταση στην αγορά, κατά την οποία
ένα αγαθό ή μια υπηρεσία προσφέρεται μόνο από μία επιχείρηση. Ο
φιλελεύθερος, Άνταμ Σμίθ, μας λέει ότι τα μονοπώλια, ως έσχατο είδος
καταστολής του ανταγωνισμού, μετατρέπουν την παραγωγή και τη διοχέτευση
των αγαθών στην αγορά σε υπόθεση των λίγων, οι οποίοι μοιραία θα
καθορίσουν και τις τιμές ανάλογα με τα συμφέροντά τους.
Ο Φρεντερίκ Μπαστιά, Γάλλος οικονομολόγος, υπέρμαχος του κλασσικού
φιλελευθερισμού και πρωτοστάτης του «κόστους ευκαιρίας» – είναι το
κόστος που προκύπτει από την πραγματοποίηση μιας συναλλαγής ή μιας
επένδυσης σε σχέση με το διαφυγόν κέρδος που θα προέκυπτε από μία άλλη
πιο συμφέρουσα συναλλαγή ή επένδυση – στο σύγγραμμα του «Η σπασμένη
τζαμαρία», μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «στην οικονομική σφαίρα, μια πράξη,
μια συνήθεια, ένας θεσμός, ένας νόμος, δεν προκαλούν ένα μονάχα
αποτέλεσμα, αλλά μια αλληλουχία διαφορετικών αποτελεσμάτων. Από αυτά τα
αποτελέσματα, άμεσα ορατό είναι μόνο το πρώτο, το αρχικό. Τούτο
εμφανίζεται ταυτόχρονα με την αιτία που το προκάλεσε: το βλέπουμε. Τα
υπόλοιπα αποτελέσματα συμβαίνουν αργότερα: δεν τα βλέπουμε. Και είναι
μεγάλη τύχη όταν καταφέρνουμε να τα προβλέψουμε».
Ο νεοφιλελεύθερος, Μίλτον Φρίντμαν, στο σύγγραμμα του με τίτλο
«Καπιταλισμός και Ελευθερία» γράφει ότι «ο φιλελεύθερος θα διακρίνει
αυστηρά ανάμεσα σε ισότητα δικαιωμάτων και ισότητα ευκαιριών, αφενός,
και υλική ισότητα ή ισότητα αποτελέσματος αφετέρου». Προτάσσει τους
κανόνες αντί για τις αρχές και ως προς τους βασικούς ρόλους της
κυβέρνησης σε μια ελεύθερη κοινωνία είναι να παρέχει ένα μέσο με το
οποίο θα μπορούμε να τροποποιούμε τους κανόνες, «να μεσολαβεί στις
μεταξύ διαφορές αναφορικά με το νόημα των κανόνων και να επιβάλλει τη
συμμόρφωση στους κανόνες από την πλευρά εκείνων των λίγων που
διαφορετικά δεν θα έπαιζαν το παιχνίδι».
Ο νεοφιλελεύθερος, Λούντβιχ φον Μίζες στο δοκίμιο του
«Αντικαπιταλισμός» γράφει ότι «ελευθερία στον καπιταλισμό σημαίνει να
μην εξαρτάσαι περισσότερο από την προαίρεση των άλλων από ότι οι άλλοι
εξαρτώνται από τη δική σου». Τέλος, ο νεοφιλελεύθερος, Friedrich von
Hayek στο δόκιμο του «Ο δρόμος προς τη δουλεία» μας λέει ότι «το
μονοπώλιο είναι συχνά προϊόν παραγόντων πέρα από το χαμηλότερο κόστος
του μεγαλύτερου μεγέθους. Προκύπτει μέσω δόλιων συμφωνιών και προωθείται
από δημόσιες πολιτικές».
Δεν είμαι υπέρμαχος του νεοφιλελευθερισμού, ούτε και του κεντρικού
σχεδιασμού, αλλά της λογικής και της αλήθειας, έννοιες τις οποίες το
σημερινό Ελληνικό και Ευρωπαϊκό κατεστημένο έχουν απαξιώσει και
δολοφονήσει. Σε όλες τις ανωτέρω σημαντικές «ιδιωτικοποιήσεις» στη χώρα
μας στις κοινοπραξίες που ανέλαβαν τις πρώην κρατικές επιχειρήσεις
συμμετέχει με ένα σεβαστό ποσοστό, αν όχι πλειοψηφικά, το Γερμανικό ή το
Κινέζικο κράτος. Όλες οι παραπάνω ιδιωτικοποιήσεις ενισχύουν τα
μονοπώλια μην ευνοώντας την ελεύθερη αγορά και τον ανταγωνισμό. Εύλογα,
λοιπόν, τίθενται και τα ακόλουθα ερωτήματα…
- Ο Ελληνικός κρατικός έλεγχος επιχειρήσεων δεν είναι οικονομικά αποτελεσματικός αλλά ο Γερμανικός και ο Κινέζικος είναι;
- Ο Ελληνικός κρατικός έλεγχος επιχειρήσεων θεωρείται ως υπέρμετρος περιορισμός της οικονομικής ελευθερίας, ενώ ο Γερμανικός και ο Κινέζικος όχι;
- Το Ελληνικό κράτος σύναπτε δόλιες συμφωνίες και προωθούσε δημόσιες πολιτικές με σκοπό τη δημιουργία και στήριξη μονοπωλίων, ενώ το Γερμανικό και Κινέζικο κράτος δεν το κάνουν αυτό;
- Στην περίπτωση του Ελληνικού κράτους εξαρτόμαστε περισσότερο από την προαίρεση των άλλων, ενώ στις περιπτώσεις του Γερμανικού και του Κινέζικου όχι;
- Βάσει της εφαρμογής των «νεοφιλελεύθερων» μνημονιακών υποχρεώσεων της Ελλάδας ο νέο-φιλελευθερισμός από τον κεντρικό σχεδιασμό και έλεγχο διαφέρει στον Ελληνικό από τον Γερμανικό ή Κινέζικο κρατικό έλεγχο;
- Γιατί η ιδιοκτησία, ο έλεγχος και η εκμετάλλευση Ελληνικών κρατικών επιχειρήσεων δημοσίου συμφέροντος μεταβιβάστηκαν, από όλες τις Ελληνικές κυβερνήσεις και κατεστημένα κόμματα των τελευταίων ετών υποτιμημένες, απαξιωμένες ή ακόμη και αντί πινακίου φακής, όχι, κατά τη νεοφιλελεύθερη λογική, σε ιδιώτες επενδυτές αλλά, στο Γερμανικό ή Κινέζικο κράτος; Βάσει αυτού ποιό είναι το πραγματικό κόστος ευκαιρίας στο οποίο βασίστηκαν οι συναλλαγές ή οι επενδύσεις αυτές;
- Στις περιπτώσεις των ιδιωτικοποιήσεων αυτών μπορεί κανείς από εσάς να διακρίνει αυστηρά ανάμεσα σε ισότητα δικαιωμάτων και ισότητα ευκαιριών, αφενός, και υλική ισότητα ή ισότητα αποτελέσματος αφετέρου;
- Πόσο νεοφιλελεύθερες είναι οι συγκεκριμένες πολικές που εφαρμόζονται στη χώρα μας όταν καταρρίπτουν έναν από τους βασικούς ρόλους της κυβέρνησης σε μια ελεύθερη κοινωνία, το να παρέχει, δηλαδή, ένα μέσο με το οποίο θα μπορούμε να τροποποιούμε τους κανόνες από την πλευρά εκείνων των λίγων που διαφορετικά δεν θα έπαιζαν το παιχνίδι, όταν οι κανόνες στην Ευρώπη δεν αλλάζουν;